Mathari en de 40 ‘gekken’, Lumumbaville en Rwandese renners

Na een poosje radiostilte weer een Elders Afrika, met deze week aandacht voor ontsnapte patiënten in Kenia, een nieuw Lumumbaville en Rwandese wielerhelden. Noodtoestand in Nigeria, ik weet het, maar nu even niet. Ik heb het gevoel dat Boko Haram zo’n beetje de meest gebruikte term is sinds ik met m’n Afrikastukjes begon, en, u ziet het, ik ben er alweer ingetuind. Good luck, Jonathan. Beter te beginnen in Nairobi, waar veertig psychiatrische patiënten tegelijk over the cuckoo’s nest vlogen. Gekken? Geniale, misschien. Mathari Mental Hospital, het grootste in Kenia, is een zwaarbewaakte instelling. De grootschalige ontsnapping is volgens een politiewoordvoerder minutieus voorbereid; eigenlijk wilden er zeventig man uitbreken. In de sterke CNN-documentaire Locked Up and Forgotten (2011) werd Mathari al – terecht – afgeschilderd als een helhol. Zijn dood was als een Bondfilm zonder happy end met héél veel geniepige bad guys. Ruim vijftig jaar na de moord op Patrice Lumumba, de eerste president van de Democratische Republiek Congo, gaat het land als eerbetoon aan “een groot Congolees staatsman” een heuse Lumumba-stad uit de grond stampen. Lumumbaville kan er, zo benadrukt men, alleen komen met behulp van financiële steun uit het westen. Persoonlijk weet ik niet of een met Brits, Amerikaans, Frans of misschien wel Belgisch (bloed)geld gefinancierde ‘erestad’ me aan het lachen of aan het huilen maakt. Ter afsluiting een mooi verhaal van Al Jazeera over Team Rwanda, een wielerploeg die al trappend vooruit wil, om nooit meer achterom te hoeven kijken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.