Taal verandert continu op democratische wijze, zonder dat er verkiezingen aan te pas komen. De veranderingen gaan snel, maar toch niet zo snel dat de veranderingen dagelijks opvallen. Doordat ik 2 keer per jaar naar de Canarische eilanden ga, hoor ik de taal daar wel bewust veranderen. Een intrigerend proces. In het Spaans is er net als in het Nederlands een onderscheid tussen jullie (vosotros) en het meervoudige u (ustedes). Op het vasteland gebruikt men meestal ‘vosotros’, wil je beleefd zijn dan zeg je ‘ustedes’. Kortom: dezelfde situatie als in Nederland. Op de Canarische eilanden, en de meeste Latijns-Amerikaanse landen, gebruikt men alleen maar ‘ustedes’. Het woord ‘vosotros’ gebruikt men daar nooit.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Ophef in het Élysée-paleis: op Youtube is een filmpje opgedoken waar de franse première dame Carla Bruni in een ranzige tv-show vieze woordjes praat. In het programma Eurotrash prijst ze een soort Veronica Praatwaaier aan (dé hit van Interrail 1992) waarmee je kan communiceren met mede-Europeanen. Net als de legendarische praatwaaier bevat het vollop seksuele toespelingen. Zo laat Bruni horen hoe je in zeven verschillende talen “stop je vinger in mijn kont” kan zeggen. Een heerlijk lunchfilmpje met een mooie vrijzinnige Europese boodschap.
Het Nederlands is weer een paar lelijke woorden rijker. Almere krijgt kansenpanden en talenthuizen. De taaldiarree van beleidsmakers kan echter niet verhullen dat deze optimistische newspeak vaak een gapende leegte maskeert. Sterker nog, hoe lelijker het woord, hoe leger en kanslozer het beleid (ook al zo’n vreselijk nietszeggend woord).
Kansenpanden en talenthuizen moeten sociale en economische initiatieven ontplooien. Maar wat klopt er niet in dit plaatje (ja ook lelijk woord): ,, Centraal in het plan staat het stimuleren van ideeën en gedachten van de mensen zélf. Almere wil ideeën over wonen en werken niet van bovenaf opleggen, maar initiatieven van onderop aanjagen en belonen. Dit bevordert volgens de stadsplanners de sociale samenhang en zorgt ervoor dat de wijk aantrekkelijk blijft.’’
We mogen niet meer van achterbuurten spreken, maar hebben het over kracht- en prachtwijken (sommige media doen daar daadwerkelijk aan mee). Amsterdam Oud-Zuid is volgens mij een prachtwijk, maar ja, daar wonen ook rijke mensen. Veel sterkte toegewenst aan degene die van Kanaleneiland Utrecht, Transvaal Den Haag, Spangen Rotterdam een krachtwijk wil maken. Was Vogelaarwijk overigens geen betere term? Leuk initiatief, maar net even te hoog gegrepen.
Professionals (volgens mij is het probleem juist dat professionals vaak helemaal niet zo professioneel zijn) in de zorg moeten steeds vaker niet-pluisgevoelens over kinderen melden. Niet-pluisgevoelens. Het is een officiële term. Je ziet de wijkverpleegster (oh nee, die is op de meeste plekken wegbezuinigd), sorry, de integrale handhaafster al met haar kladblok hoofdschuddend door je huis banjeren, mompelend: ,,Hier is iets niet pluis.’’ Maar wat zijn niet-pluisgevoelens? Rouvoet vond dat ook wat vaag dus heeft hij er een werkgroep op gezet om een concrete lijst samen te stellen. Het resultaat is dat over u en uw gezin waarschijnlijk een hoop niet-pluisgevoelens te melden zijn (ik heb ze even in een wordbestandje gegoten).
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Gisteren zag ik dan eindelijk James Cameron’s technisch meesterwerk Avatar, met een gigantische 3D-bril op de neus. Inderdaad, het is ‘Dances with Smurfs’ zoals een belangrijk filmcriticus opmerkte, maar na alles wat ik erover gelezen had viel de film mij 100% mee: we hebben hier inderdaad van doen met een fenomeen van het kaliber Star Wars, Jurassic Park, Titanic of Lord of the Rings. Wat je terugziet is het perfectionistisch oog voor detail waarmee James Cameron zestien jaar lang aan de film werkte. Over alle details is al veel geschreven, ook vanuit een wetenschappelijk oogpunt: de flora en fauna van de verzonnen wereld Pandora, over de astrofysica, ze passeren allemaal de revue. Mij viel ook het werk van die ene Ph.D. op de aftiteling van de film op: de verzonnen taal van de Na’vi, de blauwe reuzen die Pandora bevolken.
Voor de ontwikkeling van deze taal riep James Cameron de hulp in van Paul R. Frommer. Frommer is professor aan de University of Southern California (USC) en schnabbelt bij als linguistic consultant. Hij kreeg van Cameron de opdracht een nieuwe taal te maken die volledig nieuw was, niet teveel op één bestaande taal leek en relatief gemakkeliijk te leren viel.
Dat Frommer deze opdracht serieus nam blijkt uit het uiteindelijke product: het Na’vi. De taal heeft zo’n 1000 woorden (je kan een lijst hier downloaden) en een uitgebreide grammatica. De auteur van de taal geeft zelf een mooi overzicht van de fonologie (hoe woorden gesproken worden) in een post op een taalblog van de University of Pennsylvania. In december verscheen een stuk in de New York times waarin hij het Na’vi bespreekt, bij de digitale versie zit als bonus een stukje gesproken dialoog van een Na’vi-sprekende Frommer.
Genoeg is genoeg. Politici moeten ophouden met het vervuilen van onze taal met lelijke neologismen. En wel hierom.
De afgelopen jaren word ik als nietsvermoedende nieuwsconsument (sic!) keer op keer geconfronteerd met nieuwe woorden uitvindende politici, vooral van rechtse signatuur. Op zich is dat geen probleem, als het niet zo een taalvervuiling was. Ik vind dat een woord vooral moet weergeven wat het betekent en veel van die nieuwe woorden zijn nou niet bepaald taalkundige pareltjes.
De PVV en Wilders in het bijzonder zijn de vaderlandse aanjagers bij het bedenken van nieuwe woorden. Zo hebben we het afgelopen jaren kennisgemaakt met de kopvoddentaks, shariasocialisten, minnarettenreferendum, (Marokkaanse) straatterroristen, thuisslachten, islamisering en vandaag nog een keer met hooliganterreur.
Islamisering is de bekendste, maar tegelijkertijd ook de minst storende. De reden hiervoor is eenvoudig, islamisering drukt uit wat het betekent en met wat goede wil kun je het herleiden tot bekering of kerstening en zo heeft het begrip ook taalkundige wortels. Het is een onzinnig begrip, want een fictief fenomeen maar dat is niet erg. Voor fictieve fenomenen hebben we ook woorden nodig.
Een andere categorie zijn de onzinnige samenstellingen zoals thuisslachten en minnarettenreferendum. Wat is er mis met ‘thuis slachten’ en we hebben het toch ook niet over het Europesegrondwetreferendum?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
