The Orville: Een serieuze parodie

Zo’n anderhalf jaar geleden schreef ik over mijn vreugde over de nieuwe Star Trek-serie Discovery. Min of meer tegelijkertijd werd ook de serie The Orville gelanceerd. Met Seth McFarlane (o.a. van de absurde tekenfilmseries Family Guy en American Dad) als bedenker en producer, beloofde dat een hilarische sciencefiction-parodie te worden. Zo zout wordt het niet echt gegeten. Seth is groot fan van Star Trek (ST) en pakt het serieus aan. Al is de openingsscène van het 1e seizoen wel een uh, binnenkomer en valt er echt wat te lachen. De setting is vrij identiek aan die van de ST-franchise, ook het uiterlijk van de aliens en samenstelling van de crew is duidelijk afgekeken. De verhaallijnen zijn af en toe echt spannend en de karakters hebben diepgang. Het levert een verfrissend subtiele parodie op. Hollywood is er verguld mee, getuige de hier en daar opduikende celebs (Ted Danson, Victor Garber) voor piepkleine rolletjes in de serie en een prijs voor Beste Sciencefiction serie.

Door: Foto: https://pixabay.com/illustrations/landscape-water-rock-spaceship-1328858/
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Ik ben Nederlander

COLUMN - In tijden als deze is zaak om zo nu en dan troost te zoeken. Gisteren zag ik, zonder hierop voorbereid te zijn, het begin van de speech die Thierry Baudet op 14 januari jongstleden hield op het partijcongres van Forum van de Democratie. Met deze zin weet de jonge oppergod van de Nederlandse democratie de aandacht gelijk op zich gericht:

Je hoeft de metafysische stellingnames van het Christendom niet te onderschrijven om toch de wederopstandingsgedachte als toonaangevend motief van onze beschaving te kunnen waarderen.

Waarna Baudet dit koppelt aan de wederopstanding van de klassieke oudheid aan het einde van de Middeleeuwen. Vervolgens lukt het hem met schier onnavolgbaar taalgegoochel om dit ‘Westerse motief’ te koppelen aan alles te onderzoeken en het goede te bewaren en daarmee aan de drang voorbij de horizon te kijken, wat fraais heeft opgeleverd als de kruistochten en de koloniën (met zeilbootjes naar verre landen varen om lekkere kruiden terug te brengen, noemt Baudet dat). Volgens de Messias van het Nieuwe Opportunisme hét bewijs dat xenofobie ons wezensvreemd is. En zo werkt hij in ferme slagen toe naar zijn stelling dat de democratie dood is en dat zijn forumpie de wederopstanding zal verzorgen. 

Quote du Jour | Star Trek als politieke filosofie

Ultimately, Khan is presented as evil not because he wars against equality and freedom, but because he isn’t one of us, while Kirk is—and because he loses, while Kirk wins. This arbitrariness infects the film’s single effort to express an abstract principle: “Our first instinct is to seek revenge when those we love are taken,” says Kirk in the final scene. “But that’s not who we are.” We are not told why not, beyond this tribalistic assertion. But it is who Khan is, and he is better at everything. Doesn’t that make vengeance right?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mens, samenleving en science fiction

Science fiction in 1954 (Foto: Flickr/x-ray delta one)

Filosofie van de Toekomst van Fred Keyzer is een interessante inleiding in de filosofische onderbouwing van science fiction. Het boek pleit ervoor om science fiction te gebruiken om filosofische ideeën uit te werken. Dat is geen raar idee: in dit genre kunnen we kijken naar andere levensvormen, de effecten van technologische vernieuwing op de samenleving en bijzondere fysische fenomenen als tijdreizen.

Boeken als the Physics of the Metaphysics of Star Trek gaan over de bijzondere fysische fenomenen: ruimtereizen, tijdreizen etc. etc. Vaak verzinnen schrijvers bepaalde fenomenen en dan is het aan natuurkundigen of filosofen om te kijken of het wel mogelijk is. Kan je sneller dan het licht reizen? Dematerialiseren en dan rematerialiseren?

Fred Keyzer is een filosofisch antropoloog en dus gaat zijn interesse naar fenomenen die ’the Human Experience’ veranderen. Of naar veranderingen in de aard van mensen zelf. Hij stelt dat het menselijke bestaan over tijd fundamenteel zal veranderen. Als je bedenkt waar leven ooit vandaan is gekomen (een-cellige wezens als eukartya, die als een grijzige massa ooit de hele wereld bedekte), dan zal de toekomst onvoorstelbaar zijn. Science fiction kan op een consequente manier zulke scenario’s uitwerken: worden we bijvoorbeeld opgenomen in een technologische singulariteit, een supercomputer?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Prime Directive

Gastrol van een inmiddels bekend staatshoofd in Star Trek: Voyager (Foto: Memory Alpha Star Trek Wiki)Ik ben al weer een tijdje bezig om Star Trek: the Next Generation terug te kijken. Het is een serie die gaat over het ruimteschip Enterprise dat door de ruimte reist om nieuwe levensvormen en nieuwe culturen te ontmoeten. In het contact met deze culturen geldt echter de prime directive, een principe van non-interventie. Bij het volgen van de serie vraag ik me steeds meer af of dit een juist principe is.

De prime directive valt uiteen twee principes: ten eerste dat in het contact met alle beschaving geldt dat de Enterprise zich niet mag bemoeien met de interne aangelegenheden van die beschaving: er mogen wel verdragen worden gesloten, gehandeld worden of worden samengewerkt maar alleen op basis van vrijwilligheid en zelfstandigheid. In het contact met primitieve culturen (die bijvoorbeeld nog niet door de ruimte kunnen reizen) geldt ook nog dat iedere vorm van culturele contaminatie moet worden voorkomen. Deze culturen mogen niet in contact komen met de moderne techniek van de Enterprise, omdat dit hun culturele ontwikkeling sterk zou kunnen beïnvloeden. De Prime Directive mag alleen worden geschonden als het voortbestaan van de eigen beschaving in gevaar komt.

Ik vraag me af hoe je dit principe kan rechtvaardigen. Een klassieke manier om zulke principes te rechtvaardigen is het utilisme. Dit houdt in dat we proberen om het geluk van alle bewuste wezens proberen te vergroten. Als een samenleving gelukkig is, dan hoeven we inderdaad niet in te grijpen, maar juist het utilisme gebiedt interventie op het moment dat er sprake is van ziekte, natuurrampen of uitbuiting. De tegenhanger van het utilisme is het libertarisme, dit stelt dat er bepaalde rechten zijn die alle bewuste wezens toe komen, zoals de vrijheid van meningsuiting en geloof. Opnieuw vanuit zo’n perspectief hoef je niet in te grijpen in een samenleving die deze rechten respecteert, maar als een samenleving mensen onderdrukt, als er sprake is van slavernij bijvoorbeeld, dan moet je wel ingrijpen. Het idee dat samenlevingen een recht zouden hebben op eigen ontwikkeling is absurd: rechten komen individuen toe, geen groepen.Je zou ook kunnen stellen dat zolang mensen via een democratische procedure toestemming hebben gegeven aan de regels waaraan zij gebonden zijn, je niet mag interveniëren. Dat betekent opnieuw dat je niet hoeft in te grijpen in democratische samenlevingen, maar wel als er sprake is van een dictatuur, die mensen bindt aan regels waar ze geen toestemming aan hebben gegeven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Uitgaanstip: Klingon-opera in Den Haag

De opera ‘u’ speelt vanavond tot en met 12 september in Zeebelt. Het is een werk van de Nederlander Floris Schönfeld. ‘U’ betekent ‘heelal’ in de taal der Klingons. Hier achtereenvolgens de aankondiging van het project op de sci-fi-conferentie FedCon 2010, en het versturen van een uitnodiging aan de Klingon-planeet Kronos via de radiosterrenwacht Dwingeloo. Tenslotte een video van wat naar ik aanneem een eerdere versie van de opera was, het eindexamenproject van Floris Schönfeld voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. End van de maand zijn er ook uitvoeringen in Duitsland, zie de site van ‘u’.

(@hmblank, videovolt)

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.