Vuurwerk -consumentenvuurwerk om precies te zijn- is gevaarlijk, vervuilend en kan in sommige gevallen zelfs terroristisch overkomen. Maar vuurwerk is ook leuk, mooi en het hoort bij de viering van Oud & Nieuw. Arno Bonte gemeenteraadslid van GroenLinks te Rotterdam diende een voorstel in om consumentenvuurwerk voortaan te verbieden. Het is voor burgers toch al 364 dagen per jaar verboden om vuurwerk af te steken. Waarom niet dan gewoon het op die 365ste dag ook verbieden en het vuurwerk overlaten aan de staat zoals in veel ons omringende Europese landen gebruikelijk is? Het Radio1 programma stand.nl deed een peiling onder haar luisteraars en kwam op bijna 60% voorstanders van het verbod. Opvallend, maar de Radio1-luisteraar is niet representatief van de vermaledijde Nederlandse samenleving. Is Nederland (over)rijp voor een vuurwerkverbod? Groenlinks liet peil.nl een peiling uitvoeren (zie: DavidRietveld.nl) en kwam met een iets gedifferentieerder beeld. De conclusie: bent u tégen het vuurwerkverbod dan bent u waarschijnlijk een PVV stemmende jeugdige Hagenees. Bent u juist vóór het vuurwerkverbod dan is de kans groot dat u een op de Dierenpartij stemmende gepensioneerde Amsterdammer bent. Afijn, bekijkt u zelf de gedetailleerde onderzoeksresultaten. Vanwege het overvloedige cijfermateriaal houden wij op Sargasso nu even zelf geen peiling, maar voetzoekers en gillende keukenmeiden kunt u uiteraard kwijt in de comments. Update (2009-01-02): Voor de mensen die de petitie zoeken, die staat hier.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
In de vorige twee afleveringen ging het over de opkomst van het sociale liberalisme en zijn corrupte stiefbroertje, het economisch liberalisme. Nu leven wij in een samenleving, tenminste in Nederland, waarin het oorspronkelijke sociaal-liberale programma vrijwel onverkort is gerealiseerd. De individuele vrijheid om je te ontplooien volgens jouw eigen mogelijkheden en wensen, en niet te vergeten om te denken en te zeggen wat je wilt, staat hoog in ons vaandel. En een sterke overheid is het instrument om die ontplooiingskansen te scheppen en te bewaken.
De politieke structuur in ons land is vergaand ingericht op het bestrijden van willekeur. De zogenaamde trias politica, de splitsing van de overheidsmacht in een wetgevend deel, een uitvoerend deel en een controlerend deel is daarvan het beste voorbeeld. Dit concept stamt regelrecht uit het liberale grondsop dat aan de vooravond van de Franse revolutie tot gisting kwam. We kunnen niet anders concluderen dan dat wij nu in een liberale maatschappij leven.
De enige dissonant vormt de voortdurende druk van het “laissez-faire” denken op de politieke besluitvorming. Want hoewel elk zinnig mens al lang weet dat slechts volledig eerlijk handelende actoren, bijvoorbeeld robots, als door onzichtbare hand geleid tot een voor de samenleving optimaal economisch resultaat zullen komen, blijven de ondernemende burgers hameren op totale economische vrijheid. Maar dat is natuurlijk vooral uit welbegrepen eigenbelang.
In de vorige aflevering zagen we hoe het grondsop van het liberalisme ontstond aan de vooravond van de Franse revolutie. Niet voor niets staat het woord “Liberté” voorop in het credo “Liberté, Egalité, Fraternité”. Toch was het niet in Europa dat het liberalisme direct goed vorm kreeg, maar in de nog jonge Verenigde Staten van Amerika. Daar immers had de adel weinig traditioneel houvast, terwijl de veelheid van religieuze stromingen een sterke, eenvormige clerus in de weg stond.
In het Europa van de 19e eeuw begon het traditionele machtsblok van adel en clerus langzaam af te brokkelen en het openvallende terrein werd bliksemsnel ingenomen door de nieuwe rijken, de ondernemende burgerij. Deze groep, die snakte naar meer armslag voor verdere economische expansie, ging mee in het liberale gedachtengoed, voor zover dat vrije ontplooiingsmogelijkheden betrof. Dat de overheid tegelijk ook het individu moest beschermen tegen misbruik door anderen kreeg echter niet alle handen op elkaar.
De huiver voor een ander soort bemoeizucht van bovenaf bij het economisch handelen kreeg handen en voeten in het economisch liberalisme, waarvan men Adam Smith wel als de grondlegger aanwijst. Deze stroming stelde dat het vrije spel der economische krachten, dus zonder overheidsbemoeienis, de beste garantie was voor het ontstaan van een welvarende samenleving. Het credo van het economisch liberalisme werd het bekende “laissez-faire”.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Te pas en te onpas kom je vandaag de dag in politiek-maatschappelijke beschouwingen het woord “liberalisme” tegen, meestal met een negatieve bijklank: namelijk als een laat-maar-waaien of een conservatieve anti-sociale houding. Nu het einde van het jaar weer op alle fronten momenten van bezinning met zich meebrengt is het misschien niet onaardig om eens stil te staan bij de diverse betekenissen van liberalisme.
“Liber” is het latijnse woord voor “vrij”. Het vergt weinig fantasie om in te zien dat dit begrip altijd een voorname rol heeft gespeeld in de politieke filosofieën die de mens in de loop van zijn geschiedenis heeft ontwikkeld. Liberalisme als politieke filosofie vindt zijn oorsprong in de 18e eeuw, grofweg aan de vooravond van de franse revolutie.
In die dagen geschiedde het namelijk dat er gerommeld werd aan de bestaande machtsverhoudingen. De macht was nog stevig in handen van de oude adel en de geestelijkheid. Daarnaast was er een derde machtsgroepering opgekomen, de ondernemende burgerij, die langzamerhand een groot deel van het geld naar zich toe begon te halen. Het overgrote deel van de bevolking behoorde, zoals bekend, tot de kaste die de machthebbers mocht dienen. En in die kaste zat je muurvast: als je voor een cent geboren was, werd je nooit een kwartje.
‘Christenen en moslims zijn elkaars concurrenten. Wij zijn op zoek naar nieuwe evangelisatie en wegen om over Jezus te spreken. Protestanten en katholieken, we moeten beiden weer missionaris willen worden’, zegt de Utrechtse hulpbisschop Gerard de Korte. (Volkskrant)
De christelijke kerk van de Lage Landen voelt de hete adem van de islam in haar nek. Nu bij een groot deel van de Hollandse christenen het geloof is geëvolueerd tot een soort ‘ongericht doe-het-zelf Sonja Bakker dieet voor de geest’ verliest de kerk haar greep op de samenleving. En dat terwijl de Hollandse moslims volgens menig rechts-populistische onheilsprofeet veel strikter in de leer schijnen te zijn en ook nog eens fokken als konijnen. Om de ontkerkelijking te stoppen en te voorkomen dat de islam de dominante religie in Nederland wordt gaan katholieke en protestantse kerken op missie in eigen land. De komende tijd kunt u dus in toenemende mate ‘leuke meisjes en spontane jongens’ verwachten die u aanspreken op weg naar uw trein of onder etenstijd bij u aanbellen. Het wordt weer ouderwets gezellig aan de deur…
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
VPRO’s Tegenlicht start het jaar met een vooruitblik op de economische en maatschappelijke ontwikkelingen in de nabije toekomst. Hierbij zetten ze een paar zware glazenbolkijkers in.