Het is een vreemde wereld. Hollywood-gossip site 'Gawker' springt in de bres voor de persvrijheid en zet scans van een artikel uit GQ online en laat het vertalen naar het Russisch. Heeft het Kremlin GQ verboden in Rusland? Worden journalisten onder druk gezet? Voor de verandering eens niet! GQ past flinke zelfcensuur toe en probeert te voorkomen dat het stuk in Rusland opduikt, op internet verschijnt of 'aan Russische functionarissen, journalisten of adverteerders waar dan ook ter wereld' verschijnt. De New York Times legt het uit. GQ heeft een - matig interessante - versie van haar eigen blad op de Russische markt. Ik kocht gisteren nog een exemplaar. En in een fijn staaltje 'crowdsourcing' zette Gawker de stukken online en vroeg haar Russische lezers het stuk te vertalen: 'Эй, вы можете прочитать запрещенную статью GQ про Путина здесь'. 'Hey, jullie kunnen het GQ-artikel over Poetin hier lezen', staat er. En dat kunt u ook. Want informatie wil vrij zijn.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Dat Rusland, ondanks de droevige staat waarin haar economie verkeert, haar oude invloedssfeer in Centraal-Azië tracht te herwinnen, baart de westerse bondgenoten zorgen. Na twee decennia van bijna onbetwiste Amerikaanse hegemonie zit niemand te wachten op een heropleving van de Koude Oorlog. De verhoudingen binnen de NAVO zelf zijn echter niet meer zo hecht als voorheen: de teloorgang van de oude Sovjet-Unie heeft het belang van de verdragsorganisatie doen afnemen.
Over de toekomstige rol van de alliantie wordt al heel wat langer nagedacht. Een soort permanente vredesmacht onder VN-mandaat zoals de Britse historicus John Keegan voorstelde is minder aantrekkelijk dan het misschien lijkt. In april schreef ik hierover: “Om te voorkomen dat de NAVO in zo’n rol als instrument van Westers imperialisme wordt gezien, zouden zeer veel nieuwe lidstaten tot de organisatie moeten toetreden, wellicht zelfs Rusland, terwijl dat land juist reden is dat vele Oost-Europese landen tot de NAVO zijn toegetreden, of dat willen.”
Rusland blijft een beperkende invloed hebben op de speelruimte van de NAVO. Dat weet ook Zbigniew Brzezinski, nationaal veiligheidsadviseur onder president Carter. Hij schreef onlangs in de New York Times: “Rusland is niet meer de vijand maar het beschouwt de NAVO nog altijd met enige vijandigheid.” Om Rusland tot bedaren te brengen moet het land meer en vaker betrokken worden bij kwesties die de Europese veiligheid betreffen. De grote Russische weerstand tegen de toetreding van enkele voormalige Sovjetrepublieken tot de verdragsorganisatie, zou zo kunnen worden afgezwakt.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
“Zij willen terug naar de Sovjet-Unie. Maar wij willen naar de beschaving, wij zijn een beschaafd volk.”
Een demonstrante in Moskou uit haar woede over de – op de gebruikelijke wijze – gemanipuleerde lokale verkiezingen. Het protest werd keihard uiteengeslagen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.