Kolossaal decentraal

Het kabinet wil vaart maken met een onderwerp waarvan iedereen dacht dat er geen haast mee gemaakt zou worden. De ministerraad van vrijdag 14 december gaf de aftrap voor de schaalvergroting van provincies en gemeenten. In het regeerakkoord spraken VVD en PvdA af er de tijd voor te nemen. 'Voor de lange termijn hebben wij het perspectief van vijf landsdelen (…) en gemeenten van tenminste honderdduizend inwoners voor ogen.' Nu blijkt dat de eerste samenvoeging van provincies (Noord-Holland, Utrecht en Flevoland) in maart 2015 een feit moet zijn. De bestuursparagraaf van het regeerakkoord schetst een kleinere overheid, die uit grotere provincies en gemeenten moet bestaan. Ook het aantal waterschappen moet kleiner en zullen uiteindelijk opgaan in landsdelen, het nieuwe woord voor provincies. De provincies  zijn de enigen die zonder al te veel kanttekeningen voor deze ontwikkeling zijn. Gemeenten (pdf) en waterschappen zijn op een diplomatieke manier kritisch. Ze erkennen dat samenwerking voordelen kan hebben, maar zijn wantrouwend over de koers die het Rijk wil varen. Burgers en media lijken ongeïnteresseerd. Terwijl deze plannen betekenen dat de burgers straks een kolos van een lokale overheid tegenover zich hebben staan. Bestuurlijke gebieden waar meer inwoners met minder volksvertegenwoordigers en bestuurders te maken krijgen. En niet omdat men er zelf voor kiest, maar omdat het Rijk het afdwingt.

Het geloof in opvang in de regio

Het geloof in opvang door de regio wordt hier door een Volkskrantcolumnist in een kleine tweehonderd woorden zó belachelijk gemaakt dat ik eigenlijk zou verwachten dat iedereen met een beetje hersens eindelijk snapt waarom Nederland in Brussel keihard uitgelachen wordt:

“‘De regio’, dat is, zoveel werd duidelijk uit de beraadslagingen in de Tweede Kamer, een mythisch gebied met ongekende spankracht, waar mensen die hun land van oorsprong hebben verlaten in relatieve vrede en veiligheid kunnen wonen, eten, naar school gaan, misschien zelfs wel in hun eigen levensonderhoud voorzien. Waar de grenzen van ‘de regio’ precies liggen, daarover verschillen de meningen, maar helder is dat ‘de regio’ ver weg ligt. Buiten ons zicht. Van ‘de regio’ zullen wij geen last hebben.

‘De regio’ is een gebied waar de autoriteiten zich bereidwillig zullen plooien naar de wensen van Halbe Zijlstra en Malik Azmani. Het is een kwestie van voldoende geld naar ‘de regio’ sturen en dan zal ‘de regio’ in staat blijken om zonder wanklank vele duizenden, tienduizenden, honderdduizenden landverhuizers te herbergen.

Het klonk bijna leuk, het leven in ‘de regio’, vooral toen de premier beloofde dat het er ‘natuurlijk geen nieuw-Amsterdam’ zou zijn. Geestig ook, uit de mond van mensen die altijd hebben afgegeven op de effectiviteit van ontwikkelingshulp, maar nu van zins zijn met een blauwdruk en een zak geld een hele ‘regio’ in te richten.

Detail: ‘de regio’ heeft nog niets teruggezegd.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Paasvuren laaien op: opstand der Saksen?

Het is ogenschijnlijk een grappig berichtje in het nieuws vanavond — een van de Hart-van-Nederlan dse berichtjes waar geen enkel nieuwskanaal meer zonder kan. Maar als je wat doorleest, zit er onrust achter. In Espelo is het grootste paasvuur ter wereld ooit gebouwd. Het ding is 45,98 meter hoog en daarmee rijp voor The Guiness Book of Records. (Zie bijvoorbeeld De Telegraaf en De Gelderlander. Ook het 8-Uur Journaal besteedde er aandacht aan.)

Als je de berichtgeving goed leest, merk je dat het niet alleen maar lollig is, dat opstoken van het paasvuur. Bijna 20 jaar geleden, in 1993 publiceerde Ton Dekker van het Meertens Instituut een artikel met de titel Paasvuren, een veranderlijke traditie tussen toerisme en lokale identiteit. Allebei die polen komen we tegen in de moderne berichtgeving.

“De laatste jaren staan er op eerste paasdag tegen de avond overal in Twente en Salland files van mensen die naar het vuur komen kijken,” schrijft De Gelderlander, die tegelijk ook meldt dat de paasvuren ‘niets’ met het christelijke paasfeest te maken hebben.

Dat laatste verhaal speelt mogelijk een rol in de toeristische aantrekkingskracht. Het is zeker van groot belang in de tweede pool in Dekkers artikel: het beleven van de lokale identiteit. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het commentaar van Gerrit Kraa, een bekende Achterhoekse kenner van het dialect en de geschiedenis in het Reformatorisch Dagblad:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kaart | Europa om de hoek

EU regio
Hoeveel ontvangt uw regio van Europa? Investeringen vanuit Euro-Hauptstadt Brussel in Stad & Omgeving, Mens & Samenleving en Kennis & Innovatie bij u om de hoek: europaomdehoek.nl. Niet alleen Boekarest óók Boekel casht!

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.