Het radicaal-linkse europarlementslid Clare Daly bevindt zich in heet water. The Sunday Times onthulde afgelopen zondag dat zij een Litouwse spion voor Rusland enkele jaren terug in contact had gebracht met een pleger van de bloedige aanslag in Omagh (Noord-Ierland, 1998). De europarlementariër voor Independents 4 Change zegt zich te beraden op juridische stappen.
Algirdas Paleckis
Daly en haar partijgenoot Mick Wallace voeren al enige tijd campagne voor de vrijlating van de spion in kwestie, Algirdas Paleckis, die zij als een politieke gevangene beschouwen. De Litouwse diplomaat en aanvoerder van de linkse politieke beweging Dageraad van Gerechtigheid werd in juli 2021 door een Litouwse rechtbank veroordeeld wegens spionage voor Rusland. Het hooggerechtshof hield de veroordeling vorig jaar stand: Paleckis kreeg een gevangenisstraf opgelegd van 5½ jaar.
Daly en Wallace noemen de spionage-aantijgingen een wassen neus. Volgens hen wordt Paleckis politiek vervolgd vanwege zijn NAVO-kritische houding en kritiek op Russofobie; Paleckis komt zelf uit een communistische familie van voorname Sovjet-diplomaten. “De zaak is een voorbeeld — samen met die van Julian Assange — van hoe spionagewetgeving in Europa en daarbuiten wordt misbruikt om tegenspraak te smoren, en hoe de ruimte om de orthodoxie van Europa's buitenlandbeleid uit te dagen steeds verder slinkt,” aldus Daly.
Pro-Russische kongsi in Europarlement
In 2021 en 2022 bezochten Daly en Wallace Litouwen om mee te doen aan demonstraties en contact te leggen met actiegroepen die pleiten voor vrijlating van Paleckis, die toen nog onder huisarrest verkeerde. De twee trekken in hun pogingen aandacht te vragen voor het lot van deze vermeende Russische asset nauw op met een Russich-Litouwse europarlementariër die inmiddels ook onder een vergrootglas ligt wegens vermeende spionage-activiteiten voor Rusland: Tatjana Ždanoka.
Het Europese Parlement stelde begin van dit jaar een onderzoek in naar Ždanoka: dit nadat een onafhankelijk Russisch nieuwsmedium onthulde dat zij zou al sinds 2005 informatie zou verschaffen aan de Russische veiligheidsdiensten. Een jaar nadat ze toetrad tot het Europese parlement dus. Daly, Wallace en Ždanoka waren drie van in totaal dertien leden van het Europees Parlement die stemden tegen sancties voor Rusland vanwege de voortdurende oorlog tegen Oekraïne. Volgens de twee Ierse parlementsleden is dat echter niet gericht tegen Oekraïne, maar tegen militarisme en Europees wapengekletter.
Nuttige idioot?
Critici verwijten Daly al langer een nuttige idioot te zijn, die zich met haar partijgenoot voor het karretje laat spannen voor de belangen van dubieuze regimes als Rusland en Iran. In de optiek van radicaal-imperialistisch links vormen de VS, het Verenigd Koninkrijk en de NAVO namelijk de grote boze oorlogsstokers in de wereld. Voor je 't weet bedrijf je dan apologetiek voor hun tegenstanders, ook al bedienen die zich als dat zo uitkomt van dezelfde methoden.
Zo trokken Daly en Wallace in 2021 de bevindingen in twijfel van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OVCW) ten aanzien van de chemische aanval in Douma van 2018. Dat legde in een rapport de blaam voor de aanval bij het Syrische leger.
In een subcommittee van het Europees Parlement wierpen de twee Ierse parlementariërs de directeur van het OVCW voor de voeten dat het rapport allerlei aanwijzingen van het tegendeel had genegeerd: de hulporganisatie van de Witte Helmen zou de aanval hebben georkestreerd om het regime van Assad in een kwaad daglicht te stellen.
Pro-Iraanse milities in Irak
Datzelfde jaar verscheen Daly in een propagandafilmpje waarin ze de Irakese paramilitaire parapluorganisatie, Hashed al-Shaabi prijst. Dit conglomeraat van paramilitaire divisies heeft z'n wortels in de bloedige opstand van 2011-2013 tegen de Amerikaanse bezetting en vormt deels een gewapend front waarmee Iran haar greep op het buurland en de regio tracht te versterken.
Zo werd in 2020 even buiten Baghdad het hoofd van de Iraanse speciale eenheden, Qasem Soleimani bij een Amerikaanse luchtaanval om het leven gebracht, samen met twee hoge commandanten van Hashed al-Shaabi.
Volgens Daly was gewelddadig verzet tegen de Amerikaanse aanwezigheid echter volkomen gerechtvaardigd en zou Hashed al-Shaabi in tegenstelling tot de Verenigde Staten en veel Europese landen "de internationale wetgeving hooghouden." Dat laatste lijkt een nogal bizarre omkering: het Asielagentschap van de Europese Unie geeft een weinig fraaie opsomming van al het sektarisch geweld en de mensenrechtenschendingen door de milities onder Hashed al-Shaabi.
Parlementaire obstructie
In het Europees parlement trachten Daly en Wallace elke poging om Rusland verantwoordelijk te houden voor de invasie in Oekraïne zoveel mogelijk te frustreren.
Discomfort had been growing with Wallace and Clare Daly for months, according to multiple MEPs and parliament sources, as Wallace tabled amendments on behalf of the group seeking to water down resolutions about Russia. In one, he described the Ukraine’s 2014 Maidan revolution as a “US-orchestrated coup”, as Moscow sees it. In another, he sought to delete a note that the parliament “continues to condemn the illegal annexation of Crimea”.
Ook probeerde Wallace een verwijzing uit een parlementaire resolutie geschrapt te krijgen dat Nederlands geleid onderzoek had bevestigd “dat Vlucht MH17 was neergehaald met gebruik van een Buk luchtafweerraket, geleverd door de 53e luchtafweerbrigade van de Russische Grond Troepen uit Koersk.”
Oekraïne
De Oekraïense geheime dienst heeft Clare Daly inmiddels op een lijst van prominente Russische propagandisten geplaatst. Volgens de Oekraïners kakelt ze regelmatig Russische framing en desinformatie na. Ze verwijten haar specifiek het verspreiden van twee narratieven: dat sancties enkel onschuldige mensen treffen en dat het conflict in Oekraïene “een proxy oorlog is tussen de NAVO en Rusland.”
Op haar beurt stelt Daly dat het Oekraïense politieke en militaire establishment zichzelf tot trekpoppen van de VS hebben gereduceerd. Ze bekritiseerde de politieke beslissing in 2014 om na de invasie van de Krim en de oorlog in Donbas de status van Oekraïne als neutraal land tussen de verscheidene machtsblokken los te laten.
“Ze hebben hun neutraliteit laten varen en dat is een van de redenen geweest waarom we nu in de situatie zitten waarin we ons bevinden, omdat zij marionetten zijn geworden van een vreemde mogendheid, die hen gebruikt; en hun mensen en hun bloed wordt verspild in hun eigen land omwille van een oorlog die niet in hun belang is,” aldus Daly.
Overigens lijkt dat laatste wijsheid achteraf. Voor de uitbraak van de oorlog in 2022 noemde Daly de Russische opbouw van een troepenmacht rondom Oekraïne “duidelijk defensief” en stelde ze dat de Russen geen invasie zouden plegen.
Aanslagpleger
En nu ligt er dus de journalistieke aantijging dat het Europees parlementslid eind 2021 een veroordeelde Russische spion in contact zou hebben gebracht met een aanslagpleger van de Real IRA.
“De berichten over en weer vonden plaats op een moment dat de Russische veiligheidsdiensten trachtten om verbanden te smeden tussen republikeinse paramilitaire organisaties als onderdeel van bredere pogingen om de Europese Unie te destabiliseren,” aldus The Sunday Times.
Liam Campbell is geen ongevaarlijke man: in 2009 werd hij veroordeeld tot het betalen van een schadebedrag aan slachtoffers van de bomaanslag in Omagh van 1998. In 2021 werd hij na jarenlang juridisch getouwtrek uitgezet naar Litouwen in verband met een poging wapensmokkel ten behoeve van de Real IRA. De zaak werd een jaar later overigens geseponeerd. Eerder al werd een broer van Campbell in hoger beroep vrijgesproken, omdat de smokkeloperatie een valstrik bleek van MI5.
Volgens Clare Daly wordt Campbell echter politiek vervolgd, net als Algirdis Paleckis. Die zou hebben aangeboden Campbell in contact te brengen met vrienden die Campbell eventueel konden bijstaan, mocht hij in Litouwen achter de tralies verdwijnen. Het parlementslid zegt zich dan ook van geen kwaad bewust te zijn en zich juridisch te beraden.
Europese Verkiezingen
“Iedere omgang die ik heb gehad met om het even welke politieke gevangenen zijn altijd geworteld in de arbeid van de meerpartijdige werkgroep van het Ierse parlement inzake de omstandigheden van gevangenen en het vredesproces," aldus Daly in een communiqué op haar website. Ze ziet de onthulling van The Sunday Times dan ook als een goed getimede aanval op haar integriteit. “Het is in zekere zin een dubbelzinnig compliment dat de persgroep van Rupert Murdoch zoveel inches van haar kolommen gebruikt om mij op de avond van een zeer belangrijke verkiezing te besmeuren.”
Daly heeft reden zich zorgen te maken. Als men de peilingen mag geloven, is de kans groot dat de twee parlementariërs voor Independents 4 Change na hun huidige ambtsperiode niet terugkeren in het Europees parlement. Gezien al het bovenstaande is dat wellicht maar goed ook.
