Don’t lead us back to war

De kop boven dit artikel stond afgelopen vrijdag op de voorpagina van het grootste dagblad van Kenia, de Daily Nation. De twee partijen die na bloedige verkiezingen van anderhalf jaar geleden de macht deelden, zitten formeel nog samen in de regering, maar spreken niet meer met elkaar, stelt de krant. De politici stellen hun onderlinge machtsstrijd boven de belangen van het land. Ook de invloedrijke kerken hebben tegen nieuw geweld gewaarschuwd, net als de moslimleiders. Terwijl president Mwai Kibaki (die de verkiezingen vermoedelijk verloor) bekvecht met premier Raila Odinga (die vindt dat hij eigenlijk president moet zijn), zijn er tekenen dat de partijen hun milities weer aan het bewapenen zijn. Een voormalig parlementariër uit Odinga's kamp heeft het Internationaal Strafhof in Den Haag gevraagd een onderzoek naar Mwai Kibaki te beginnen wegens betrokkenheid bij doodseskaders. De staat van de mensenrechten in het land ligt sowieso onder vuur van de Verenigde Naties. Ondertussen komt de internationale diplomatie, die het vorige conflict oploste, op gang. 's Werelds beroemdste half-Keniaan, Barack Obama, riep beide leiders op om tafel te gaan zitten. Het zal vermoedelijk niet de laatste oproep zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Was het geweld in Kenia te voorspellen?

Onrust in Afrika (Foto: hdptcar/Flickr)Het is op dit moment goed mis in Kenia. Hoewel de rust in de hoofdstad wedergekeerd lijkt te zijn vreest men in de rest van het land nog steeds voor een burgeroorlog, en mogelijk zelfs etnische zuiveringen. Kenia werd echter lange tijd juist gezien als het voorbeeld voor de regio. Het meest stabiele land in Afrika, met een opkomende economie en sterk groeiende middenklasse. Het geweld kwam dan ook als een verrassing voor de Westerse wereld. Maar was dit wel zo’n plotselinge omslag die niemand had kunnen zien aankomen?

Voordat de onrust in Kenia begon las ik een theorie die door de recente gebeurtenissen in Kenia kracht wordt bijgezet. Waar wij westerlingen denken dat democratie overal ter wereld op dezelfde manier wordt ervaren is dit waarschijnlijk juist regiogebonden. Zo zou men in Afrika het democratische proces fundamenteel anders ervaren, veel meer langs de traditionele stam-lijnen. Een politicus komt vooral op voor de welvaart en rechten van zijn stam.

De stam, het eigenbelang en de belastingen
Nu lijkt dat nog niet zo wereldschokkend, immers elke politieke partij komt op voor haar eigen kiezers. In Afrika lijkt dit echter vaak verder te gaan. Een politicus bestuurt niet zozeer het land voor het volk, maar men zet zich blijkbaar enkel in voor de eigen stam. Zo denkt men anders over belastinggeld. Een Afrikaanse politicus ziet belastinggeld niet zozeer als de collectieve opbrengsten van het volk, voor het volk. Nee, hij ziet dit als geld dat het volk aan hem persoonlijk geeft om te gebruiken voor persoonlijke doeleinden. Belastinggeld is niet meer van het volk, maar van de individuele politicus, om mee te doen wat hij wil, iets dat vaak tot exorbitante zelfverrijking leidt, maar ook tot het aanwenden van alle gelden enkel en alleen voor de eigen stam.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.