Progressieve samenwerking?

Recent riep de nieuwe olijke Brabantse SP voorman op tot progressieve samenwerking. Best gek, want zo progressief is de SP niet en vooral de PvdA was het afgelopen decennium constant de kwaaie pier. Best logisch, als het bijna verkiezingen is, de nieuwe politiek leider zich nog moet profileren en de SP in de peilingen meer dan gehalveerd is. Welke partijen zijn wel progressief? Ik denk dat we er in Nederland 3 hebben. Oprichter van D66 Hans van Mierlo schudde het ingedommelde Nederland in 1966 goed wakker. Het was tijd voor een pragmatische aanpak van problemen. De vastgeroeste dogmatische aanpak door confessionelen, socialisten en liberalen was wat hem betreft voltooid verleden tijd. De aanpak van de democraat in hart en nieren leek nieuw, maar was in feite even oud als de weg naar Rome. Ook in modernere tijden is de pragmatische aanpak populair gebleven. John Stuart Mill bedacht de term ‘utilitaranism’ al halverwege de 19e eeuw. Nu, 44 jaar na het ontstaan van D66, hebben de PvdA en GroenLinks hun ideologische veren definitief afgeschud en de politieke nalatenschap van Hans van Mierlo overgenomen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het verraad van de democratie op de kandidatenlijst

Op een kandidatenlijst van een partij plaats nemen alleen om stemmen te trekken en zonder de bereidheid ook daadwerkelijk als verkozene een zetel te bezetten, staat gelijk aan een verkiezingsprogramma opstellen en dan na de verkiezingen zeggen dat je je er niet aan gehouden voelt omdat het alleen bedoelt was voor het trekken van stemmen.
Vrijwel alle politieke partijen maken zich schuldig aan het plaatsen van beroemde Nederlanders of landelijke politici op hun kandidatenlijsten, wetende dat deze mensen nooit de rol gaan vervullen waarvoor het volk op ze stemt. De verdediging van deze praktijk is meestal een eenvoudig “de mensen weten heus wel dat de lijstduwers er alleen maar op staan voor hun bekendheid”. En in een enkel geval blijkt zelfs de lijsttrekker geen zin te hebben.
Deze praktijk staat in mijn ogen gelijk aan terrorisme verraad. Het is immers een bewuste actie die de Staat (de democratie) ondermijnt.

Hoe wil je dat burgers ooit de politiek respecteren als je bij de eerste stap, de verkiezingen, al de kluit volledig belazert? Hoe kan je een politieke partij ooit nog geloven als ze een basisbeginsel van de democratie verkrachten omwille van de marketingplannen voor het winnen van zieltjes?

Uit ervaring weet ik dat het lastig is om voldoende geschikte mensen te vinden voor een kandidatenlijst. En ik heb zelf ook wel eens als “vulling” op zo’n lijst gestaan. Maar ik heb daar alleen maar ja tegen gezegd nadat ik voor mezelf had besloten ook daadwerkelijk een zetel te bezetten in het onwaarschijnlijke geval dat de partij plots heel groot werd of het iets waarschijnlijker geval dat er gedurende de zittingsduur de nodige raadsleden zouden afvallen.
Iedereen die zichzelf op een kandidatenlijst laat plaatsen wetende dat hij/zij nooit zijn/haar verantwoordelijkheid zal nemen, is een verrader.
En als er dan te weinig mensen zouden zijn om te kunnen deelnemen aan een verkiezing, is dat een duidelijk bewijs dat je als partij niet in staat bent je democratische rol te vervullen en moet je gewoon een ronde overslaan.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Geert’s breekpunt

SaillantLOGO
De PVV heeft de verhoging van de AOW leeftijd tot breekpunt verklaard van de kabinetsonderhandelingen van juni 2010. Bij de ‘moslimonderwerpen’ wil hij wel water bij de wijn doen. Dat lijkt gek, want Geert haalt vooral met die onderwerpen het nieuws. Verhoging van de AOW leeftijd heeft kamerbrede steun, slechts een enkeling, zoals de ex-maoïstische SP, deelt het standpunt van Geert. De PVV kiest uit opportunistische redenen voor het ‘linkse’ breekpunt.

De eerste reden is dat de partij op het gebied van moslimgedoe geen strijd meer heeft te winnen. Dankzij kopvoddentaks, knieschoten en het leger tegen Gouds-Marokkaanse reljeugd weet heel Nederland wat het PVV standpunt betreffende moslims is. Daar valt geen winst meer te behalen. Door zich te profileren als hoeder van de hardwerkende Nederlander -en wie valt daar eigenlijk niet onder- probeert hij een ander deel van de kiezers voor zich te winnen.

De tweede opportunistische reden is dat Geert zich nu al in de underdogpositie wil manoeuvreren, voor de ongetwijfeld lange en lastige onderhandelingen. Zijn enige mogelijke coalitiepartners zijn CDA en VVD. Juist zij zijn absolute voorstanders van de AOW-verhoging. Mocht de PVV niet de grootste worden, en bijvoorbeeld ‘maar’ 25 zetels halen, dan kan hij de onderhandelingen met goed fatsoen beëindigen. Zijn breekpunt is immers al lang en breed bekend. En wordt hij wel de grootste? Dan is de AOW–kwestie wisselgeld dat ‘in het landsbelang’ eenvoudig kan worden ingewisseld.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De partijtijgers en de regelneukers

Op Sargasso bieden we regelmatig ruimte aan gastbijdragen. Dit maal een bijdrage van Diana welke ze schreef naar aanleiding van het lezen van deze analyse bij ons. Ze is zelf ook lid van een politieke partij.

Wie actief is in een partij kent ze wel. De verschillende soorten partijleden die er zijn. Bent u lid? Kijk eens rond en herken de volgende 20 types partijleden die er bestaan.

1. De Donateur

De Donateur stemt altijd op de partij en is lid geworden om zijn favoriete partij financieel te steunen door middel van contributie. Hij heeft echter geen zin en tijd om zich met het reilen en zeilen van zijn partij bezig te houden. Daarom komt de donateur nit op bijeenkomsten. Het partijblaadje wordt meestal nog wel gelezen maar emails verdwijnen meestal ongeopend in de trashcan.

2. De partijtijger

De trouwe fanatieke partijtijger is al vele jaren lid van de partij en heeft met name lokaal en provinciaal een waslijst aan functies op zijn naam. Afdelingsbesturen, raden, verkiezingscommissies, je kunt het zo gek niet bedenken of de partijtijger heeft het ooit gedaan. Ambities op landelijk niveau heeft de partijtijger meestal niet. De partij is vooral zijn belangrijkste hobby en al zijn vrije tijd gaat erin zitten. Zodoende kent hij iedereen en weet hij alles over de partij. De partijtijger is meestal een onverwoestbare optimist die zelfs bij de meest donkere prognoses positief en actief blijft.

3. De politicus

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pijnpunt politieke participatie

Eerst een plaatje, dan een praatje:


Ooit las ik ergens dat met het huidige ledental van politieke partijen alle actieve leden ook gelijk alle vaste politieke rollen vervulden. Hierbij is het uitgangspunt dat van iedere organisatie met vrijwilligers ongeveer 10% actief is. En bij de politieke rollen moet u denken aan alle bestuursleden lokaal, regionaal en landelijk en alle raadsleden, parlementsleden, regeringsleden etc….

Ik kon de bron niet meer achterhalen en was inmiddels zelf nieuwsgierig geworden naar de opbouw van dit punt en de bijkomende pijn, waarover straks meer. Dus heb ik het maar even uitgezocht (spreadsheet in ODS formaat). En daar deze week de meest actuele cijfers van de ledentallen van de politieke partijen uitkwamen, zijn die meegenomen. Onze infographics man Ad van der Stok heeft ze gelijk in het bovenstaande overzicht gevat.

U ziet daar rechtsonder dat ongeveer tweederde van de actieve leden nodig zijn om alle vaste plaatsen te vervullen. Dus niet helemaal zoals ik oorspronkelijk het punt mee kreeg, maar toch een heel eind in de buurt.
Waarom is dit problematisch? Om twee redenen.

Ten eerste is er op deze wijze weinig ruimte voor selectie op kwaliteit en vaardigheden. Wie actief wil zijn, zal ook snel meespelen in het spel. Een andere mogelijkheid is er niet. Dat is niet goed voor het bestuur van de partijen en niet goed voor het bestuur van dit land (op alle niveaus).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het politieke midden regeert verder

Dit is een bijdrage van Ad van der Stok. Hij voorziet ons regelmatig van politieke beschouwingen en vooral ook infographics.

Op basis van 3 peilingen – de politieke barometer, peil.nl van De Hond en de uitslag van de Europese verkiezingen – is in deze peilingen-peiling het fictieve huidige zetelaantal berekend. De uitslag daarvan hebben we vervolgens in de ‘politieke ruimte’ van André Krouwel gezet. In het eerste diagram is de uitslag te zien, waarbij de grootte van de partijnaam correspondeert met haar aantal zetels.
mogelijkecoalities-groeikrimp-470

In de overzichtstabel is een groot aantal coalities bekeken, waarvan de groen weergegeven coalities kunnen rekenen op een meerderheid. Twee daarvan zijn eigenlijk ondenkbaar. De ‘grote drie’ waarbij de PvdA met Wilders in een kabinet terecht zou komen – Bos heeft het eigenlijk al uitgesloten. Ook de progressieve coalitie – progressief in de zin van André Krouwel – is niet erg waarschijnlijk, omdat de SP en de VVD daarin samen zouden moeten gaan.

mogelijkecoalitiestabel-470

De drie misschien meest waarschijnlijke coalities zijn van stippellijn voorzien en terechtgekomen in het tweede diagram. Het CDA heeft in elk van de drie – what’s new – een centrale rol. Hoewel ze binnen die coalities geen meerderheid meer zal hebben.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie kiest de lijsttrekker?

Vandaag verscheen een stukje van de Jonge Socialisten over de stemprocedure binnen de PvdA voor het bepalen van de lijsttrekker voor het Europees Parlement. Ze zijn daar niet zo gelukkig mee.
In het verhaal geven ze aan dat ze liever voor een eenvoudig systeem van kiezen bij meerderheid gaan. Hierbij halen ze hun eigen interne raadpleging naar voren waar dhr Berman in hun ogen de “massale” steun geniet van de Jonge Socialisten. Maar slechts 160 van die JS-ers hebben een stem uitgebracht en 91 daarvan waren voor Berman. Zo massaal is dat dus niet.

Maar de aangezwengelde interne discussie van de PvdA gaat voorbij aan een andere ontwikkeling. Namelijk de trend dat iedereen binnen een partij tegenwoordig een directe stem moet krijgen in het bepalen van de lijsttrekker. Het bijzondere is dat dit gebeurt binnen twee partijen die juist worstelen met hun idealen, de VVD en de PvdA. Kennelijk is het een reflex om bij afnemende populaire steun juist populaire maatregelen nemen om weer leven in de brouwerij te krijgen.
Maar is dit ook goed? Natuurlijk is het democratisch als iedereen kan meebeslissen wie de lijst trekt. En natuurlijk levert dat vaak ook meer publiciteit op (zie Verdonk versus Rutte). Maar het levert ook veel meer ruis op. En bovendien komt er nog meer aandacht voor het zogenaamde “mannetjesmaken” i.p.v. de inhoud.

Traditioneel stelt in de meeste partijen het partijbestuur een lijst voor waar in een verkiezingscongres wel voorstellen ter verandering op gedaan worden, maar waar in grote lijnen vaak de voorkeur blijft staan. Het partijbestuur heeft in alle stilte de voorselectie gedaan en komt vaak met de kandidaat die het meest past bij de huidige lijn van een partij.
Nu is dit laatste vaak voer voor heel veel interne discussies in partijen en geeft betrokken leden nogal eens een onbevredigend gevoel.

Vorige Volgende