Extreem rechts groeit ook in Oostenrijk

Het Weense Burgtheater (foto) ziet de bui al hangen. Eind september zijn er landelijke verkiezingen en volgens de jongste peilingen zou de FPÖ, net als in juni bij de Europese verkiezingen, de grootste worden. En als die partij regeringsmacht krijgt zal ze het voorbeeld van buurland Slowakije volgen en de cultuursector dwingen tot een eenzijdig nationalistisch aanbod. Het Burgtheaterteam waarschuwt in een open brief voor het streven van de FPÖ naar 'culturele en etnische homogeniteit'. In vergelijking met verwante partijen in andere Europese landen is de FPÖ onverbloemd antidemocratisch en openlijk nationaalsocialistisch. Het team klaagt 'de onverschilligheid aan waarmee de kunst- en cultuurwereld zwijgt – alsof het krankzinnige verkiezingsprogramma [onder de titel 'Fort Oostenrijk'] niet zou worden uitgevoerd in geval van een overwinning op 29 september, alsof een EU die al voor onze ogen aan het afbrokkelen is, deze aanval nog zou overleven. Het zou niet de eerste keer zijn dat we ons door misplaatste redelijkheid en arrogantie laten misleiden over de ware bedoelingen van rechts.' Of de FPÖ na de verkiezingen in de Oostenrijkse regering komt staat nog te bezien. In de peilingen staat de partij op 28% met een kleine voorsprong op de centrum-rechtse ÖVP (24%). De sociaaldemocratische SPÖ volgt met 20%. Een coalitie van FPÖ en ÖVP zou gezien hun beider programma's zeker wel mogelijk zijn. Maar er is dan één grote hobbel te nemen: de steun aan Oekraïne en de warme banden van de FPÖ met Poetin. ÖVP leiders hebben in de afgelopen maanden duidelijk gemaakt dat ze niet willen samenwerken met de huidige leider van de FPÖ, Hermann Kickl. Ze hebben hem ervan beschuldigd een ‘rechts-extremist’ te zijn en hebben herhaaldelijk gezegd dat ze alleen een coalitie met de FPÖ zouden aangaan als Kickl zou aftreden. Maar als Kickl de grootste wordt op 29 september zal dat niet gebeuren. Bondskanselier Karl Nehammer, de huidige leider van de ÖVP, ook bij de komende verkiezingen verwijt de FPÖ politieke verantwoordelijkheid te nemen. 'Kickl is een theoreticus van de angst', zei hij. De ÖVP kan waarschijnlijk ook een coalitie vormen met de sociaaldemocraten en/of de Groenen. Sinds 2020 bestaat de Oostenrijkse regering uit een coalitie van de ÖVP met de Groenen. Maar zowel de Groenen als de sociaaldemocraten zijn de afgelopen tijd flink naar links opgeschoven, wat een coalitie met de rechtse ÖVP moeilijk zal maken. Russisch geld De Europese vrienden van de ÖVP steunen de afwijzing van samenwerking met de FPÖ. EVP-voorzitter Manfred Weber beschuldigde de FPÖ in juni van het aannemen van Russisch geld. In het ZDF-programma van Markus Lanz kreeg Weber de vraag of hij ook bij de FPÖ steun zou willen werven voor een tweede termijn van Ursula Von der Leyen. 'Natuurlijk niet', antwoordde Weber, 'want de FPÖ wordt gefinancierd door Rusland en zegt duidelijk dat we Oekraïne in de steek moeten laten.' Aanleiding voor de beschuldiging was een onderzoek van het Amerikaanse nieuwsmagazine New Lines, dat zich baseerde op documenten uit de omgeving van de Russische oligarch Konstantin Malofeev. Of er ooit geld uit Rusland is gekomen kan niet worden vastgesteld. De FPÖ ontkent dit ten stelligste en heeft Weber aangeklaagd voor laster. Eerdere aanklachten in deze richting zijn al verworpen. Duitse grenscontroles Het recente Duitse voornemen om de grenzen te sluiten in een poging de migrantenstroom in te dammen zal ongetwijfeld een belangrijk onderwerp worden in de komende verkiezingscampagne. Oostenrijks minister van Binnenlandse Zaken Gerhard Karner (ÖVP) heeft al duidelijk gemaakt dat het land niet van plan is door Duitsland geweigerde migranten terug te nemen. 'Er is geen manoeuvreerruimte', zei Karner deze week. Hij heeft het hoofd van de Oostenrijkse federale politie opgedragen 'geen overnames uit te voeren'. Ook bondskanselier Nehammer was erg duidelijk op dit punt: 'Mocht Duitsland – een groot buurland van Oostenrijk – hier een situatie van onzekerheid beginnen te creëren door middel van eigenzinnige juridische interpretaties, dan zullen wij ons daartegen verzetten en onze grenzen duidelijk beschermen.' FPÖ chef Kickl pleitte in een televisiedebat om helemaal niemand meer toe te laten. Het zal van de mate van realiteitszin van de Oostenrijkers afhangen of hij van deze crisis gaat profiteren. Dat de Europese samenwerking er door wordt geschaad lijkt onvermijdelijk.

Door: Foto: BOKU University (cc)
Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

, door

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld,  met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.