Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Jamaica, de grote winnaar van de Spelen
DATA - Het is tegenwoordig een goede gewoonte om creatief om te gaan met het aantal behaalde Olympische (gouden) medailles. Eurofielen benadrukken graag dat de EU als “land” het eigenlijk het beste doet. Communisten kunnen er hun vrijheidsarme geschiedenis mee goedpraten. Kleine succesvolle landjes zetten graag het aantal behaalde medailles af tegen het nationaal inkomen of de bevolkingsgrootte. Dan blijkt dat die Amerikanen, Chinezen en Russen het nog niet eens zo goed te doen. Zulke alternatieve medaillespiegels zijn mooi, maar waar je het aantal medailles ook tegen afzet, er is maar een echte duurzame winnaar van de Spelen: Jamaica. Kijk maar:
Onderstaande tabellen rangschikken de landen op hun gemiddeld aantal medailles (goud, zilver en brons) van de afgelopen vier zomerspelen. Het geeft het aantal medailles per miljoen inwoners, per miljard dollar aan inkomen, per miljoen ton uitgestoten CO2 en per miljoen benodigde hectaren (de ecologische voetafdruk). Deze ranglijsten laten niets heel van de ‘gewone’ ranglijst.
Zo bezien is Jamaica toch het beste sportland op aarde, letterlijk. Medaille-voorspellers kijken vaak naar het inkomen en aantal inwoners, maar blijkbaar heeft Jamaica heel weinig mensen, geld en aarde nodig om sportieve prestaties neer te zetten. We kennen dit overigens al, namelijk als gaat om geluk: per hectare ‘produceert’ Jamaica heel veel gelukkige levensjaren.
De antikapitalistische Olympische Spelen
Zijn de Olympische Spelen op te vatten als een voorbeeld van antikapitalistische maatschappijkritiek?
Nu de Olympische Spelen van 2012 zijn afgelopen, is het weer eens duidelijk geworden dat topsport een bijzonder grote publiekstrekker is. Het staat buiten kijf dat honderden miljoenen (miljarden?) mensen op zijn minst een deel van de Spelen op de televisie of anderszins hebben bekeken. Waar komt deze aantrekkingskracht vandaan? Misschien ligt het antwoord op deze vraag wel besloten in het gegeven dat de Olympische Spelen (wanneer de organiserende instanties buiten beschouwing worden gelaten) een impliciete kritiek vormen op het kapitalistische keurslijf waarin een groot deel van ons dagelijks leven zich afspeelt.
Voor de meesten van ons is werk repetitief en weinig opwindend. Een niet onaanzienlijk deel van de werkweek wordt doorgaans gespendeerd aan het aftellen tot vrijdagmiddag. Wij werken dan ook in hoofdzaak om geld te verdienen en niet voor onze lol. Voor olympische atleten werkt het anders. Zwemster Ranomi Kromowidjojo lag niet jarenlang iedere ochtend op een onchristelijk uur in het zwembad om er financieel beter van te worden. Weliswaar levert een gouden olympische medaille het nodige op, maar er zijn talloze efficiëntere manieren om een goede boterham te verdienen. We kunnen er dus veilig vanuit gaan dat financieel gewin hooguit een nevenproduct en zeker niet het hoofddoel was van Kromowidjojo’s inspanningen.
Zodoende is voor olympische atleten (en voor snelwandelaars en luchtgeweerschutters is dit zéker het geval) persoonlijke, innerlijke uitnemendheid het streefdoel. Uiterlijke zaken zoals geld, maar ook roem, komen ver daarachter.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Olympische medaillelijst met EU als land
DATA - Wat nou als we de EU als 1 land beschouwen? Dan zouden ook deze Olympische spelen nu al een enorm succes zijn.
Met dank aan de Medaltracker. Status 12 uur vandaag.
Hippies
De twee leukste atleten vond ik op deze Olympische Spelen: Tomasz Majewski, de Poolse winnaar van wederom het goud op het onderdeel kogelstoten, en de Rus Ivan Oechov, die het goud won bij het hoogspringen. Het zijn niet zulke gladgeschoren atleten, ze hebben integendeel een kop vol met haar en dat mag ik graag zien. Vooral de Russische chef de mission zal wel tegen Ivan gezegd hebben: ‘Doe eerst eens wat aan je haar, hippie! Je krijgt veel te veel luchtweerstand, als je springt!’ Maar Ivan deed niets aan zijn haar. Hij kan uit stand bijna nog hoger springen dan zijn tegenstanders na een aanloop. Hij is ook tien centimeter korter dan zijn tegenstanders, die allemaal zulke lange bonestaken zijn, want dat moet tegenwoordig: als je niet minstens één meter negentig bent en hoogstens 43 kilo weegt, dan kun je het wel vergeten als hoogspringer. Ivan heeft eenvoudig zijn beenspieren wat meer getraind, hij heeft een zéér gezond stel benen!, en bekommert zich niet zozeer om de techniek van de fosbury flop, want die oefent hij tamelijk nonchalant uit. ‘Springen doe je met je benen,’ moet hij denken, ‘je armen, je rug en je kont moeten gewoon zo’n beetje over de lat heen.’ (Die Edwin Pistorius heeft nu wel de 400 meter gekozen, hij had met die verende blades natuurlijk voor het hoogspringen moeten kiezen.)
Josef Baisz
Weet iemand van welk merk de auto’s zijn die in dit filmpje voorkomen? Het lijken mij Amerikaanse auto’s, maar ik kan me vergissen. Ik kan nog geen Simca van een Austin Martin onderscheiden, dus u kunt behulpzaam zijn, lieve dames en beste heren. Weest u het eens!
Ik ben ondertussen, behalve met de Olympische Spelen (die me eigenlijk geen reet interesseren, maar je kijkt naar die NOS-live streams, en je gaat van het boksen naar het gewichtheffen naar het volleybal. Je gaat dus niet naar het zeilen, het kruisboogschieten, het kakhokkie of het evenzeer gevreesde paardrijden. Het gewichtheffen is nu afgelopen, tenzij ze nog een gewichtklasse overhebben van 250 kg of meer, ik bedoel van de echte mastodonten, maar ik denk het niet. Het volleybal is sinds 1996 ook nauwelijks geëvolueerd, meende ik bekeken te hebben. Vooral het damesvolleybal staat stil. In het turnen gebeuren er wel nieuwe dingen: een atleet slaagt er heel soms in om een Van Gelder diréct te combineren met een Uchimara – ik verzin uiteraard wat namen – met een dubbele schroef, maar in het algemeen laat zich zeggen dat er niks nieuws gebeurt. De marathon of de 10 kilometer waren doodnormaal. Niemand die onderweg een radslag maakte, bijvoorbeeld. Het fietsen op de baan was ook zo normaal, niemand die zich een breuk reed) ik ben ondertussen, zei ik, begonnen aan het herlezen van een roman van Dan Jacobson, die nu al wel ruim 80 jaar oud moet zijn: The confessions of Josef Baisz.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
All The Medalists: Men’s 100-Meter Sprint
DATA - Usain Bolt vs. 116 years of Olympic sprinters. His 9.63 set an Olympic record in the 100. Based on the athletes’ average speeds, if every Olympic medalist raced each other, Usain Bolt (the London version) would win, with a wide distribution of Olympians behind him. So how far ahead of every Olympic medalist is he?
Meer verstrooiing bij the Presurfer
Beeld: NYT
Beschaafd winnen
‘Kromowidjojo betekent: nette overwinning,’ begon ik mijn vertoog in de bus naar Alkmaar. Ik moest naar het ziekenhuis voor een controle van mijn hart en bloedvaten (ik lijd aan hartfalen – decompensatio cordis – van het type II à III: kortademigheid bij geringe tot matige inspanning, en snelle vermoeidheid. Tel daarbij op de etalagebenen, en dan weet u dat u me niet moet selecteren voor de volgende Olympische Spelen). Ik sprak met Engel de Groot uit Egmond aan Zee, een vreemde knakker die ik nog wel kende van twintig jaar geleden. Een man met veel te lang, grijs haar (hij ziet er nog steeds, hoewel hij al tegen de zestig loopt, uit als een hippie. Hij had vroeger een kunstmestbedrijf, maar dat heeft hij aan de kant gezet en toen is hij gaan werken in de Prins Hendrik Stichting, alhier, een bejaardentehuis. Hij werkt er nog steeds, in de keuken, naar ieders tevredenheid, hoor ik.)
‘Dus ze wint niet met een wereldrecord,’ zei Engel, ‘maar ze wint op een leuke wijze. Een aangename dame!’
‘Juist,’ zei ik. ‘Beschaafd winnen. Verder hebben wij daar in Londen weinig te zoeken, vrees ik. We hebben geen boksers, worstelaars of gewichtheffers die meetellen. We hebben wel een paard met Anneke van Dinges erop.’
Olympische ringen
Wat krijg je als je datavisualisatie met conceptuele grafische kunst kruist?
Kunstenaar Gustavo Sousa laat allerlei statistische verhoudingen tussen continenten de revue passeren, in de vorm van de vijf olympische ringen. Maar hij vertelt je niet welke ring welk continent moet voorstellen. Dat mag je zelf bedenken.
tip: Johanna
Meer zien van Gustavo Sousa? Kijk hier!
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.