Het corruptieschandaal rond Elf Aquitane

Van mijn vakantiereizen naar Frankrijk in de jaren tachtig en negentig herinner ik me onder meer de aanplakbiljetten met het gezicht van Jacques Chirac die voor de zoveelste maal burgemeester van Parijs wilde worden, de platanen langs de straten en dat ze bij de pompstations geen Shell-iconen hadden, maar dat het Elf was dat de klok sloeg. Van de corruptie in de Franse politiek had ik destijds geen weet, noch hoe verstrengeld Elf daarmee was. In het tweede deel van The French-African connection legt Al Jazeera bloot hoe opeenvolgende Franse regeringen een systeem opzetten, waarbij Elf geld in de zakken stopte van tal van Afrikaanse regeringsleiders in ruil voor het recht om olie uit de grond te halen, en hoe deze regeringsleiders op hun beurt weer de kassen van Franse politieke partijen spekten. In 1994 kwam aan het licht dat Elf voor honderden miljoenen wegsluisde in frontbedrijven om de corruptie in gang te houden. De hoofdpersonen kwamen weg met een tik op de vingers: zes maanden hier, een jaar daar. Logisch ook wel, ze hadden het gedaan voor volk en vaderland. Met de zegen van de president der Republiek.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Het voelt weer als slavernij

, door

Het voelt weer als slavernij. Alsof iemand mijn huis in loopt en me opdraagt die handdoek daar op te rapen. Doe dit, doe dat. Maar ik ben een volwassene, ik heb zelfbestuur.

Aldus Grisha Heyliger-Marten, parlementslid van Sint-Maarten, gisteren in het AD. Nederland stelt zich volgens een deel van het parlement “neokoloniaal” en “racistisch” op bij het verstrekken van coronanoodsteun. De parlementsleden hebben dan ook een petitie ingediend bij de Speciaal Rapporteur voor racisme, discriminatie en xenofobie van de VN met het verzoek hiernaar onderzoek te doen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Frankrijks neokoloniale bemoeienis met Afrika

, door

Tijdens de NAVO-interventie in Libië was het Frankrijk dat het voortouw nam. In 2013 zond President Hollande Franse troepen naar Mali tijdens de burgeroorlog om het land uit handen van islamisten te houden. In hetzelfde jaar kwam Frankrijk tussenbeide in Nigeria af te slaan, het heeft zo’n drieduizend soldaten paraat in de Sahel-regio.

Vanwaar toch die interesse van Frankrijk in Afrika? De Franse regering zal zeggen dat ze zich verantwoordelijk voelt voor haar voormalige (Franssprekende) koloniën; maar de driedelige documentaire The French-African Connection maakt duidelijk dat achter Frankrijks bemoeienis puur eigenbelang schuilgaat.


In de periode van de dekolonisatie werd door De Gaulle en zijn opvolgers een uitgebreid netwerk opgezet van inlichtingenadviseurs, militaire bases en corruptie om Fransgezinde overheden in het zadel te houden (of te helpen) en zo Frankrijks toegang tot goedkope bodemschatten te garanderen.

France has a long history of intervention and interference in its resources-rich former African colonies; a policy known as ‘France-Afrique’: seeking to control Africa and its resources through oppressive regimes and a covert network of secret agencies and oil companies.

Foto: airborneshodan (cc)

Daarom haten ze ons

, door

RECENSIE - Een andere kijk op het Midden-Oosten.

In het dominante beeld over het Midden-Oosten zijn weinig lichtpuntjes te vinden. De beelden van oorlog, vluchtelingen, terrorisme en religieuze dictatuur krijgen jammer genoeg zelden enige context. We zien de ellende doorgaans zonder voorgeschiedenis en zonder de rol die Europa en de Verenigde Staten daarin gespeeld hebben. Buiten het mainstream beeld blijft ook de achtergrond van de argwaan van de bevolking van het Midden-Oosten tegenover het westen.

De Belgische vredesactivist Ludo de Brabander geeft met zijn boek Oorlog zonder grenzen het noodzakelijke en urgente tegenwicht tegen een eenzijdige en contextloze publieke opinie. Hij schreef zijn boek na de terroristische aanslagen in Brussel van maart dit jaar. Het terrorisme is echter voor hem niet het begin maar het eind van het verhaal. En datzelfde geldt voor de toestroom van vluchtelingen naar Europa. De Brabander wil ons op de eerste plaats vertellen wat er aan vooraf ging.

En dat verhaal gaat niet over de islam maar over kolonialisme.

Verdeling van invloedsferen

Oorlog zonder grenzen is een uitvoerige geschiedenis van de politieke verhoudingen in het Midden-Oosten aan de hand van een overweldigend aantal feiten en cijfers en onderbouwd met veel literatuur. Vrijwel niets wat er de afgelopen eeuw in de regio is gepasseerd blijft onbesproken. Ook wie de grote lijnen wel kent zal er nog veel nieuwe inzichten uit halen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ramadan en Žižek over de Egyptische revolutie

, door

De twee prominente intellectuelen Tariq Ramadan en Slavoj Žižek laten hun gedachten gaan over de Egyptische revolutie. Bij Al Jazeera, waar je nog serieuze discussies aantreft. Ook de interviewer blaast een partijtje mee.

Een thematische samenvatting:

1. Is de Arabische wereld klaar voor democratie?

Tariq Ramadan:

    Luister maar naar de bevolking | Die laat duidelijk weten de dictators zat te zijn | Men dorst naar democratie, menselijke waardigheid en vrijheid. | Dat het een keuze zou zijn tussen dictators of islamisten is allemaal ideologisch geleuter | De man in de straat wil gewoon vrijheid en democratie.

Slavoj Žižek:

    De Westerse machten willen de dingen vooral bij het oude houden | Maar de Tunesiërs en Egyptenaren bewijzen tegendeel van het idee dat moslimmassa’s de voorkeur geven aan een islamitische dictatuur.
    Er is een perverse cultuurrelativistische notie dat Arabieren nu eenmaal een andere cultuur hebben en niet rijp zijn voor democratie | Maar daarachter steken eigenlijk racistische vooroordelen.
    Juist het tegendeel is waar | Er blijken wel degelijk menselijke universalia te zijn, en in de opstand van Arabische volken zien we deze in actie | Demonstranten vormen bewijs van de universele behoefte aan vrijheid, menselijke waardigheid, economische gerechtigheid en democratie | De zogeheten ‘clash of civilisations‘ blijkt een fabeltje | Op het moment dat een ander volk tegen tirannie opstaat, voelen we automatisch solidariteit met dat onderdrukte volk.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geen Westerse inmenging, alstublieft!

, door

Lurkend aan hun waterpijpen bespreken de Egyptische senioren in de Amsterdamse shisha-bar de laatste ontwikkelingen in hun land, één oog continue gericht op het televisietoestel. De verslaggever van Nieuwsuur vraagt hen hoe ze de afgelopen dagen beleven, wat ze van Moebarak vinden, en hoe ze de toekomst van Egypte inschatten.

Dan laat hij een voetzoeker los in het gesprek. Faroek Ibrahim, journalist en vertaler, veert op:

    Het Westen is natuurlijk bang nu, dat als Moebarak vertrekt en er komt democratie, er komen verkiezingen, dat dan de Moslimbroeders of een andere…

    “Nou en?! Nou en?! De Moslimbroeders zijn niet meer dan twintig procent van de bevolking in Egypte. Dus stel voor dat zij inderdaad de macht krijgen: Is dat jullie zaak? Dat is toch de democratie? Daar zit iedereen hier over te ouwehoeren… Je maakt democratie, ouwehoer dan niet over wie er gaat winnen.”

    Maar men is bang voor een tweede Iran, begrijpt u dat?

    “Dat hebben jullie gecreëerd! Sorry dat ik zeg ‘jullie’, maar dan bedoel ik nu niet uzelf, maar het Westen. Zolang de zaken op die manier doorgaan, wordt Egypte nog erger dan Iran.”

    U bedoelt dat zolang het Westen Moebarak blijft steunen, het extremisme toe zou kunnen nemen?

    “Ja, niet alleen ‘Moebarak steunen’, maar alle andere dictators in het Midden-Oosten. Deze hypocrisie van het Westen moet een keer eindigen. Maar ik ben bang dat hypocrisie in het Westen een soort kanker is, die niet te genezen is. Helaas.”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.