Moderne meesterwerken uit Moskou

Aan het begin van de vorige eeuw was het voor Russische joden nauwelijks mogelijk om actief deel te nemen aan het openbare leven. Dankzij de anti-joodse maatregelen van het tsaristische bewind werden zij uitgesloten van de politiek, kunst, literatuur en theater. Mede dankzij de emancipatie van de joden elders in Europa en de Russische revolutie kwam hier vanaf het tweede decennium langzaam verandering in. Russische schilders lieten zich scholen in Parijs en raakten onder invloed van grote schilders in die tijd als Cézanne, Picasso en Braque. Het zorgde voor een vernieuwd bewustzijn onder Russisch-joodse kunstenaars dat echter geen lang leven beschoren was. In de tentoonstelling Moderne meesterwerken uit Moskou heeft het Joods Historisch Museum een selectie gemaakt van de meest vernieuwende Russisch-joodse kunstenaars uit de periode 1910-1940. Een aantal van hen zijn wereldwijd bekend geworden, terwijl de meesten in de vergetelheid zijn geraakt. De kunstwerken zijn afkomstig uit de Staats Tretjakov Galerie en het A.A. Bachroesjin Centraal Nationaal Comité in Moskou. Aanvankelijk werd de socialistische staat met open armen ontvangen door de Russisch-joodse kunstenaars.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Barcelona 1900

, door

Santiago Rusinol De magie van Barcelona is ongekend. Of het nu de organische architectuur van Gaudi, het weidse uitzicht van de Montjuich of het sterrenensemble van Barça is, de stad oefent een grote aantrekkingskracht uit op haar bezoekers, getuige het feit dat jaarlijks 29 miljoen mensen de stad bezoeken, waarvan er 9 miljoen in de stad overnachten. Dat Barcelona niet altijd deze status heeft gehad, is minder bekend. En dat was de reden voor het van Gogh museum om een speciale tentoonstelling over het Barcelona van 1900 samen te stellen.

Door de samengang van de koninkrijken Aragon en Castilië in 1469, nadat Fernando van Aragón trouwde met Isabella van Kastilië, werd de vereniging van Spanje bezegeld en verloor de stad veel van van haar grandeur op het internationale toneel. Pas aan het eind van de negentiende eeuw begon de stad weer te herleven; de oude stadsmuren werden geslecht waardoor er ruimte voor groei en uitbreiding ontstond, genoodzaakt door de grote woondichtheid van de stad. Eixample was de eerste wijk die gebouwd werd in deze periode en dit was de opmaat voor een opleving in de economie en de industrie. Barcelona wilde graag het Parijs van het zuiden worden, maar kreeg bekendheid als de Roos van vuur en de Stad van de bommen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DNA collage

, door

bloedmooi.jpg “This will be a very important philosophical step in the history of our species. We are going from reading our genetic code to the ability to write it. That gives us the hypothetical ability to do things never contemplated before.”
Zo begint historie, mooi hé? Entrepeneurend knutselaar annex Vietnamveteraan Craig Venter knipt en plakt levenscode’s aan elkaar en bingo: god kan het vuilnisbelt op bij de rest van de broodjes aap.
Zonder het inspirerende Frankensteinverhaal zou het ontspannender genieten zijn van dit nieuwsje. Want de angst voor het out-of-control-kantje van de zaak overstemt natuurlijk weer alle rede.
Ik roep: het leven is een kunstwerk, en heiligheid is angst.

In het licht dezes kan men niet ongevoelig blijven voor de verrukking van de mislukking. Het hoogtepunt van het jaar op tenstoonstellingsgebied is wat mij betreft te zien in Rotterdam. De heerlijke artieste Silvia B. kreeg de kans de tentoonstelling in het Historisch Museum te cureren, en wàt een resultaat. De rllingen lopen je over de rug van bevreemdende warmte die uit vrijwel elk object straalt. Bijeengebracht zoals in de 19de eeuwse salons, verzameld in aparte kamers, loop je door een ruimte die zich zowel in het mogelijke als onmogelijke, in het verleden als in een toekomst afspeelt. Met humor en droefnis, met aanklacht of overgave.
Gaat kijken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Foto des Tages – Honderden Ötzi’s

, door

otzigroup.jpgDe inmiddels dodelijk saaie Spencer Tunick: wereldberoemd om zijn foto’s van groepen naakte mensen liet zich afgelopen weekeinde inhuren door Greenpeace. Ongeveer 600 naakte vrijwilligers poseerden liggend op een Zwitserse gletsjer voor de kunstenaar Tunick. “I want my images to go more than skin-deep. I want the viewers to feel the vulnerability of their existence and how it relates closely to the sensitivity of the world’s glaciers,” said Tunick. (breitbart.com). Ja heel nobel, maar het blijft een afgezaagd thema, tóóch?!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het vervagende gezicht van de ouderdom

, door

Schjerfbeck “De ziel van het model, sommigen van hen stralen iets uit van datgene wat alles week maakt en dat men graag wil schilderen.” – Helene Schjerfbeck

Ondanks dat Helene Schjerfbeck (1862 – 1946) de bovenstaande quote voor anderen bedoelde, was deze in de laatste jaren van haar leven vooral op haarzelf toepasbaar. De in een isolement levende kunstenares schilderde bij gebrek aan nieuwe modellen vooral zichzelf en meer ook uit praktische overwegingen omdat het model dan tenminste altijd beschikbaar was. En het is maar goed ook dat ze zo aan zichzelf overgeleverd was, want de werken die daaruit voortvloeiden tonen een prachtige weerspiegeling van een gezicht dat in verval is en de psyche die daarin meegaat. Het was de zogenaamde ‘dubbele blik’ die Schjerfbeck in haar portretten aanschouwelijk wilde maken. Daarbij liet ze steeds vaker iets weg uit dat gezicht, waardoor de afbeelding een soort realistisch kubisme over zich krijgt. In het Zelfportret met rode punt (1944) bijvoorbeeld, is er eigenlijk nog maar één oog overgebleven en kijkt het ander je hologig aan, waarmee ze de leegte van haar laatste jaren tot uitdrukking brengt. Haar laatste portret uit 1945 is meer een schets die als een dodenmasker in twee dimensies kan worden beschouwd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende