Eind aan opsporing aardgas in provincie Utrecht

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft de verlenging van de opsporingsvergunning naar olie en gas voor het gebied Utrecht afgewezen. Hiermee is de opsporingsvergunning verlopen en kan er in een groot gedeelte van de provincie niet langer gezocht worden naar olie en gas. Het gevolg van dit besluit is dat de opsporing van gas en olie onder een gebied van 1144 km2 stopt. In het gebied dat zich uitstrekt van Mijdrecht tot Hedel heeft Vermilion Energy geen recht meer om op zoek te gaan naar gas- en olievelden. [caption id="attachment_342222" align="alignnone" width="328"] In oranje het gebied van de opsporingsvergunning koolwaterstoffen Utrecht. in geel de winningsvergunningen. Bron: NLOG[/caption] Wat vooraf ging In november 2018 vroeg Vermilion Energy bij het ministerie van EZK verlenging aan van de opsporingsvergunning koolwaterstoffen Utrecht. De opsporingsvergunning stamt al uit 2007 en was bij de provincie Utrecht en de gemeenten nauwelijks bekend. De vergunning kwam in zicht door vragen van stichting Laat Woerden niet Zakken aan de gemeente Woerden over wat de opsporingsvergunning koolwaterstoffen Utrecht inhield. De status van deze vergunning was op NLOG veranderd in het vierde kwartaal van 2018. Na enig doorvragen bij het ministerie van EZK werd duidelijk dat het ging om een vergunning om in grote delen van de provincie Utecht en in het oostelijk deel van de provincie Zuid-Holland naar olie- en gasvoorraden te zoeken. Het bestaande winningsgebied Papekop viel buiten de opsporingsvergunning. In Zuid-Holland behoort (naar mijn weten) de gemeente Krimpenerwaard tot het gebied van de opsporingsvergunning koolwaterstoffen Utrecht. Vermilion heeft hier in het verleden geprobeerd een proefboring uit te voeren, maar de vergunning hiervoor is destijds geweigerd door de gemeente. Een beslissing die ook bij de Raad van State stand hield. Bezwaar- en beroepsprocedure Eerder besloot het ministerie van EZK nog om de verlopen opsporingsvergunning koolwaterstoffen Utrecht te verlengen, omdat de verlenging aangevraagd was binnen de termijn waarin de vergunning geldig was. Het provinciebestuur heeft samen met de gemeenten Woerden, Oudewater, IJsselstein, Bunnik, Houten, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Vijfheerenlanden en Wijk bij Duurstede een bezwaar- en beroepsprocedure tegen dit besluit aangetekend. Het belangrijkste bezwaar was hierbij dat op grond van de Mijnbouwwet de opsporingsvergunning niet verlengd had mogen worden, omdat de opsporingsvergunning op het moment van het besluit tot verlengen al verlopen was. Ook de stichting Laat Woerden Niet Zakken en de provincie Zuid-Holland zijn in bezwaar en beroep gegaan. Drinkwaterbedrijf Oase heeft bezwaar aangetekend, maar is niet in beroep gegaan. Nadat bezwaarmakers eerder door het ministerie van EZK als niet belanghebbenden werden beschouwd, was het oordeel van de Rechtbank (30 september 2022) dat zowel de provincies als de gemeenten als Stichting Laat Woerden niet Zakken wél aangemerkt moeten worden als belanghebbende bij het besluit tot verlenging van de opsporingsvergunning. Door deze uitspraak van de rechtbank werd het besluit vernietigd en moest EZK binnen zes weken een nieuw besluit (nieuwe beslissing op bezwaar) nemen en daarin ingaan op de inhoudelijke bezwaargronden. Het ministerie concludeert nu (1 december 2022): ‘deze beslissing op bezwaar heeft tot gevolg dat Vermilion niet meer beschikt over een opsporingsvergunning koolwaterstoffen voor het gebied Utrecht’. Het vervolg Het herziene besluit van EZK is nog niet onherroepelijk. Vermilion Energy kan binnen zes weken beroep instellen tegen dit besluit. Vermilion gaat al in hoger beroep bij de Raad van State tegen de uitspraak van de rechtbank dat provincie en gemeenten belanghebbenden zijn bij een besluit tot verlenging van de opsporingsvergunning.  De provincie Utrecht geeft in haar nieuwsbericht aan dat ze een eventuele hoger beroepsprocedure met vertrouwen tegemoet ziet. Met het verlopen van de opsporingsvergunning olie en gas gebied Utrecht is er in de provincie Utrecht nog één lopende vergunning voor olie en gas. Dit is de winningsvergunning voor het gebied Papekop. Om olie en gas te mogen winnen in dit gebied moeten er nog meerdere vergunningen verleend worden door EZK. Gevolgen uitspraak en nieuw besluit De rechter heeft met de uitspraak dat omwonenden, gemeenten en provincies belanghebbende zijn bij het verlengen van opsporingsvergunningen effectief een stok gestoken in het spelletje: U bent te vroeg, u bent te vroeg, oh sorry nu bent u te laat om nog bezwaar aan te tekenen. Ervan uitgaande dat deze uitspraak stand houdt in hoger beroep is dat winst, want het hele traject van opsporingsvergunning naar daadwerkelijk winning is lang en de procedures zijn ingewikkeld genoeg. Door al vroegtijdig als belanghebbende te gelden kunnen bezwaren en zorgen beter meegenomen worden. Het is ook winst dat het ministerie van EZK met het nieuwe besluit erkent dat de Mijnbouwwet geen mogelijkheid bevat om verlopen vergunningen te verlengen, tenzij er een winningsvergunning is aangevraagd. Disclaimer: in mijn vorige baan bij de gemeente Woerden ben ik lang betrokken geweest bij dit dossier.

Door: Foto: Groninger Gasveld, gaswinningslocatie Wildervank (bron)
Foto: Groninger Gasveld, gaswinningslocatie Wildervank (bron)

Hoge Raad: ook staat indirect aansprakelijk voor mijnbouwschade Groningen

, door

ANALYSE - De Nederlandse staat is (indirect) aansprakelijk voor schade die ontstaat door gaswinning in Groningen. Dat stelt de Hoge Raad in antwoorden op prejudiciële vragen die daarover door een lagere rechtbank waren gesteld. Ook blijkt uit het nader rapport van het tijdelijk wetsvoorstel Groningen dat de Raad van State de poging van het rijk. Shell en Exxonmobil om de civielrechtelijke route af te sluiten voor gedupeerden heeft getorpedeerd, omdat dat in strijd is met artikel 112 van de Grondwet.

Tijdelijk wetsvoorstel Groningen

In het wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen gaf het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan dat gewerkt werd aan een oplossing voor gedupeerden van mijnbouwschade, waarbij de afhandeling onder publiekrecht gebracht zou worden. Dit voornemen werd ook vastgelegd in het Akkoord op Hoofdlijnen dat de staat en NAM (Shell en Exxonmobil) sloten over compensatie voor het dichtdraaien van de Groningse gaskraan in 2030. Het Tijdelijk wetsvoorstel Groningen, kamerstuk 35250, had dit moeten regelen. In 2018 kregen de juristen Hammerstein, Teuben en Franssen de opdracht om in het Technisch advies Wet Instituut Mijnbouwschade aan te geven of:

de wijze waarop de afhandeling van schade door de overheid en de (financiële) aansprakelijkheid van de exploitant in dit wetsvoorstel is vormgegeven een effectieve invulling is van de, mede in het akkoord op hoofdlijnen verwoorde, uitgangspunten dat:

– het Instituut exclusief bevoegd is om aanvragen om vergoeding van schade af te handelen;

– gedupeerden niet meer bij NAM maar bij het Instituut aanspraak kunnen maken op vergoeding, enOok voor de kleine velden zijn er zeer waarschijnlijk afspraken met NAM, Vermillion en andere

– NAM niet meer zelf aansprakelijk zal zijn jegens gedupeerden, maar wel de financiële gevolgen van afhandeling van schade door de overheid blijft dragen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Groninger Gasveld, gaswinningslocatie Wildervank (bron)

Dagblad van het Noorden: Ik wacht (aflevering 1-7)

, door

ACHTERGROND - In het gaswinningsgebied in Groningen leven nog altijd vele Groningers in onzekerheid. Een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog altijd vele Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis.  In de serie Ik wacht portretteert het Dagblad van het Noorden die Groningers. Elke dag eentje. Ze vertellen over het gesteggel met de instanties, over hun angsten, over hun teleurstellingen. Vanaf vandaag op Sargasso met regelmaat links naar en quotes uit deze verhalen. Maximaal zeven per keer.

Ik Wacht (1): Dominee Huisman

Aflevering 1 van de serie ging over Dominee Tjalling Huisman uit Zeerijp. De schade aan de pastorie, die dateert van 1861, valt volgens de Dominee mee. Er zitten wat scheuren in het houtwerk. Maar anders dan de meeste andere panden in Zeerijp is zijn huis nog steeds niet geïnspecteerd, ‘waarschijnlijk omdat het een monument is’.

De schade aan de kerk is volgens mij erger. In de toren zat al een scheur, maar die is groter geworden. Bij zo’n kerkgebouw uit veertiende eeuw is dat doodzonde.

Huisman heeft na een jaar wachten weinig vertrouwen meer in Wiebes. In de uitzending van Zomergasten beweerde Wiebes dat hij het voor Groningen zou regelen. Maar het gemeentebestuur en de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) zitten volgens hem met de handen in het haar.

Ik wacht (2): mevrouw Bastiaans uit Zeerijp

Nienke Bastiaans wacht sinds mei 2018. Ze heeft het gevoel alsof ze in een foute film is beland. Als ze door haar dorp loopt ziet ze de enorme scheur in de kerk. Het verlaten huis omgeven door bouwhekken. Gesloopte panden. De wapperende linten rond de speeltuin die is afgebroken om plaats te maken voor de bouw van de aardbevingsbestendige school – wat weer is vertraagd door asbest in de grond. In december was Bastiaans bij de ‘beroemde’ bijeenkomst over de aardbevingsproblematiek van de gemeente Loppersum in Zeerijp.

Niets was meer duidelijk. Niemand kreeg antwoord. De chaos was compleet. Toch bleef iedereen heel redelijk. Deze regio blijft zo lang aardig. En dan loop je naar buiten en zie je van die beveiligingsmannen staan. Dat voelt zo beroerd.

Ik wacht (3): Itamar Kool uit Westerwijtwerd

Itamar Kool wacht sinds 2016. Al begon het al in 2012, toen hij dacht dat er een vrachtwagen tegen zijn huis reed en het een aardbeving bij Huizinge bleek te zijn. Zelf behoort hij inmiddels tot de Groningers die opgelucht kunnen ademhalen: het huis in Westerwijtwerd dat hij samen met zijn partner bewoont, wordt gesloopt en herbouwd. Tenminste. Als alles doorgaat. Want nog is het wachten niet voorbij:

We weten nog steeds niet hoeveel het ons gaat kosten en of we dat wel kunnen bijbetalen. Wat niet vaststaat, staat niet vast. ‘

Foto: gmourits (cc)

Techniek neutraal van gas los

, door

OPINIE - Vanuit de opslag duurzame energie financiert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat twee regelingen. De bekendste is de SDE+, waarmee de productie van duurzame energie wordt gestimuleerd. Minder bekend is de ISDE regeling, waarmee EZK subsidie geeft bij de aankoop van zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Terwijl het ministerie van EZK in Den Haag een van de grootste pleitbezorgers is voor het stellen van doelen in plaats van technieken voorschrijven. Tijd voor een herbezinning?

Techniek sturing en EZK

Het ministerie van EZK heeft de afgelopen 15 jaar met succes ingezet op een milieubeleid dat zich richt op doelen in plaats van middelen. Hierbij stelt de vergunningverlener de doelen die een bedrijf moet halen en kiest een bedrijf zelf met welke technische maatregelen deze het best gehaald kunnen worden.

Tegelijkertijd zet EZK in het energiedomein juist fors in op middelen in plaats van doelen. Zo ook bij het gasloos maken van de gebouwde omgeving. EZK stuurt bij de ISDE (net als bij de SDE+) op techniek, zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels komen in aanmerking voor subsidie. Andere technieken niet, ook al halen ze vergelijkbare resultaten ten aanzien van doelen als energiebesparing en verminderen van de gasvraag. Bij biomassaketels en pelletkachels worden naar mijn weten ook geen aanvullende luchtkwaliteitseisen gesteld.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: 350 .org (cc)

“Wet minimalisering gaswinning Groningen is onverantwoord”

, door

NIEUWS - Deze week hebben de fracties van CDA (minus het lid Lokin-Sassen), SGP, ChristenUnie, VVD, OSF en D66 in de Eerste Kamer ingestemd met de wet minimalisering gaswinning Groningen. CDA-Eerste Kamerlid Pia Lokin-Sassen (de enige CDA senator die tegen de nieuwe mijnbouwwet stemde) schrijft in het Dagblad van het Noorden op persoonlijke titel dat deze mijnbouwwet onverantwoord is:

Volgens de nieuwe Mijnbouwwet is het uiteindelijk de minister die met betrekking tot het Groningenveld – het veld dat bij uitstek aardbevingsgevoelig is! – beslist hoeveel laagcalorisch gas daaruit mag worden gewonnen volgens het criterium: ‘niet meer dan nodig’. Daarbij wordt in de nieuwe wet niet langer alléén rekening gehouden met de veiligheid der omwonenden, maar introduceert de wet een tweede ‘veiligheidsbegrip’, namelijk de ‘leveringszekerheid’. Het is de minister en de minister alléén die deze veiligheidsbelangen afweegt bij zijn beslissing over de hoeveelheid te winnen gas.

In de nieuwe wet is voor het Groningenveld zowel aan de NAM als aan het SodM de bevoegdheid tot ingrijpen in de gaswinning ontnomen. De NAM krijgt van de minister nog slechts de plicht opgelegd om een bepaalde hoeveelheid gas te winnen: als zij zich daaraan houdt en dit correct doet, kan ze niet langer strafrechtelijk worden vervolgd. Zij heeft, anders gezegd, strafrechtelijke immuniteit. Het SodM mag nog slechts gevraagd en ongevraagd advies geven aan de minister, maar heeft ook geen bevoegdheid meer tot ingrijpen (lees: tijdelijk stopzetten) in de gaswinning in geval de veiligheid van omwonenden gevaar loopt.