Profileren van arme buurten is een bedreiging voor de mensenrechten

Op 29 oktober 2019 is de rechtszaak van het Nederlands Juridische Comité voor de Mensenrechten (NJCM) en andere burgerrechtenorganisaties tegen de Nederlandse Staat inzake risicoprofileringssysteem SyRI. De VN-Rapporteur op het gebied van extreme armoede en mensenrechten uit in een brief aan de rechtbank zijn zorgen over SyRI. SyRI staat voor Systeem Risico Indicatie en is een digitaal risicoprofileringssysteem om uitkeringsfraude op te sporen. Voor SyRI worden een groot aantal persoonlijke gegevens die de overheid heeft van haar burgers gekoppeld en met behulp van een (geheim) algoritme doorzocht op afwijkende patronen. Een ambtenaar beslist vervolgens of er grond is voor verder onderzoek naar bijstandsfraude en andere misstanden (zie hier meer uitleg). Een collectief van verschillende burgerrechtenorganisaties en de FNV heeft onder de naam ‘Bij Voorbaat Verdacht’ bezwaren geuit tegen SyRI en de Staat voor de rechter gedaagd. Er zijn in de afgelopen jaren verschillende pilots met SYRI geweest, maar afgelopen juli werd een project in twee Rotterdamse wijken afgelast door het college van B&W omdat de inzet van SyRI mogelijk in strijd is met privacywetgeving. Op Vers Beton betoogde dat ik dat de inzet van een geheim algoritme in arme wijken zoals in Rotterdam-Zuid (foto: Tarwewijk) ook om andere redenen getuigt van onethisch bestuur.

Quote du Jour | Dutch paradox

The paradox in the Netherlands is that insistence that equality and tolerance already exist operates as a barrier to achieving this equality and tolerance in fact, because the insistence makes it difficult to mobilize the resources and action necessary to ensure equality, non-discrimination and inclusion for all.

VN-rapporteur Tendayi Achiume, tevens hoogleraar Rechten aan de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA), bracht maandag verslag uit van haar onderzoek naar racisme, xenofobie en intolerantie in Nederland. Op verschillende vlakken ziet ze positieve ontwikkelingen, maar er volgt ook een lange lijst van kwesties die laten zien dat Nederland toch echt niet zo gelijk en tolerant is, waaronder de ‘boerkaban’, etnisch profileren en politiegeweld, discriminatie op de woning- en arbeidsmarkt, de oververtegenwoordiging van groepen in het strafrecht, politieke representatie, de detentie van asielzoekers, rechten van statenlozen, de opkomst van rechts-nationalistisch-populistische politieke retoriek en, meer algemeen, de boodschap in het publieke debat en soms ook beleid dat de ‘echte Nederlander’ wit en van westerse afkomst is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: ASDD Engineering (cc)

Ondertusssen in Qatar (3)

COLUMN - U valt natuurlijk ook even in een gat nu u niet meer dagelijks het nieuws over Qatar volgt. Gelukkig scoorde onze Sifan Hassan twee medailles met o.a. haar indrukwekkende 1500 meter. Zonder dat was het Nederlandse atletiekteam met nul medailles huiswaarts gegaan.  De vorige WK atletiek (Londen 2017) bracht het NL team nog 4 medailles naar huis.

Vol spanning keek u natuurlijk ook uit naar wat de atleten zouden melden over de omstandigheden ter plaatse. Zouden ze nog iets zeggen over de arbeidsomstandigheden van de vele gastarbeiders die o.a. het stadion verbouwde waar de WK plaatsvond? Zou iemand nog het lef hebben te protesteren tegen de schending van mensenrechten in Qatar?

Het bleef beperkt tot geklaag van Daphne Schippers over haar huisvesting en de protesten van de Spaanse atleet Ortega die ten onrechte een bronzen medaille misliep. Verder leidde een protest tegen camera’s gericht op de intieme delen van atleten tot het censureren van de beelden.

Dat bepaalde regimes het minder nauw nemen met mensenrechten en arbeidsomstandigheden is al erg genoeg, maar ook sportkoepels zien sporters vooral als slaven van hun ambities. De omstandigheden kunnen dan onverantwoord verhit zijn, lopen zullen ze!

Foto: Cassim Shepard (cc)

Het WK begint

COLUMN - Nog zes dagen en dan begint het WK in Qatar.  Het WK Atletiek, welteverstaan.

In de hoofdstad Doha gaan ruim 2000 atleten uit 200 landen (waaronder 30 uit Nederland) hun krachten meten in het Khalifa Stadion. Gemiddelde temperatuur is 40 graden, maar Qatar heeft haar technisch vernuft aangewend om het Khalifa International Stadium van een gigantische airconditioning te voorzien, zodat het in dit openluchtstadion (!) rond de 25 graden sporten en aanmoedigen wordt.

Dat zal van 27 september tot en met 6 oktober, naast de sportieve prestaties, wel het meest dominante nieuws worden over Qatar.

Het zou een wonder zijn als er ergens tussen de medaille-uitreikingen ineens een officiële herdenking is voor de Britse technicus Zac Cox en de Indiase timmerman Jagdesh Kumar, die in 2017 bij de renovatie van het stadion om het leven kwamen.

Eerder zijn zo’n 1200 arbeiders overleden bij de nieuwbouw en renovatie van stadions voor het WK voetbal in 2022 (volgens een rapport uit 2014). En dat is dan het allertrieste dieptepunt, naast de inmiddels alom beruchte arbeidsomstandigheden, die nog steeds niet volledig op orde zijn.

Honderden arbeiders uit o.a. Kenia, Nepal, India en Bangladesh hebben hun loon nog niet gekregen. En ondanks beloften van de Qatarese overheid, lukt het haar niet daar verbetering in te brengen (rapport Amnesty International, september 2019).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Arkansas Highways (cc)

Koel Qatar

NIEUWS - Op een strook van 200 meter, op een weg naar Qatar’s populairste toeristenoord, wordt ‘blauw asfalt’ getest. Metingen wijzen uit dat de temperaturen boven dat asfalt lager liggen dan boven gewoon asfalt.

I think it’s great that the government is open-minded about using technological innovation to deal with the challenges of living in the desert. The degree of cooling could have a real impact on our electricity consumption since air conditioning makes up almost 70% of household electricity usage

zegt Hossam Almeer, een wetenschapper van het Qatar Computing Research Institute (QCRI)in dit artikel bij Al-Jazeera.

De testen moeten uitwijzen of het in  de woestijnhitte mogelijk is enige verkoeling te creëren. En dat zit hem niet in de kleur, maar in het materiaal dat minder warmte absorbeert en vasthoudt. In Los Angeles test men zulk asfalt (en dat is grijs) in de hoop het zgn.hitte-eiland effect te kunnen tackelen.

Zowel In Qatar als in Los Angeles hoopt men ook dat het kan bijdragen aan minder intensief gebruik van airco’s die, zoals bekend, enorme energieslurpers zijn.

En jawel, zoals dat gaat bij innovaties, het ontbreekt ook bij dit nieuws niet aan het ‘elk-voordeel-heb-zijn-nadeel’ argument: Een onderzoek uit 2017 zou aangetoond hebben dat voor de fabricatie van dat speciale, verkoelende asfalt zoveel energie nodig is dat het niet opweegt tegen het voordeel van lager airco-gebruik. Misschien dat verkoelend asfalt in Nederland een paar strooiwagens zout scheelt.

Foto: Oxfam International (cc)

NGO’s onder druk? De effecten van overheidsrestricties en repressie op transnationaal activisme

ONDERZOEK - Een gastbijdrage van Luc Fransen, eerder verschenen op Stuk Rood Vlees.

Sinds de jaren ’90 is er groeiende aandacht voor de invloed die non-gouvernementele organisaties (NGO’s) uitoefenen op nationale en internationale politiek, met name als ze over grenzen heen met elkaar samenwerken. Via publieke campagnes, protesten en lobbywerk droegen transnationale netwerken van mensenrechtenorganisaties, vrouwenrechtenorganisaties, arbeidsrechtenorganisaties en milieu-organisaties bij aan tal van politieke veranderingen: in verdragsteksten van internationale organisaties, in nationale wetgeving, en in beleid van overheden en bedrijven overal ter wereld.

In de laatste tien jaar merken NGO’s steeds vaker dat nationale overheden zich openlijk en actief inzetten om hen het werken moeilijker te maken, en met name het samenwerken van NGO’s over grenzen heen te frustreren.

Collega’s Marlies Glasius en Meta de Lange telden in 2016 96 landen die wetgeving hadden ontwikkeld gericht op het inperken van NGO-activiteiten [1]. Het draait dan bijvoorbeeld om maatregelen om financiering van NGO’s te bemoeilijken, bewerkelijke registratie-eisen voor NGO’s, verplichte betrokkenheid van overheden bij besluiten over activiteiten van NGO’s, en verboden op activiteiten.

Dit soort maatregelen gaan vaak gepaard met retoriek die NGO’s probeert neer te zetten als onrustzaaiers, spionnen, soms zelfs als terroristen. In ontwikkelingslanden beschrijven beleidsmakers deze maatregelen soms ook als een poging om neo-koloniale praktijken van Westerse NGO’s uit te bannen. Veel van de maatregelen treffen overigens zowel NGO’s van binnenlandse origine als NGO’s die oorspronkelijk afkomstig zijn van over de grens. Naast formele restricties, worden NGO-medewerkers in veel landen ook vaker getroffen door intimidatie, arrestatie zonder duidelijke grond en surveillance.  Onder de landen met dergelijke restricties en repressie bevinden zich uiteraard veel met regimes die we autoritair of dictatoriaal zouden noemen—maar ook landen met overwegend democratische regimes zoals India.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Joi Ito (cc)

Ondertussen in Qatar (2)

ACHTERGROND - Ter aanvulling op wat we gisteren schreven, nu: wat speelt er nog meer in Qatar?

We lezen weinig over Qatar in onze media. Na de eerste golf van aandacht, toen het land door de FIFA werd gekozen als gastheer voor het WK voetballen in 2022, verslapte de interesse tot bijna nihil.

Nog los van  de schandalen en mensenrechtelijke kwesties, haalt Qatar in buitenlandse media regelmatig het nieuws als het kleine oliestaatje dat zich, tegen de verdrukking van omringende landen in, zich nationaal en internationaal probeer te ontwikkelen.

In de WK schijnwerpers

Natuurlijk weet Qatar nu dat de rest van de wereld af en toe een blik werpt en Qatar wil niets liever dan gezien worden als een vredelievend, gastvrij land dat de wereld veel moois heeft te bieden.  Dus ontvangt ze een kritisch rapport van Amnesty International met “We deal with constructive criticism very positively” en verklaart zichzelf als “the best when it comes to our region” wat betreft de toegezegde hervormingen.

Dat zei een woordvoerdster van Qatar’s ministerie van Buitenlandse Zaken in een interview met Deutsche Welle (12 juni 2019). Ook met de aanpak van illegale geldstromen naar terroristische groeperingen ligt Qatar voor op haar buren. Aldus de woordvoerster.

Foto: Jimmy Baikovicius (cc)

Ondertussen in Qatar…

ELDERS - Onze vaste buitenlandredacteur neemt even een welverdiende vakantie. Ondertussen proberen we de leemte te vullen met nieuws elders uit de wereld. Ondertussen in Qatar…. (zie ook deel 2).

Wat lezen we weinig over Qatar. Dat komt natuurlijk omdat het WK voetballen daar nog niet is begonnen. Wacht maar af, als dankzij louche FIFA-bestuurders, het door corruptie en fraude tot stand gekomen evenement in 2022 wordt afgetrapt, zullen we vrijwel dagelijks nieuws uit Qatar over ons heen krijgen.

Qatar kon beginnen aan de opbouw van het toernooitje, maar kreeg onmiddellijk kritiek over zich heen omdat de een na de andere gastarbeider dood van de bouwsteigers viel. Ach, zou Ronald de Boer zeggen: In Nederland gaat ook wel eens wat mis.

Er kwam hedendaagse slavernij aan het licht. Niet verwonderlijk is in een land dat er een verwrongen idee van mensenrechten op na houdt. Maar goed, in 2017 sloot Qatar een akkoord met de VN en beloofde plechtig de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Qatar had het beter meteen in hun slavernijmuseum kunnen zetten.

Pas vorige maand, nadat de Duitse zender WDR een, deels stiekem opgenomen, reportage uitzond over de uitbuiting van gastarbeiders in Qatar, kon de FIFA het over haar hart verkrijgen de wantoestanden te bevestigen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Luca Siragusa (cc)

Mensenrechten voor de zomervakantie

VERSLAG - De volksvertegenwoordigers zijn op zomervakantie. Net als elke andere bewuste vakantieganger zullen ze landen mijden waar de mensenrechten geschoffeerd worden.

Op de laatste dag voor het reces werden nog 62 moties ter stemming afgehandeld. We lichten er alleen de 14 moties uit die waren ingediend bij het notaoverleg over mensenrechtenbeleid. En voor u bij deze of gene motie uw kanttekeningen wil plaatsen, heeft u via de link natuurlijk kennis genomen met de inhoud van betreffende motie.

Daar gaan we:

Motie van het lid Koopmans (VVD) c.s. (CDA, CU, GL, SGP, D66, PvdA, SP) over een mogelijkheid om Myanmar aan te brengen bij het Internationaal Gerechtshof.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: PVV 20, FvD 2.

Motie van de leden Van Ojik (GL) en Sjoerdsma (d66) over met maatregelen onderstrepen dat de moord op Khashoggi onacceptabel is.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3, FvD 2
Tegen: PVV 20.

Motie van de leden Van Ojik (GL) en Karabulut (SP) over versterking van de rol van de VN in het tegengaan van straffeloosheid.
Aangenomen met handopsteken. Voor: VVD 33, CDA 19, D66 19, GL 14, SP 14, PvdA 9, CU 5, PvdD 5, 50PLUS 4, DENK 3, SGP 3.
Tegen: PVV 20, FvD 2.

Duistere tijden

OPINIE - Een jaar geleden schreef ik ook een stuk over migratie, onder andere naar aanleiding van het reddingsschip Aquarius, dat toen na lang omzwerven in Spanje mocht aanmeren. Nu heeft de Italiaanse regering de kapitein van de Sea Watch-3 gearresteerd, omdat ze uit pure nood clandestien de haven van Lampedusa was binnengevaren. Of zeg maar gerust binnen geramd. Het is weer een nieuw hoofdstuk in het beschamende verhaal over de omgang met migranten in Europa (of wereldwijd eigenlijk, maar ik beperk me nu even tot ons werelddeel).

Veerdienst

Het huidige standpunt van veel mensen, is dat het redden van migranten die de oversteek wagen van Afrika naar Europa mensensmokkelaars faciliteert. Reddingsschepen worden gezien als veerdienst. Het vervelende is, dat dat tot op zekere hoogte nog waar is ook. Criminelen maken nou eenmaal gebruik van, nou ja, alles wat hen ter beschikking staat om zoveel mogelijk winst te maken, tegen zo laag mogelijke kosten. Het zijn gewoon ondernemers, weliswaar schofterig of zelfs moorddadig, maar niettemin bespelers van de markt.

De EU doet er alles aan om migranten te weren en te ontmoedigen. De “veerdienst” is flink aan banden gelegd en wordt nu dus ronduit gecriminaliseerd. Er zijn afspraken met verschillende Afrikaanse landen, waar plaatselijke milities te pas en te onpas controles houden. Iedereen weet dat er niet alleen corruptie op de loer ligt, maar ook dat het er vaak niet bepaald zachtzinnig aan toe gaat. Het belemmert ook nog eens de interne migratie binnen Afrikaanse landen onderling, waar Europa totaal geen last van heeft, maar die wel heel belangrijk is voor de economie. De zogenaamde opvang in de regio, nou ja, moet ik daar echt nog over uitweiden? We geven klauwen vol geld uit aan allerlei maatregelen, die de situatie in feite alleen maar erger maken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende