Vliegtuigen krijgen in de geglobaliseerde wereld van tegenwoordig overal voorrang. In Tanzania zijn vorig jaar 20.000 herders van het Masai volk onder dwang en in strijd met rechterlijke uitspraken van hun land verdreven voor de uitbreiding van Kilimanjaro Airport. Velen van hen wachten nog op de beloofde compensatie en komen nu in verzet. Eind oktober zijn er in Tanzania verkiezingen, maar het is de vraag of hun stem dan zwaar genoeg gaat wegen.
Eerder zijn al tienduizenden Masai gedwongen te verhuizen uit het Ngorongoro natuurpark in het noorden van het land. Een rapport van Human Ritghts Watch met de titel "It's Like Killing Culture" documenteert het Tanzaniaanse overheidsprogramma dat in 2022 van start ging om hun land te gebruiken voor natuurbehoud en toerisme. Sinds 2021 hebben de autoriteiten de beschikbaarheid en toegankelijkheid van essentiële openbare diensten, waaronder scholen en gezondheidscentra, aanzienlijk beperkt. Deze inkrimping van infrastructuur en diensten, in combinatie met de beperkte toegang tot culturele locaties en weidegebieden en een verbod op het verbouwen van gewassen, heeft het leven voor de inwoners steeds moeilijker gemaakt, waardoor velen gedwongen zijn te verhuizen. In het overheidsprogramma is weinig aandacht besteed aan het consulteren van de bevolking, wat de schade alleen maar heeft verergerd volgens HRW. Bewakers weigeren inwoners nu de toegang of dwingen hen een relatief hoge toeristenbelasting te betalen als ze niet over het vereiste type identificatie beschikken. Rangers hebben bewoners aangevallen, geslagen en lastiggevallen als ze zich niet aan de regels van de overheid hielden.
Om hun uitzettingen te rechtvaardigen, beschuldigen ambtenaren de Masai regelmatig van stroperij en degradatie. Ze wijzen daarbij op de bevolkingsgroei en het aantal vee. Deze beschuldigingen worden door de gemeenschappen verworpen als valse excuses, die bedoeld zijn om hun aanwezigheid te ondermijnen. Een inwoner van het natuurgebied: 'Ze proberen ons op alle mogelijke manieren te verzwakken, om op te geven en te vertrekken. Ze proberen een einde te maken aan onze veeteelt. Wij jagen nooit op wilde dieren om ze uit te roeien. We zijn zeer goede natuurbeschermers; we haten de wilde dieren niet.'
De Masai zijn een nomadisch volk met ongeveer anderhalf miljoen mensen dat leeft en Kenia en Tanzania. Het vee is het belangrijkst voor de Masai. Ze eten het vlees, drinken het bloed en melk, gebruiken de huiden voor huizen en hun botten voor bijvoorbeeld kammen. Hun bestaan staat al sinds de kolonisatie door de Britten onder druk. Halverwege de 19e eeuw verloren de Masai al het merendeel van hun land door de import van westerse ziektes, de runderpest en door een herverdeling van de gronden door de Engelse bezetters. In Kenia zijn de Masai in de loop van de tijd verdreven uit nationale parken als Serengeti, Masai Mara en Amboseli.
Oppositie monddood
Voor de verkiezingen op 29 oktober heeft de regerende Chama Cha Mapinduzi (CCM) de belangrijkste oppositiepartijen op voorhand uitgeschakeld. De leider van de belangrijkste oppositiepartij Chadema, Tundu Lissu, beoogd presidentskandidaat, was vorig jaar al gearresteerd in de aanloop naar de lokale verkiezingen in december. Hij wordt nu beschuldigd van verraad omdat hij oproept tot kieshervormingen. Ook de presidentskandidaat van de op één na grootste oppositiepartij, ACT Wazalendo, is gediskwalificeerd na het indienen van een petitie.De kandidaat van de CCM, zittend president Samia Suluhu Hassan, zal weinig concurrentie krijgen. Samia kondigde bij haar aantreden in 2021 hervormingen aan, maar daar is nog weinig van terechtgekomen. Het lijkt er op dat zij in haar beleid niet veel verschilt van haar repressieve voorganger Magufuli. Dat zal voor een deel ook te maken hebben met de conflicten binnen haar partij tussen verschillende facties. Een controverse ging over een havendeal tussen het in Dubai gevestigde DP World en de Tanzaniaanse overheid. DP World, actief langs de Oost-Afrikaanse kust, kreeg na een wisseling van de wacht in Samia's regering een contract voor 30 jaar voor het beheer van de haven van Dar es Salaam. De onderdrukking van de oppositie heeft ook geleid tot restrictie van het gebruik van sociale media. Kritiek via Whatsapp op regeringsfunctionarissen of de president heeft al geleid tot arrestaties. De regering heeft internetproviders en aanbieders van online content bij wet verplicht identificatie van de bron van online content mogelijk te maken. Exploitanten van internetcafés moeten gebruikers registreren met behulp van erkende ID's, statische IP-adressen toewijzen en camera's installeren om de activiteiten van gebruikers te monitoren. Criteria voor ingrijpen zijn vaag genoeg om naar willekeur oppositie monddood te maken. Human Rights Watch documenteerde 10 gevallen waarin de Tanzaniaanse autoriteiten sinds medio 2024 mensenrechtenactivisten, leden van oppositiepartijen, advocaten en religieuze leiders hebben lastiggevallen, aangevallen, ontvoerd of gemarteld. De Tanzaniaanse activiste Maria Sarungi Tsehai werd in Nairobi ontvoerd door mannen die haar naar verluidt wurgden en ondervroegen, waarbij ze toegang tot haar telefoon eisten. Tsehai, een uitgesproken criticus van de Tanzaniaanse president Samia Suluhu Hassan, gelooft dat het incident politiek gemotiveerd was.
De onrust broeit in verschillende Oost-Afrikaanse landen. Jongeren spelen daarin een grote rol, zoals in Kenia het afgelopen jaar. Volgens mensenrechtenactivist Edward Kambanje uit Malawi maken de gebeurtenissen in Kenia deel uit van een bredere continentale afrekening. "De activisten van Malawi volgen de situatie nauwlettend", vertelt hij aan The Africa Report. "De Generatie Z-beweging in Kenia heeft laten zien dat gedecentraliseerd, digitaal vaardig protest de fundamenten van de staatsmacht kan doen wankelen." In Malawi is onlangs de 85-jarige Peter Mutharika opnieuw gekozen tot president. De Nyasa Times waarschuwt hem: 'Dear Mr. President, Please Don’t Mess Up This Time.'
In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: de Maasai sluiten een verbond met de leeuwen, zonne-energie als de zon niet schijnt, duurzame wijnbouw en gedeeld autogebruik.