Zelfbevrijding, reisvibrators en genocide | Recensie Zomergasten Liesbeth Zegveld

Nu heb ik toch aardig wat Zomergasten gezien in mijn leven. Maar de wending die deze aflevering met mensenrechtenadvocate Liesbeth Zegveld nam, zag ik niet aankomen. ‘Ik ben meer dan alleen maar recht’, had ze gezegd aan het begin van de avond. Dat bleek. Naar aanleiding van het allereerste fragment, het lied Tonight uit Westside Story, konden we al meteen opmaken dat we hier met een hoogst originele vrouw te maken hadden. We zien de twee gangs zich al zingend en dansend verheugen op de strijd die ze die avond gaan leveren. Zegveld biecht op zichzelf wel in een van de gangs te zien zitten. Dat hoor je toch niet vaak, een mensenrechtenadvocaat die fantaseert in een bende plaats te nemen. Is het een verkapte uitnodiging aan presentator Margriet van der Linden om de confrontatie niet te schuwen? ‘Ik hou van strijd’, zegt ze.  

Door:

Zomergasten 2024 met Liesbeth Zegveld

RECENSIE - Let op: dit is niet de recensie, die vindt u hier.

“De commandant der strijdkrachten Dick Berlijn, kreeg de vraag hoeveel Taliban-strijders het Nederlandse leger had gedood, en hij antwoordde; Dat is geen criterium dat wij relevant vinden. Nu die ook toegeeft dat het vaak moeilijk is om vast te stellen of iemand Taliban of burger is, betekent dat, dat ook [het aantal] burgerslachtoffers geen criterium is, dat het Nederlandse leger relevant vindt. […] We weten niet welke prijs die burger betaalt voor de oorlog”.

Dit citaat komt uit de Vredeslezing 2013 van mensenrechtenadvocaat prof. dr. Liesbeth Zegveld, vanavond te gast in VPRO’s Zomergasten. Zij pleit hier voor slachtofferregistratie in oorlogssituaties. Ik heb nergens kunnen vinden of dat inmiddels staande praktijk is voor het Nederlandse leger. Dat maakt het een van de weinige zaken waarin ze niet succesvol is geweest. Haar allereerste zaak als advocaat was de aanklacht tegen de Nederlandse staat namens nabestaanden van de slachtoffers van Srebrenica. Je moet maar durven! Haar laatste wapenfeit is de succesvolle zaak tegen – alweer – de Nederlandse staat om de levering van F-35 onderdelen aan Israël te stoppen.

Ze wijdt zich al 24 jaar met hart en ziel aan een buitengewoon ingewikkeld onderwerp. ‘De soevereiniteit van staten, wat als een groot goed wordt gezien, staat haaks op het handhaven van mensenrechten.’ Wat haar betreft moet het perspectief vanuit de mens altijd het zwaarste wegen. Hoewel het soms ook lastig is om vanuit het Westen te bepalen wat universele mensenrechten zijn. Maar, zegt ze, het zijn niet de burgers maar politieke regimes die mensenrechten schenden. ‘Dit gebeurt vanuit opportunisme, geloof of cultuur en niet vanuit het denken vanuit recht.’ Tegelijk erkent ze dat het opleggen van onze waarden en normen al snel een “koloniaal tintje” heeft.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.