Kunst op Zondag | Alfabet

Zo nu en dan loop je in de publieke ruimte ineens tegen een enkele letter aan. Marc Ruygrok – B De letters van Marc Ruygrok staan verspreid over het land. Een A in Almelo, een E in Eindhoven. Zouden die letters de 23 lotgenoten niet missen? Hier een poging de groep bij elkaar te krijgen. Het is bij een samenvatting gebleven. Marinus Boezem – Van A tot Z, 2005. De enkele letter, zelfs als een groots individuele expressie, is niet meer dan een abstractie. Al Held – Alphabet Paintings, 1961 – 1967. Een letter, ja zelfs het alfabet, krijgt alleen betekenis als het tot woorden wordt gesmeed. Dat geldt voor elk alfabet. Of het nu het Latijnse, Griekse, Cyrillische, Hebreeuwse, Japanse, Arabische, Chinese of Hindi alfabet is. Wij zijn alfabet, wij zijn woorden. Een ode aan de ‘linguïstische diversiteit’ die de mensheid gemeenschappelijk heeft: acht verschillende alfabetten in één mens. Jaume Plensa – We, 2008. In één beeld acht alfabetten vatten is al heel wat. Hoeveel er in de wereld precies zijn, daar verschillen de meningen over, maar meer dan 300, dat is zo goed als zeker. Niet te verwarren met de hoeveelheid gesproken talen (7.139). Rotokas, een taal gesproken op het eiland Bougainville in Papua New Guinea kent het kleinste alfabet (12 letters). Het grootste alfabet (74 letters) hoort bij het Khmer (gesproken in Cambodja en in delen van Thailand, Vietnam en Laos). In Armenië is men zo trots op het daar geldend alfabet (36 letters) dat men ter gelegenheid van het 1600-jarig bestaan een monument oprichtte. Architect Jim Torosyan – Monument voor het Armeense alfabet, 2005. Bij de stad Oshakan, ligt in de St. Mesrop Mashtots kerk het graf  van de monnik die het Armeense alfabet uitgevonden zou hebben. In de abrikozenboomgaard naast de kerk wordt het alfabet geëerd. Even zo trots zijn de Bulgaren op hun alfabet (30 letters). Het is een Bulgaars-Slavische variant van het cyrillische schrift. Het project ‘Hidden Letters’ is een ode aan het Bulgaarse alfabet. Zitbankjes in de vorm van de letters Б, Д, Ж, З, И, Й, Ц, Ч, Ш, Щ, Ъ, ь, Ю, en Я reizen door de wereld, begeleidt door gedichten van Bulgaarse dichters. Na de aftrap in de Bulgaarse hoofdstad Sofia (2018) zijn de veertien letters al in Berlijn, Parijs, Boedapest, Plovdiv, Münster, Rabat en Brussel geweest. In augustus worden ze in Edinburgh verwacht. Hidden Letters, 2018 – 2021. https://www.youtube.com/watch?v=BcaIlxOcdK0&t=1s Het alfabet wordt vaak gebruikt om niet alleen taal, maar ook andere dingen te leren (de A is van allesweter, de B is van betweter, enzovoort). Het kan soms niet speels genoeg. Zouden kinderen taalvaardiger worden in een alfabet-speeltuin? Wel handig als er bij een speeltuintje een gebarentaal-alfabet hangt. Dan kun je als aan de kant toekijkende ouders je kroost seinen “kom als de donder naar beneden voordat je je nek breekt!” Van spijkerschrift tot runentekens, van geschreven alfabetten tot gebarentaal, is er nog ruimte voor nieuwe alfabetten? Het nieuwe alfabet van ontwerper Wim Crouwel is geen gemeengoed geworden. Het kauwgum-alfabet van Navid Nuur zal ook geen cultureel erfgoed worden, maar grappig is het wel. Omdat volgens zijn tandarts je met je mond honderd keer meer details kan voelen dan met je handen, kwam Nuur op het idee kunst met zijn mond te maken. Een een hap klei leidde alleen maar tot een lelijk abstract gevalletje. Nu is klei natuurlijk niet bedoeld om in je mond te stoppen, maar kauwgum wel. Na lang oefenen lukte het letters te kauwen. Probeert u het ook eens. Aanbevolen door Navid Nuur want je bent niet alleen bezig na te denken over wat je wilt zeggen, maar ook over hoe dat er uit moet zien. Met door Nuur gekauwde letters kun je ook aan de slag. Kies een kauwgum, tik je naam en het is printklaar. Navid Nuur en Perceptor – Your name in gum Prettige zondag verder namens

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Is het Nederlands triviaal?

De Britse wiskundige Alex Bellos schreef gisteren in The Guardian een artikel dat ook in Nederland enig stof deed opwaaien. In dat stuk besprak Bellos het feit dat de Engelse spelling triviaal is: als je ieder woord ziet als een vermenigvuldiging, en iedere letter als een variabele in die vermenigvuldiging, dan kun je bewijzen dat de waarde van iedere letter gelijk is aan 1.

Neem bijvoorbeeld de woorden aisle en isle, zegt Bellos. Die spreek je op dezelfde manier uit, en dus kun je zeggen aisle=isle. Omdat je ieder woord ziet als een vermenigvuldiging van de letters, krijg je dan:

•axixsxlxe = ixsxlxe

Maar dan staat er dus eigenlijk: ax(isle) = isle. Dat is alleen waar als a staat voor 1. Die truc kun je ook voor allerlei andere letters uithalen: plumb en plum klinken ook hetzelfde, dus volgens deze redenering staat de b ook voor 1.  Voor andere letters is het iets bewerkelijker. Voor de c observeer je eerste dat scent en cent hetzelfde klinken. Daaruit volgt dat s gelijk is aan 1. Daarna besef je dat sent en cent ook hetzelfde klinken. Daaruit volgt dat c=s, en omdat s=1 dus ook c=1.

Al in 1993 heeft een groep wiskundigen laten zien dat je op deze manier kunt uitrekenen dat iedere letter in het Engels en het Frans gelijk staat aan 1. Dat is de definitie van triviaal.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Heatmap lettercombinaties uit taalgebruik reaguurders (m/v)

DATA - Ergens op het internet maakte iemand een heatmap van lettercombinaties op basis van een Engelse woordenlijst. Een tweet in Nederland hierover leverde per omgaande een bak met data om een soortgelijk iets te doen.

Alleen dan net anders.

Want het gaat in dit geval niet om een woordenboek, woordenlijst of iets anders gestructureerds. Het gaat om het taalgebruik op twee nogal omvangrijke fora. Eentje waarvan vast staat dat meer dan driekwart van de reaguurders vrouw is en eentje waar zeker driekwart man is.

Zou dat nog wat leuke inzichten opleveren?

We hebben het in drie stukken opgedeeld. Allereerst alle tweelettercombinaties op basis van alle unieke woorden die we konden vinden. Daarna op basis van alle tekst (minus dingen met accenten en zo). En tot slot even de unieke letters voor de verschillende varianten.

Laten we beginnen met de 2grammen voor de unieke woorden op respectievelijk het vrouwenforum en het mannenforum. Verticaal de eerste letter, waarbij ^ staat voor blanco (dus dan tweede letter gelijk beginletter woord). En horizontaal de tweede letter, waarbij $ staat voor blanco, oftewel einde woord.
v_uniek_475
m_uniek_475

Let op, de heat map is gemaakt op basis van logaritme van de getallen. Anders was er te groot verschil tussen de hoogfrequente combinaties en de weinig voorkomende.