Niets kan een mens nostalgischer maken, dan literair gescheld uit de jaren zeventig. Een tijd waarin een schrijver nog op zoek moest gaan naar onderwerpen om over te schelden, omdat hij dat zo fraai kon! De wanhoop die erachter voelt: wat nu als het er allemaal niet meer toe doet omdat de wereld al eigenlijk volmaakt was? Heerlijke tijden. "Het verzonkene" schrijft Brouwers in de aantekeningen achterin dit boekje, "is mijn reactie op (ander andere, maar wel in hoofdzaak) het artikel Panoptikum. Het subjektivistiese proza van de jaren zeventig door Anthony Mertens." En dit nadat hij 144 pagina's tekeer is gegaan tegen dat 'subjektivistiese proza' in dan weer een heel andere vorm van proza, die Brouwers zelf vast heel mooi vond.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Mijn ouders hadden het makkelijk. Geboren in de jaren ´50 hadden ze de dromen voor het uitzoeken. Voor iedereen was er een droom op maat. Verkopers brachten hun waar op excellente wijze aan de man. Denk maar aan dominee King, hij droomde van een wereld waarin ieder mens gelijk was.Luister naar het beroemde liedje van John Lennon, waarin hij zich een wereld zonder grenzen voorstelt. Hoor de beroemde speech van Kennedy in Berlijn in 1962, waarin hij sprak over vrijheid. ¨Freedom is indivisible, and when one man is enslaved, all are not free¨ Verkiezingen voor de Val van de Muur kon je vergelijken met een zevenspong. Iedere richting bracht je naar een andere, mooiere en betere wereld. Nu lijken verkiezingen meer op een snelweg. Een snelweg vol conformisten: iedereen rijdt gedachteloos dezelfde kant uit. De schijnkeuze is de linker- of de rechterrijbaan, maar de eindbestemming blijft gelijk. Meer produceren, meer consumeren, meer welvaart. Waarom niet: meer ontspannen, meer gezondheid en meer geluk?
Niet alleen de politiek kent dromenverkopers, iedereen kan dromenverkoper worden. Wat te denken van popmuzikanten? Bob Dylan, The Stones, Janis Joplin: dat waren de dromenverkopers van de jeugd van mijn ouders. Nu zouden de genadeloze Nick en Simon wel raad weten met dat stelletje onbenullen. Matige zangkwaliteiten, rare danspasjes en een te afwijkende sound. Kortom: geen hitpotentie. Lady Gaga is het idool van nu. Ze zingt niet vals en ze heeft het best met de wereld voor. Maar waar droomt ze van? Dat weten we niet. Dat komt, omdat ze niet echt bestaat. Ze is een product. Een product van deze tijd, bedacht door verkopers die veel geld willen verdienen. Toegegeven, ze hebben hun werk goed gedaan, maar ik geef toch de voorkeur aan een mens van vlees en bloed.
Het tijdschrift J/M heeft dankzij een (naar eigen zeggen) representatief onderzoek aangetoond dat ouders met kinderen in het basis- en voortgezet onderwijs strengere docenten willen. ‘Meer dan de helft van de ouders meent dat het huidige onderwijs niet het uiterste uit kinderen haalt. Slechts 5 procent vindt dat het echt goed gaat,’ aldus het onderzoeksbureau in dienst van J/M. De bezorgde ouders zijn zelfs voorpaginanieuws in de Volkskrant van dinsdag 25 augustus. Een libertijns ideaal in het onderwijs is kennelijk geen goede voedingsbodem meer.
Laten we ten eerste vaststellen dat het huidige onderwijsstelsel inderdaad op kritiek mag rekenen. Maar tegelijk moeten we dat compenseren met evenveel lof. Dag in dag uit staat de docent in zijn klas te zwoegen, en dat al jaren lang. Afgaand op de krantenberichten, peilingen en onderzoeksresultaten uit de Nederlandse geschiedenis is er altijd wat aan te merken op de meesters en juffen. Sinds de invoering van de Wet op het voortgezet onderwijs (geuzennaam: de Mammoetwet) in 1968 begon het onderwijs vorm te krijgen zoals we het nu kennen. Daarvoor was het onderwijs überhaupt elitair en verzuild.
De ouders van nu zijn ontevreden. Over de school van hun kroost. Althans, dat beweert onderzoeksbureau Qrius. ‘Scholen moeten strenger, ordelijker en gedisciplineerder zijn. Zo ziet 80% graag de strenge, maar rechtvaardige docent terug in de klas. Volgens 61% zou het helpen als leraren zich niet meer bij de voornaam laten noemen en 56% van de ouders pleit voor het herinvoeren van strafregels. Ruim eenderde vindt dat de school van hun eigen kind te soft optreedt tegen pesters en grote monden. Volgens de meeste ouders worden hun kinderen zeker niet overvraagd. Dat de druk om te presteren te groot is, vindt 60% dan ook ‘’onzin”.’
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
