Internet als echokamer

Het internet biedt de belofte van een haast onbegrensde pluriformiteit, alle informatie van alle kleuren en gezindten is immers binnen handbereik. De praktijk ontwikkelt zich anders. Internet wordt steeds meer een echokamer, waar netizens hun buurt nauwelijks nog uitkomen. Het enge is dat ze dat vaak niet eens door hebben. Vandaag presenteert de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) haar nieuwe, wat inspiratieloos betitelde rapport De nieuwe regels van het spel: internet en het publiek debat. Daarin staan een hoop waarheden en open deuren. De oude media en de overheid zijn hun sturing van het publieke debat kwijtgeraakt, of optimistisch gezien, moeten die delen met nieuwe online spelers. Door het netwerkkarakter kunnen er veenbranden woeden, die af en toe ontaarden in vuurstormen, zoals het redeloze protest tegen de intentingen tegen baarmoederhalskanker van een paar jaar geleden. Het rapport bevestigt vooral wat we allemaal weten: het internet vreet aan machtsposities van intermediairs en leidt tot grotere pluriformiteit. Interessant wordt het rapport als het gaat over internet als echokamer. De pluriformiteit van internet wordt niet waargemaakt omdat a) mensen elkaar nu eenmaal opzoeken en de discussies daardoor vooral in eigen kring worden gevoerd. En b) de technische en commerciële krachten op internet mensen letterlijk uit elkaar spelen. Hoe zit dat?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Echte namen

Karin Spaink hekelt het beleid van google+ en facebook om geen pseudoniemen toe te staan. Het stuk is ook bij Spaink te lezen en stond eerder in het Parool.

Google+ vindt dat deelnemers ‘echte’ namen moeten gebruiken. De rest wordt zonder pardon geschrapt. Daaronder vallen namen met rare tekens (zoals K@r1n Sp@1nk), maar ook Max Laadvermogen, Opa Vertelt of Theevogel worden geweerd.

Facebook propageert een vergelijkbaar beleid. Oprichter Mark Zuckerberg vindt dat meerdere online identiteiten hebben ‘een teken van tekortschietende integriteit is’. Hun marketing directeur zei vorige maand zelfs dat ‘anonimiteit op internet zou moeten verdwijnen’. Ook in de politiek klinken zulke geluiden.

Het argument? Anonimiteit zorgt voor ruwere omgangsvormen. Wanneer we mensen dwingen onder hun eigen naam te posten, zullen ze zich beter gedragen. Ze zijn dan immers herkenbaar, traceerbaar en aanspreekbaar.

Wie dat gelooft, overschat ‘echtheid’. Ook onder hun eigen naam – zelfs rechtstreeks in elkaars gezicht – zeggen mensen geregeld de vreselijkste dingen. (Kijk maar naar politici.) Een verplichting om online je echte naam te gebruiken, maakt een mens niet vanzelf beleefder, de onderlinge omgang niet zomaar beschaafder.

Bovendien: wat heb je eraan als iemand zich online presenteert als Piet Jansen? Al is die naam waarheidsgetrouw, onderscheidend is-ie niet. Mag je ook geen andere naam kiezen wanneer er op Google+ al een Piet Jansen rondloopt? Ook niet wanneer die Piet Jansen opvattingen ventileert waarmee jij pertinent niet geassocieerd wilt worden?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een nieuwe grondwet als antwoord op de crisis

foto van de auteur

Op 1 augustus j.l. kreeg het IJslandse parlement (Althingi) het c0ncept voor een nieuwe grondwet. Dit concept is tot stand gekomen na een brede en open consultatie van de IJslandse bevolking. De commissie die het eindresultaat heeft aangeboden maakte gebruik van alle moderne media zoals Facebook en Twitter. Ze deed haar werk in alle openheid. Iedereen kon alle vergaderingen via de website volgen en er is ook in ruime mate gebruik gemaakt van de mogelijkheid om zelf voorstellen of tegenvoorstellen in te dienen. In media wordt dan ook wel gesproken van de eerste grondwet die via ‘crowdsourcing’ tot stand is gekomen.  IJsland loopt wat betreft de inzet van nieuwe media toch al voorop.  Een nieuwe mediawet die in behandeling is bij het parlement bevat vergaande garanties voor openbaarheid van bestuur, persvrijheid en uitingsvrijheid. Het land is niet voor niets door Wikileaks als uitvalsbasis gekozen. Het behoeft ook geen verbazing dat in de concept-grondwet netneutraliteit expliciet is opgenomen. IJsland was tot 1944 een kolonie van Denemarken. Bij de onafhankelijkheid is de bestaande Deense grondwet grotendeels overgenomen. De wens om een nieuwe, eigen IJslandse grondwet te schrijven bestond al heel lang.  In het parlement kon men het er echter niet over eens worden. De financiële crisis waarin IJsland enkele jaren geleden terecht kwam bracht een massale beweging op gang die meer democratie en meer rechten voor het volk verlangde. Die druk vanuit de bevolking heeft nu geleid tot de nieuwe grondwet die na behandeling in het parlement voor een definitieve goedkeuring zal worden voorgelegd aan de bevolking in een referendum.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende