De grenzen van het lokale bestuur

Vorig jaar werd in Frankrijk een wet aangenomen die korte binnenlandse vluchten verbood waarvoor het alternatief per trein niet langer duurt dan twee-en-een-half uur. Wie van Parijs naar Bordeaux of Lyon wil reizen zou nu de TGV moeten pakken. De wet kwam deels tegemoet aan de aanbevelingen van de Klimaatconventie,  een nogal omstreden initiatief van president Macron. In december stak de Europese Commissie echter een stokje voor het plan. Luchtvaartbedrijven hadden bezwaar aangetekend omdat de wet in strijd zou zijn met de Europese dienstenrichtlijn (die van Bolkestein): de vrijheid om diensten aan te bieden, 'een van de fundamentele waarden van de Europese Unie'. Ze bestrijden ook dat deze wet een noodzakelijke bijdrage is aan het terugdringen van de CO2 uitstoot. De luchtvaart draagt slechts 2.5 % bij aan de globale CO2 uitstoot, en dat zou dan vooral komen van de langere vluchten. De Commissie begon een onderzoek, de invoering van de wet is tot nader order uitgesteld. Ook in Duitsland en Spanje wordt gesproken over het verbieden van korte vluchten in het kader van de bestrijding van de klimaatopwarming. De maatregel lijkt behalve voor binnenlandse vluchten ook voor grensoverschrijdende reizen kansen te hebben nu het gebruik van de trein op langere afstanden toeneemt met een uitgebreid internationaal spoornet. Maar dan moet er wel gebroken worden met die 'fundamentele waarde' van de EU: het zonder enige hindernis kunnen aanbieden van diensten. Op Social Europe schrijft Olivier Hoedeman van het onderzoeksinstituut Corporate Europe Observatory over de 'gevaarlijke obsessie' van grote bedrijven die blijven pushen om de Europese interne markt te vervolmaken. Absolute vrijheid voor het bedrijfsleven om zaken te doen betekent een onoverkomelijke hindernis in de strijd tegen klimaatopwarming en voor de oplossing van vele andere urgente problemen. De dienstenrichtlijn blijkt een enorme handicap te zijn voor sociaal beleid dat nationale en lokale overheden willen uitvoeren. Brussel reageert buitengewoon streng op mogelijke overtredingen en zoekt naar aanscherping van de regels. Hoedeman: De commissie en het Hof van Justitie van de EU werken voortdurend aan de uitbreiding van het toepassingsgebied van de richtlijn en het ondermijnen van de vrijstellingen voor openbare diensten die 15 jaar geleden zijn ingevoerd. De commissie doet dit via inbreukprocedures, ‘met redenen omklede meningen’ en andere stappen tegen regels en voorschriften die zij – in een maximalistische neoliberale interpretatie – in strijd acht met de richtlijn. Recente uitspraken van de rechtbank hebben eveneens de reikwijdte van de richtlijn uitgebreid tot ouderenzorg, stedenbouw en brandweer. De Commissie brengt ook andere publieke diensten op de 'vrije markt' zoals kinderopvang, nutsbedrijven voor water, gas en electriciteit, onderwijs, gezondheidszorg. Een nieuwe meldingsplicht voor dergelijke diensten leidde enkele jaren geleden tot een massaal protest van gemeentebesturen, politieke partijen, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Dat leidde er toe dat de Commissie het voorstel introk. Ondanks deze overwinning gaat de versterking van de interne vrije markt gewoon door onder invloed van belangrijke lobbygroepen als de European Round Table of Industrialists (ERT). Nationale en lokale overheden hebben het nakijken. Zoals Amsterdam het eerder beschreef, toen bleek dat maatregelen tegen de overlast van AirB&B afhankelijk waren van toestemming van de Europese Commissie: 'dit is een bedreiging van de lokale democratie.' En daarmee zijn we bij de Nederlandse actualiteit aanbeland. We hebben deze week duizenden gemeenteraadsleden gekozen. Zij beginnen met de nodige ambities aan een verantwoordelijke taak. In de afgelopen weken is wel duidelijk geworden dat zij flink beperkt zullen worden door de kaders die de nationale overheid stelt, en dan vooral vanwege de karige financiën die daarbij geleverd worden. Over de beperkingen die de EU hen nog gaat opleggen in de komende vier jaar hoort men minder. Een waarschuwing voor onprettige verrassingen is wel op zijn plaats. Dacht u bijvoorbeeld een hypermarket aan de rand van de stad tegen te kunnen houden ter bescherming van het milieu? U zult te maken krijgen met EU-wetgeving en als u die negeert juridische acties van een ondernemerslobby. Vele andere voorbeelden zullen volgen. Hoeveel vrijheid hebben we nog in het lokale bestuur?

Foto: NATO North Atlantic Treaty Organization (cc)

Grenzen dicht. Is dat verstandig?

ELDERS - Zonder enige coördinatie hebben verschillende EU-lidstaten deze week een voor een hun grenzen gesloten om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen. Bijvoorbeeld Polen, waar president Duda zijn presidentiële verplichtingen combineert met zijn verkiezingscampagne.

‘Na Tsjechië en Slowakije, besloot ook Polen vrijdag zijn grenzen te sluiten in een poging het tot nu toe geringe aantal Covid-19-besmettingen en slachtoffers laag te houden. Internationale vluchten en treinen werden geannuleerd en alleen Poolse staatsburgers en officiële inwoners mochten per bus, auto of te voet nog terugkeren – als ze meewerken aan twee weken verplichte thuisquarantaine'(NRC woensdag j.l.).

Het gevolg is een urenlange file aan de grens met Duitsland en radeloze reizigers uit de Baltische staten die geen kans meer kregen om naar huis te reizen. Ze worden nu door boten opgehaald uit Sassnitz aan de Oostzee. Duitsland heeft een ander probleem met het sluiten van de grens met Polen. Daar werken zo’n 600.000 buitenlanders in de zorgsector. Voor het merendeel Polen. De zorg voor ouderen, thuis of in verpleeghuizen, loopt gevaar, ook al bezweren de grensautoriteiten dat ze verplegend personeel zullen doorlaten.

Symboliek die tot irritaties leidt

De EU heeft deze week een inreisverbod voor mensen van buiten het Schengengebied afgekondigd, een maatregel met een hoog symbolisch gehalte, gezien het vrijwel tot stilstand gekomen verkeer richting Europa, op dit moment de brandhaard van het virus. Je kunt je ook afvragen of het extra personeel dat nodig is voor dergelijke symbolische maatregelen niet beter elders kan worden ingezet.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.