Kunst op Zondag | IJs en weder

Hagel in heet Mexico? Mwah, dat kan dichterbij ook. De Tour de France werd donderdag stil gelegd wegens door hagelbuien onbegaanbare wegen. Talloze keren werd herhaald hoe een bulldozer verwoed probeerde de route alsnog vrij te krijgen (zie de eerste 12 seconden). https://www.youtube.com/watch?v=sjJOhQ_yLLg De mens tegen de elementen. Doet me denken aan de eerste 20 seconden van dit filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=ygvG7XYlbJs U zag een fragment uit ‘Punishment’ (2012) van Julius Von Bismarck. Misschien vat dat de verwarde publieke discussie over hedendaagse weerextremen samen: straffen wij de natuur? Of straft de natuur ons? Of moeten we de natuur straffen omdat zij ons straft?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | De Noordpool redden? Yes we can!

COLUMN - President Donald Trump heeft nog niets over gezegd over de akkoorden van Parijs. Maar ook al zwijgt hij in alle talen, zonder actieve Amerikaanse bemoeienis zullen de internationale diplomatieke inspanningen om klimaatverandering tegen te houden, op een laag pitje komen te staan. Daarmee komt er de komende jaren ongetwijfeld meer aandacht voor andere projecten, zoals voor geoengineering. Dat is een scheldwoord in milieukringen. Want daar kunnen ze niet geloven dat technologie de aarde zal redden. Technologie is nou net de vijand van de natuur. Maar als de diplomatie het laat afweten, móéten ze ook daar wel verder kijken dan de conferentietafel.

Gek genoeg was het een Nederlander die voor het eerst op het idee kwam om klimaatverandering technisch te fiksen. Onze eigen Nobelprijswinnaar Paul Crutzen stelde in 2006 voor om een grote hoeveelheid zwaveldeeltjes in de hoogste luchtlagen te blazen. Op die manier zou het reflecterend vermogen van de aarde omhoog gekrikt worden, waardoor de aarde kon afkoelen. Zijn voorstel leidde toen tot verhitte discussies en een stroom aan andere ideeën voor ingrepen om de aarde te redden, zoals immense ‘stofzuigers’ die CO2 uit de lucht kunnen halen, bossen aanleggen, reflecterende schermen in de ruimte, ijzer dumpen in de oceanen, kalksteen dumpen in de oceanen, koolstofbindende gesteenten opgraven, verpulveren en rondstrooien – en nog veel meer. Afgelopen week verscheen er weer een dergelijk voorstel, van planetair geoloog Steven Desch van de Arizona State University.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Brinicle’ Ice Finger Of Death Filmed In Antarctic

A bizarre underwater ‘icicle of death’ has been filmed for the first time by cameramen Hugh Miller and Doug Anderson for the BBC One series Frozen Planet. With timelapse cameras, specialists recorded salt water being excluded from the sea ice and sinking.

The temperature of this sinking brine caused the water to freeze in an icy sheath around it. Where the so-called ‘brinicle’ met the sea bed, a web of ice formed that froze everything it touched, including sea urchins and starfish.

More information about the icicle of death at the BBC site.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vorstelijke tekorten

GC heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag onze maandelijkse gast, P.J. Cokema, met een huiveringwekkende toevoeging aan het laatste weeralarm.

IJsbreker aan het werk (Foto: Flickr/Juska Wendland)

Er dreigt een overschot aan tekorten, nu de vorst regeert. Geen nieuws, zou je zo zeggen, er zijn altijd wel tekorten geweest als er een of andere vorst aan de macht was. Maar Koning Winter zwaait ineens ongenadig zijn scepter, met alle gevolgen vandien.

Een tekort aan treinen. Een beetje stuifsneeuw en de vervoerscapaciteit komt in het nauw. Dan maar met de auto? Oppassen want het strooizout raakt op en dus wordt er maar beperkt gepekeld. Bovendien is er ook een tekort aan accu’s en winterbanden. Met deze tekorten is het een raadsel hoe iedereen na het kerstreces op het werk weet te geraken. Op de een of andere manier lukt dat massaal, wat leidt tot een dreigend gastekort? In de tijd van echte winters, lang geleden, had je nog straatlantaarns op gas. Maar waarom is er nu een tekort aan moderne straatverlichting?

Allemaal tekorten, waar met enige creativiteit een wollen mouw is aan te passen. Meer thuiswerken of extra vorstverlet, als het met trein en auto niet meer te doen is. Wat zand door het zout mengen, overschakelen op houtpulp of pallets op de straten leggen om van huis naar werk te klunen. Kan allemaal nog. Veel bedreigender is een menselijk tekort. Een tekort aan geduld. Dat heeft inmiddels geleid tot talloze vaarverboden. Niet alleen in Friesland, in de hoop weer eens heel Nederland een tochtje langs elf pittoreske stadjes aan te kunnen bieden. Ook in Amsterdam, wil men het volk meer ijspret bieden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De krimpende Noordpool

Kan geen kwaad om tussen de verhitte politieke debatten door af en toe wat afkoeling te zoeken. Dit maar op de Noordpool.
Door de klimaatsceptici (de mensen die twijfelen aan het heersende idee dat de aarde opwarmt en dat de mens daar voor een groot deel debet aan is) werd deze zomer hard geroepen: Kijk maar, het valt mee! De Noordpool groeit weer!
Dat zijn de beruchte statistische strohalmen waar de klimaatsceptici zich graag aan vastklampen in het debat. Feitelijk betekende “de Noordpool groeit weer” dat deze zomer het ijsoppervlak het op twee na laagste niveau ooit had. Maar ja, het was inderdaad meer dan in 2007 en 2008.
Echter, dit strohalmpje is geknapt. Deze week brak het ijsoppervlak in drie van de vier metingen door de ondergrens van 2007 heen.
np_ijs_nov09
Maar er is nog een betere manier om zichtbaar te maken wat er gaande is.

Hier is dus duidelijk te zien wat de trend is. En een klein beetje variatie in de laatste twee jaar doet daar niets aan af.
En voordat de klimaatsceptici op de proppen komen met de groeiende Zuidpool als tegenhanger, klikt u gerust even op deze link. Vlotte berekening van de gemiddelde groei van de Zuidpool geeft 1,7% en de gemiddelde krimp van de Noordpool geeft 4,7%. Zelfs als je in acht neemt dat de Zuidpool op het hoogtepunt 20% meer ijs heeft, kan je uitrekenen dat er nettoverlies is.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende