Dichter des Vaderlands

Als ik 's nachts weer een sonnet produceer Dan brult het metrum en rijm en ik grijns Zo vinden mensen die versen het fijnst Het kleins met traan en een lach maar geen zeer En als ik soms over vrijer vers peins tuurt 's nachts het volk door mijn raam telkens weer Totdat ik toch een sonnet produceer Dan brult het metrum en rijm en ik grijns Ach, dan dat mes in je rug ied're keer door de afgunst die zijn handen vuig veinst Alsof ik van zout in wonden terugdeins Mij smaakt in de mond ons bloed slechts naar meer Als ik 's nachts weer een sonnet produceer

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dichter des Vaderlands V: Erik Menkveld

Het is weer Dichter des Vaderlands-verkiezing en omdat je stem dubbel telt als je hem motiveert geeft GeenCommentaar je graag voor elke dichter redenen mee. Wij houden er wel van als onze reaguurders wat meer invloed kunnen uitoefenen op democratische processen. En omdat het natuurlijk om de poëzie moet gaan, krijgen jullie ook elke dag een gedicht voorgeschoteld. Da’s handig, want op de verkiezingssite kan je alleen fragmenten lezen. Vandaag informatie over en poëzie van Erik Menkveld.

Poëzie van de roos (Foto: Flickr/Eddi 07)

Erik Menkveld (1959) is waarschijnlijk de grote onbekende van het quintet dichters dat tegen elkaar ten strijde trekt om Dichter des Vaderlands te worden, hoewel hij daarop zelf zegt: “Mijn bundels hebben meerdere drukken gehaald. Ik heb prijzen gewonnen. Er zijn grote interviews met mij gemaakt. We moeten niet doen alsof ik net kom kijken.” Desalniettemin staat hij onderaan in de eerder aangehaalde steekproef van Bart FM Droog: een luizige 3780 hits slechts. Onder invloed van de verkiezing is het onderhand hard opgelopen, maar met de ruim 10.000 van nu komt hij niet van de laatste plaats af. Toch heeft Menkveld gelijk: voor zijn debuut De karpersimulator uit 1997 kreeg hij zowel de Van der Hoogtprijs als de C. Buddingh?-prijs en voor z’n tweede bundel Schapen nu! uit 2001 werd hij genomineerd voor de Hughes C. Pernathprijs en de J.C. Bloemprijs. Helaas gold dat niet toen in 2005 zijn derde bundel Prime time verscheen en met een forse dosis slechte wil zou je kunnen zeggen dat de dichterscarriere van Menkveld tot deze nominatie, met de gang van prijzen naar nominaties naar niets, een aflopende zaak was.

Dat zou echter zijn poëzie ernstig te kort doen. Menkveld is een dichter die vaardig bijzondere invalshoeken hanteert om tot gedichten te komen. Zo denkt hij in het eerste gedicht van zijn debuut onder andere na over het gevaar dat iemand liep in 1860 en in Schapen nu! komen onder andere diepvrieskisten en ijsstokjes tot leven. Zijn dichtbundels worden in het algemeen goed ontvangen, maar over z’n proza zijn wat meer twijfels.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vuurwerkverbod

Vuurwerk verboden (Foto: Flickr/mag3737)

Hallo schizofrenen
Die al in regels vangen willen
waarmee je de draak mag steken
hang je bij voorkeur in viervoud op
We staan samen in lichterlaaie op
spiegels bekladden met verbaal
vermaaksleed dat siert

toch

het gaat alleen om het bijeen-
halen van langvervlogen jaren
met als nieuwe woorden knalstress
alsof hier bloemen klaproos heten
toen cadmium, benzeen
gemeengoed waren
Je moet het wit in rook zien

Land intussen uiteengespat

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dichter des Vaderlands II: Joke van Leeuwen

Het is weer Dichter des Vaderlands-verkiezing en omdat je stem dubbel telt als je hem motiveert geeft GeenCommentaar je graag voor elke dichter redenen mee. Wij houden er wel van als onze reaguurders wat meer invloed kunnen uitoefenen op democratische processen. En omdat het natuurlijk om de poëzie moet gaan, krijgen jullie ook elke dag een gedicht voorgeschoteld. Da’s handig, want op de verkiezingssite kan je alleen fragmenten lezen. Vandaag informatie over en poëzie van Joke van Leeuwen.

Poëzie van de roos (Foto: Flickr/Eddi 07)

Het is eigenlijk best mal dat twee van de genomineerde dichters dit jaar tevens stadsdichter van Antwerpen zijn of zijn geweest. Natuurlijk spreken ze daar een soortement Nederlands dialect maar kennelijk malen ze aan de Schelde er niet om dat wie hun stad bezingt ook daadwerkelijk een oorspronkelijke Antwerper is. Wellicht is het adagium daar dat vreemde ogen dwingen. Tot wat dan? Maar goed, Ramsey Nasr was het in 2005 en Joke van Leeuwen (1952) is het nu, sinds vorig jaar en tot volgend jaar.

Met Nasr heeft Van Leeuwen nog meer gemeen, namelijk een liefde voor het podium. Voordat Van Leeuwen dichtte, schreef ze al kinderboeken en was ze cabaretiere. In 1978 kwam zowel haar eerste kinderboek uit als won zij alle prijzen op het bekende Camarettenfestival. Van Leeuwen laat zich sowieso niet zo makkelijk in een bepaald kunsthokje stoppen: ze illustreert en combineert haar verschillende disciplines ook.

Hoewel de oudste van het stel, is ze niet eens veel langer dichteres dan de jonkies. Ze debuteerde in 1994 met Laatste lezers, zo’n lekker dubbelzinnige titel die je bij een poëziedebuut verwacht. De literaire kritiek kon haar gedichten wel waarderen en gaf haar de C. Buddinghprijs. Dat is niet mis. Haar tweede bundel Vier manieren om op iemand te wachten werd ook goed ontvangen en daarna heeft ze nog diverse prijzen gekregen voor haar dichtwerk, dat vaak is vergeleken met Judith Herzberg.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dichter des Vaderlands I: Tsead Bruinja

Tsead Bruinja draagt voor (Foto: Flickr/todaysart)

Echt lekker crossmediaal is het nog niet: men schrijft weer een nieuwe verkiezing voor de Dichter des Vaderlands uit, vraagt alle shortlistkandidaten een actueel gedicht (over 2008) te schrijven en publiceert dat vervolgens alleen maar in een verwerkte boom als de NRC. Hun Cultureel Supplement staat wel online, maar alleen voor abonnees. Met andere woorden, alle 15,5 miljoen niet-NRC lezers moeten maar naar de verkiezingssite surfen, om daar te ontdekken dat je alleen maar fragmenten van gedichten kan lezen. Dat zal wel iets met copyright zijn.

Gelukkig zijn de meeste dichters zelf een stuk makkelijker en zetten redelijk wat materiaal online. Om het jullie eenvoudiger te maken te kiezen tussen de verschillende dichters zullen we de komende dagen van alle genomineerden (Tsead Bruinja, Hagar Peeters, Erik Menkveld, Joke van Leeuwen en Ramsey Nasr) hier een gedicht reproduceren. Ook zullen we kort wat informatie geven over de dichter van de dag, zodat je je stem kunt motiveren. Die telt dan namelijk dubbel en we denken dat fapfapfap niet geaccepteerd zal worden. We trappen vandaag af met Tsead Bruinja.

Met de eigen motivatie van Tsead Bruinja (1974) is in ieder geval niks mis. De shortlist was nog maar net officieel bekend of er landde een uitgebreide mail vol met plannen om zijn Dichter des Vaderlandsschap vorm te geven. Zoveel plannen eigenlijk dat je je afvraagt of hij nog wel tijd over houdt om ook zelf gedichten te schrijven, maar aangezien hij vooral veel ruimte wil geven aan andere dichters kan hij wellicht proberen dat te crowdsourcen. Op zijn weblog staat de hele lijst, maar kort door de bocht gaat Bruinja zorgen dat iedereen elke dag wel een keer met poëzie in aanraking komt, via kranten, column, weblogs en wat dies meer zij. Ook wil hij een gedeelte van de verdiensten die hij als DdV zal krijgen in een apart fonds stoppen, waarmee hij onder andere een prijs wil instellen voor poëzievertalingen. Wat ook opvalt is dat Bruinja een indrukwekkend aantal endorsements heeft verzameld, onder andere van de Stichting Waterland, presentator Arie Boomsma en mede-longlister Ingmar Heytze. Maar goed, behalve zijn netwerk organiseren kan hij zeker ook een stevig potje dichten, getuige onderstaand werk uit zijn bundel Bang voor de bal uit 2007. Mocht je benieuwd zijn naar meer werk van Bruinja; in het kader van de verkiezing kan je zijn bundels Angel, Dat het zo hoorde en Batterij (allemaal .pdf) downloaden. Ook is hij op Youtube, Hyves en Facebook te vinden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC’s PoëtEKa: Schilderswijk Europees Kampioen

SCHILDERSWIJK EUROPEES KAMPIOEN

-voetbalreporter in prachtwijk dl.2-

We hadden kunnen winnen

Wanneer we meer gescoord hadden
De verdedigers hadden verdedigd
Hiddink had getekend bij Sierra Leone
Robbens lies het niet had laten afweten

Van Basten Hiddinks meesterzetten
had beantwoord met briljante tegenzetten
maar hij stond er bij als een schaker die was vergeten
hoe het ook al weer zat met die stukken

We waren er in de eerste ronde al uitgevlogen

Wanneer Seedorf had meegespeeld
Frankrijk als eerste had gescoord
En Roemenië niet gedrogeerd was
Van Basten mij op doel had gezet

PS In Schilderswijk hebben we gelukkig Turkije nog
En zolang de Turkse coach minstens 8 spelers tot
Zijn beschikking heeft is er hoop.

PS2 Zondag 22 juni was er tussen Gouda en Den Haag
geen treinverkeer mogelijk. Een grote hoeveelheid Oranjetoeters, -shirts,
-vlaggen, -leeuwenpakken, -klompen waren vastgeraakt in de bovenleiding.
Ik had dit graag zelf verzonnen, maar de werkelijkheid was me voor.

Hary Zevenbergen

Speciaal voor GeenCommentaar doen dit jaar stadsdichter van Den Haag Harry Zevenbergen, GC-redacteur Laurens en de Leidse performancepoëet Jaap Montagne poëtisch verslag van het EK voetbal. U kunt op de hoogte blijven van nieuwe gedichten via deze RSS-feed, of bookmark deze pagina!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC’s PoëtEKa: Voetbalsmoesjes

VOETBALSMOESJES

Voetbalsmoesjes
smoesjes smoesjes
voetbalsmoesjes
smoesjes smoesjes
voetbalsmoesjes
smoesjes smoesjes
voetbalsmoesjes
smoesjes smoesjes
de bal was te groot
het gras was te lang
de lijnen te dik
en onze doelman
had chronisch de hik

het doel was te klein
het publiek te luid
dus we hoorden geen fluit
onze spits had haast
schot alle ballen naast
de opstelling was fout
de scheids floot vals
de hele verdediging kreeg rood
in onze schoenen zat lood
we waren sterker en beter
zij waren de baas op het middenveld
maar bij ons was daar niemand opgesteld

nee, het zat gewoon niet mee
heel geflatteerd hoor die 9 -2
de pauze te kort
hun linksbuiten te snel
meer dan de helft van de goals
duidelijk buitenspel
de trainer lag te slapen
het net was kapot
en de grens met zijn vlag
had vandaag niet zijn dag
de temperatuur was te laag

de regen te nat
drie keer de paal
twee keer de lat
hun verdediging was een muur
onze druiven waren zuur
twee keer wind tegen
er werd niet goed bewogen
de tegenstander had het achter de ellebogen
onze noppen waren versleten
een speler moest naar huis
was zijn rugnummer vergeten

alleen de toss gewonnen
maar de aftrap gemist
iedere val was beslist
een duidelijke schwalbe
de ballenjongens maakte telkens de bal kwijt
van begin af aan was het geen wedstrijd
de media te kritisch
mijn veter was gebroken
mijn vrouw er met de linkshalf vandoor
vind je het gek dat ik niet scoor
ik heb wel wat beters te doen
we worden toch nooit kampioen

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC’s PoëtEKa: De wraak van perestrojka

DE WRAAK VAN PERESTROJKA

Het waren veertien jaren vol zelfbeklag
voordat wij in de Nacht van Hamburg
met shirts anaal de schande afwisten

Enige dagen later geselden de
sociaal begane vriend van Nelson
en de granaat met de onwaarschijnlijke
baan touwen en transformeerden
grachten weer tot linies tegen
al te opdringerig oranje.

Is het dan vreemd dat ik
de tegenstander vrees?

Aan de andere kant
hun ongeschoren bakkes
zonder haren doet je vragen
wat ze weten en daarbij
het was een ander land
Met het gordijn open zijn ze
vast vergeten hoe je
een muurtje moet bouwen

Laurens van Waalwijk

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC’s PoëtEKa: Ready made

READY MADE

-voetbalreporter vanuit (Noord-)Ierland en Schotland, Belfast, Schiphol en Schilderswijk dl.8 (slot)-

Belfast international airport: voor me
op de vliegtuigtrap komt een sms binnen
Italië-Roemenië 1-1, telefoons gaan uit
om een veilige vlucht niet te belemmeren

Schiphol: zelfde vliegtuig, andere trap,
man ontvangt sms, Kuijt heeft 1-0 gescoord
Schiphol station: bij binnenkomst in coupé
leest meisje sms van haar vriendje, 2-0

trein ergens tussen Schiphol en Leiden
Surinaamse man met grote Oranje hoed
brult het uit wanneer hij sms leest, 3-0
de coupé springt op en gaat weer zitten

het blijkt een doelpunt in het andere doel te zijn
conducteur roept om dat de stand 2-1 is
kort daarna gevolgd door de melding van de 3-1
en 4-1 wanneer ik uitstap op Den Haag HS

de Turkse snackbar staat vol en viert de extra tijd
een vrolijke Surinaamse vrouw komt binnen
Oranje bomen, Oranje bomen
het is wat haar vader altijd zong

De Hoefkade is donker en rustig
Boven in een raam twee jongetjes Oranje
Zwaaiend naar een lege straat
zingen ze dat wij hebben gewonnen

in de verte aanzwellende claxons
honderd meter verder scheurt een vrouw
in een gemotoriseerde rolstoel langs
ze draagt een gigantische Oranje pruik

de Hoefkade komt tot leven
claxonnerende auto´s, vlaggen uit het raam
langs de kant van de weg jongens met ratels
en vuurwerk juichend bij iedere auto

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige