Het was de Amsterdamse politicoloog Meindert Fennema, die een onaantrekkelijk beeld voorzag: de oppositie van de PVV en de SP, met hun gemeenschappelijk anti-europese standpunten als voornaamste diskwalificatie. We moeten er nog even op wachten, maar als beide partijen behoorlijk scoren in september, dan dreigt een scheidingslijn in de politiek, met Europa en de euro als de grote verdelers. Dat zal de handelingsvrijheid van een nieuwe regering beperken.
Het standpunt van de PVV vat ik ruw samen: “grenzen dicht, de gulden terug, geen Brusselse dictaten.” Het is niet mijn visie, maar het heeft een zekere consistentie. Vanuit Amerika roept Wilders ons toe dat we de EU moeten verlaten. Dat is, ondanks de consistentie, een breuk met alle tradities in de Nederlandse politiek. Waarom?
Duitsland stortte Europa en de wereld in de vorige eeuw twee keer in een vernietigende oorlog. De meeste Duitse regeringen na 1945 wilden een sterk Europees verband, waarin de Duitse ambities zouden kunnen worden beteugeld. “Met Moffen moet je Moffen vangen”, zou mijn vader zeggen. Maar het was een achtenswaardige politieke lijn.
Alleen komt de geschiedenis altijd met verrassingen.
