Conclusies FAO studie voedselprijzen niet eenvoudig

China en India consumeerden de laatste jaren minder graan, het is de vraag naar (graan voor) biobrandstof in het Westen die juist enorm toenam. Dit is één van de observaties die een high-level expertpanel van de Wereldvoedselorganisatie (FAO) deed in haar onderzoek naar voedselprijzen. De wereldwijde voedselcrises in 2008 die volgden op een scherpe stijging van de voedselprijzen gaven aanleiding voor onderzoek naar de oorzaak van prijsvolatiliteit op de voedselmarkt. Deze prijsvolatiliteit, oftewel beweegelijkheid van de prijs, wordt bepaald door uiteenlopende factoren waaronder: handelsregels, voorraden, speculatie, vraag, productie en investeringen. Dit complexe systeem laat zich lastig vatten in one-liners. Daarom zijn de conclusies in het rapport (.pdf) van dit FAO expertpanel - waar ook de Nederlandse hoogleraar Rudy Rabbinge aan deelnam - op voorhand niet eenvoudig. De Britse kwaliteitskrant de Guardian koos ervoor om in het kader van dit FAO rapport de conflictueuze verhouding tussen voedsel- en energiegewassen te belichten. De constatering dat de opkomende economieën China en India, tegen de algemene perceptie in, juist minder graan consumeerden is opvallend.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voedselprijs op recordhoogte

Voedsel was nog nooit zo duur, althans in ons recent verleden. In december steeg de FAO Food Price Index naar 214.7 en vestigde een nieuw record boven de (recente) all-time high van 213.5 in juni 2008. Deze index wordt samengesteld uit 55 verschillende agrarische grondstoffen, maar met name suiker, graan, olie en vlees stegen hard de afgelopen maanden. Met de grootschalige overstromingen van landbouwgebied in Australië zal de prijs van o.a. graan nog meer onder druk komen te staan. De hoop is nu gevestigd op de oogst in Zuid-Amerika. Brazilië zag de laatste jaren een spectaculaire daling van de ontbossing doordat de soja en veeteelt expansie minder was. Deze adempauze voor de natuur zal met een aantrekkende chinese economie en krappe voedselmarkt wel voorbij zijn. Ergens halverwege 2011 zal daarbij de zeven miljardste wereldbewoner worden geboren. De zes miljardste kwam destijds in 1999 in Sarajevo ter wereld: symbolisch als een teken van hoop op vrede na oorlogstijd. U mag kiezen waar de ‘zeven miljardste mond’ wordt geboren en welke symboliek we daar dan aan moeten hangen? India, Mozambique, Oostenrijk?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | The Lamb Chop Boom

Forget gold and oil. Investors looking to beat the recession in the next decade might want to consider hitting the open range and starting a sheep farm (ForeignPolicy)

Foreign Policy publiceert de tien gemiste verhalen van 2010. Naast Afrika dat ‘nucleair gaat’ (plannen voor kerncentrales in meer dan zeven Afrikaanse landen), ‘stamcel toerisme’ naar China en Thailand en het nieuws dat Brazilië onverwachts ‘80% van haar ontbossing voorkwam’ maakt het tijdschrift melding van de Lamb Chop Boom van 2010. Voor het eerst in de geschiedenis is namelijk de prijs van een schaap boven de 100 dollar gestegen. Een sterk toenemende vraag naar lamsvlees in de rijke landen van het Midden-Oosten gecombineerd met een fors gedaalde productie in de VS en Groot-Brittannië maakt dat Australische en Nieuw-Zeelandse boeren nu goede zaken doen. Met deze grote toename in de consumptie van schapenvlees voorziet de Wereldvoedselorganisatie FAO een jaarlijks tekort van 300.000 ton voor de komende vijf jaar. Global sheep shortage is niet alleen een tongbreker maar ook een serieuze economische uitdaging met een potentieel dramatische ecologische impact. In China wordt de productie van deze wollige herkauwers al opgevoerd, maar het duurt een paar jaar voordat de capaciteit op peil is en met de onverzadigbare consumptie van de mens is het nog maar de vraag of het ooit genoeg is? Tot die tijd, voor de wolven in schaapskleren onder u: vergeet goud en olie maar investeer in schaap!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een nieuwe reeks voedselrellen?


Foto gemaakt door Fernando Regulez en opgestuurd aan Medicos Mundi (Flickr)

Het is begin september 2010, deze zomer ging een deel van de Russische graanoogst in vlammen op. Premier Poetin kondigde een export-ban af die waarschijnlijk tot volgend jaar juli duurt. De wereldvoedselorganisatie (FAO) verwacht dat de mondiale graanproductie dit jaar 5% lager uitvalt dan in 2009. De graanprijs schiet ondertussen omhoog, maar inmiddels weten we dat er ook flink gespeculeerd wordt met ons dagelijks brood. Ook de soja- en palmolieprijs zitten weer in de lift. Wij Europeanen zullen hier voorlopig niet van wakker liggen. Maar in Mozambique zijn vorige week voedselrellen uitgebroken (foto’s). Via een ketting-SMS riepen de inwoners van Maputo elkaar op om de straat op te gaan tegen de verhoging van de broodprijs, zeven mensen kwamen om bij de plundering van bakkerijen. Toch wrang: honger in een land waar de EU en Brazilië juist een biobrandstof akkoord mee hebben getekend.

Nu de rapen gaar zijn in Maputo wordt er gevreesd voor een herhaling van de situatie in 2008 toen in meer dan dertig landen voedselrellen uitbraken. De FAO komt 24 september a.s. in crisisberaad bijeen om de wereldvoedsel situatie te bespreken. Demissionair minister Verburg is vandaag in Addis Ababa, Ethiopië op een voorbereidende bijeenkomst van de internationale conferentie over landbouw, voedselzekerheid en klimaatverandering: ‘It’s Down 2 Earth’ die van 31 oktober t/m 5 november in Den Haag plaatsvindt. Op deze conferentie staat de vraag centraal hoe we in 2050 negen miljard mensen op een duurzame manier kunnen voeden? Wie het nu al weet, mag het zeggen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Voedselcrisis II?

We may not get to the prices of 2008 but this time they could stay high much longer (Guardian)

Senior economist Abdolreza Abbassian van de FAO waarschuwt voor een nieuwe voedselcrisis. De graan- en maïsprijzen zijn onlangs met 30% gestegen. De Verenigde Staten heeft haar graanoogst voor dit jaar met 5,5% naar beneden bijgesteld. Vlees is in 20 jaar niet zo duur geweest. Het brood in Pakistan, de tomaten in Egypte en de knoflook in China naderen recordprijzen. Ondertussen stelt een nieuw FAO rapport dat jaarlijks 30 miljoen hectare landbouwgrond verloren gaat aan degradatie (erosie, verzilting) en urbanisatie. Een trend die op scherp gezet wordt door de groeiende vraag naar biobrandstoffen. Deze waarschuwing van de FAO komt nadat de Wereldbank haar Global Food Crisis Response Program (GFRP) heeft verlengd tot juni 2011 vanwege de volatiliteit (bewegelijkheid) van de voedselprijzen. De World Development Movement in Londen waarschuwt dat speculatie in voedsel door hedge funds en pensioenfondsen de voedselprijzen nog verder kunnen opdrijven. Bon appétit..

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

FAO bossen rapport in ander perspectief

Wereldwijd minder bossen gekapt, Bos laat Twitter knallen, rokjesdag nadert met rasse schreden en Yes we Cohen!. Niets mis met een beetje positiviteit in de media, er is immer al genoeg negativiteit. Maar hier op Sargasso geven we óók om de feiten …enwel daarom volgen hieronder een paar korte feiten die het positieve nieuws over de toestand van de bossen wereldwijd in een ander perspectief plaatsen dan de reguliere media vandaag hebben gedaan.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.