Een bijdrage van Lucas Maillette de Buy Wenniger. Het stuk is ook te lezen op Sciencepalooza. Midden in de Atlantische Oceaan koloniseerden Europese slakjes ver voordat de mens zijn eerste zeilboot bouwde het eiland Tristan da Cunha, ondanks dat de dieren niet tegen zout water kunnen. Ze zouden daar tussen de veren van stormvogels naartoe zijn gevlogen, maar mogelijk namen ze een minder appetijtelijke route. Landslakken van het genus Balea komen niet alleen in Europa voor, maar ook op verschillende mid-Atlantische eilanden, waaronder IJsland en dus het zuidelijke Tristan da Cunha. Vijf jaar geleden publiceerden Naturalis-onderzoekers de stamboom van deze slakken, en bleek dat de dieren nauw verwant zijn aan Europese soorten. Blijkbaar hebben enkele van de hermafrodiete slakken ooit met succes de overtocht gemaakt en op de eilanden koloniën gesticht. pluimage De verklaring die Darwin hier ooit aan gaf, en die de onderzoekers destijds ook aanvoerden dat ze als verstekeling zouden zijn meegereisd in het pluimage van grote trekvogels.
De Amerikaanse filosoof/neurowetenschapper Daniel Dennett trekt in onderstaande lezing interessante parallellen tussen Darwins evolutietheorie en het denken van Alan Turing over computers. Wat is de drijvende kracht achter organisatie? En is het waar dat de evolutie sinds de komst van de mens is veranderd? De inleider is wat uitvoerig, dus begin bij 07.00 minuten.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Ooit, in een ver verleden, was de enige vorm van biologische evolutie die van Darwin: organismen pasten zich door natuurlijke selectie aan aan de hand van criteria die door de omgeving werden bepaald. Maar op een bepaald moment ging ons deze passieve evolutie niet snel genoeg: de mens greep de kans om zijn omgeving te veranderen (letterlijk) met beide handen aan. Op die manier ontstond een wat vervuilde vorm van evolutie die ons tot op heden geen windeieren legde. Maar, zo merkt Amerikaans bioethicus Paul Root Wolpe, de afgelopen jaren hebben we het heft van het evolutionaire mes nog meer in de hand genomen. Volgens Wolpe is de stand van zaken op het gebied van actieve bio-engineering nu op het punt gekomen dat we ons moeten afvragen: hoe ver kunnen we gaan?
Die huidige stand van zaken op het gebied van bio-engineering is al bijzonder indrukwekkend, het is duidelijk niet langer science-fiction waar we over praten. In onderstaand TED-filmpje geeft Wolpe een lijst van meer of minder bekende bio-engineering projecten die nu lopen. Waar we als mensen natuurlijk al eeuwen door middel van selectief fokken aan biologische manipulatie doen, kunnen we de evolutionaire werkelijkheid nu veel preciezer naar onze hand te zetten met behulp van bijvoorbeeld kunstmatige inseminatie of het ingrijpen op DNA-niveau. Dit opent de weg naar nieuwe kruisingen zoals de Cama of Lijger; dieren die voor medische toepassingen gemanipuleerd zijn zoals de Vacanti muis (die met het oor), geiten die het molecuul Antitrombine aanmaken voor medicinale doeleinden; maar ook vissen, katten, honden en apen die licht geven in het donker. Leuk voor onder de kerstboom.
Wederom een bijdrage van wetenschapsblog Sciencepalooza. Vandaag een stuk van Lucas Maillette de Buy Wenniger.
De dodo, de Tasmaanse buidelwolf en de Wolharige Mammoet zouden er over kunnen meepraten: Homo sapiens mag dan lief zijn voor honden en katten, hij maakt ook soorten kapot. Maar veroorzaken we nou echt een massa-uitsterven in dezelfde klasse als de dino-dodende meteoriet, of overdrijven de treehuggers onze impact op de soortenrijkdom?
In de afgelopen 3.5 miljard jaar produceerde de evolutie naar schatting zo’n 4 miljard soorten, waarvan dan weer ongeveer 99 procent inmiddels is uitgestorven. Dat uitsterven is een wetenschap op zich: meestal geeft er eens in de paar duizend jaar een soort de pijp aan Maarten, maar op vijf momenten in de laatste vijfhonderd miljoen jaar werd de harde-resetknop ingedrukt en verdween in korte tijd meer dan 75 procent van de soorten.
Soortenmassamoord vereiste bij de door wetenschappers vastgestelde Vijf Massa-Extincties allerlei megalomane geo-klimatologische ellende. De extinctieperiode in het Perm, die ongeveer 251 miljoen jaar geleden eindigde en binnen 2.8 miljoen jaar 96 procent van de soorten wegvaagde, berustte op een mix van vulkanisme in Siberië, een snelle klimaatopwarming, verzurende oceanen en een stevige ontregeling van de atmosferische gashuishouding. De uitsterfgolf die 65 miljoen jaar 76 procent van de soorten aborteerde had als aanleiding wat buitenaardse hulp nodig, in de vorm van een astroïde die bij het huidige Yucatán insloeg.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Het idee van kunstenaar-uitvinder Theo Jansen was even simpel als megalomaan: hij wilde een nieuwe vorm van leven ontwerpen. Eentje die niet gebaseerd is op eiwitten, maar op gele elektriciteitsbuis. Met de buizen als basismateriaal vervaardigde en vervolmaakte Jansen zijn inmiddels wereldberoemde Strandbeesten. Deze strandbeesten zijn autonoom voortbewegende diervormige constructies die windkracht gebruiken om hun ‘magen’ van plastic flessen van perslucht te voorzien. Deze perslucht wordt dan gebruikt om draaibewegingen te krijgen.
Maar de strandbeesten gebruiken geen wielen om zich voort te bewegen, het meest bijzondere aan Theo Jansen’s nieuwe levensvormen is dat ze zich op poten voortbewegen. Om dit voor elkaar te krijgen ontwikkelde hij een unieke been-constructie, bestaande uit 11 buizen, die een draaiende beweging efficient omzetten in een loop-beweging. Om de afmetingen van de buizen goed te krijgen liet de kunstenaar-god een kunstmatige evolutie plaatshebben in zijn computer. Hij voerde 1500 verschillende buislengtes en liet een algorithme de 100 beste uitkiezen. Uit deze honderd volgde – met kleine mutaties – een volgende generatie en ook voor die werd de survival of de fittest regel toegepast.
Uiteindelijk leidde dit mooie voorbeeld van evolutie in silico tot de ‘magische afmetingen’. Wat de beweging van deze geoptimaliseerde poot zo efficient maakt is het feit dat de ‘voet’ een bijna horizontale beweging maakt over het oppervlak en zo dus maximale verplaatsing krijgt uit de draaibeweging. Deze innovatie leidde uiteindelijk tot de schitterende strandwandelaars die Theo Jansen beroemd maakte.
Briljante tekenfilm over evolutie waar alles inzit: mutaties, natuurlijke selectie, voedselketen, verzin het maar. Ik heb zelfs minstens één voorbeeld van eugenetica ontwaard: het elimineren van ‘slechte’ nakomelingen. Leuk voor kinderen, ook als discussiestuk over evolutie.
Tegelijkertijd is het oergeestig gemaakt en schiet ik om de haverklap in de lach. Heeft veel gemeen met de hieronder vermelde tekenfilm ‘Life’ maar die is veel vrijblijvender.
Eerder op VideoVolt: Iedereen eet iedereen in komische tekenfilm
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Vanaf heden neemt Sargasso eenmaal per week een bijdrage over van het spraakmakende wetenschapsblog Sciencepalooza. Vandaag een stuk van Lucas Maillette de Buy Wenniger.
Vergeet de Franse en de Oktoberrevolutie: het was de apolitieke landbouwrevolutie die ons bestaan écht diepgaand heeft veranderd. Toch zijn we als boerende mensen niet de eersten, want het blijkt dat ook een deel van de sociale amoeben aan primitieve landbouw doet.
Dat Dictyostelium discoideum een bijzondere soort is heb ik op Sciencepalooza al eerder betoogd (zie hier voor achtergrondinformatie), maar het laatste nieuws over dit biologen-knuffelbeest kan ik u niet onthouden. De niet-dier niet-schimmel amoeben blijken namelijk succesvolle kleine boeren te zijn.
De levenscyclus van de bacterie-etende sociale amoeben is gebaseerd op leegvreten van een habitat, waarna de individuele amoeben samenklonteren en uiteindelijk sporen vormen die vervolgens nieuwe habitats kunnen koloniseren. Een Nature paper van deze week laat zien dat ongeveer een derde van de amoebestammen daarbij zijn eigen zaailingen meeneemt in de sporen, waarmee het mogelijk is om in een habitat waar nog geen bacteriën rondfriemelen zelf een bacteriecultuur te starten – om die vervolgens weer op te eten.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.