Echte feiten over de mens

Bij Jalta hebben ze ook interesse in wat de politiek partijen beloven te doen voor meer gelijkheid. Maar dan net even vanuit een wat andere invalshoek. Wouter Roorda bekritiseert de verschillende voorstellen van partijen om de ongelijkheid te verminderen. De effecten daarvan zullen volgens hem zijn dat mensen gaan ‘delen in armoede’ en dat kwartjes weer dubbeltjes worden. Verwijzend naar Marx signaleert Roorda dat de wens om in economische zin iedereen gelijk te maken ‘onuitroeibaar’ is. Telkens weer wordt de aloude vraag gesteld: waarom zou iemand die 40 uur per week fysieke arbeid doet niet evenveel verdienen als een beleidsmaker die evenveel uur op een ministerie achter zijn bureau zit?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: NASA HQ PHOTO (cc)

Staat van de Unie

OPINIE - Welke kant gaat onze toekomstige economie op? vraagt Hugo van Haastert zich af. Zal welvaart zich steeds verder concentreren en worden daardoor de sociale verhoudingen radicaal op scherp gezet?

Onlangs gaf president Obama zijn State of the Union-speech. Volgens hem gaat het goed met de Verenigde Staten. Er is minder werkloosheid dan voor de crisis, Amerika is minder afhankelijk van buitenlands olie en de soldaten zijn voor het merendeel teruggekeerd uit Irak en Afghanistan. En dankzij Obamacare zijn miljoenen extra mensen verzekerd tegen ziektekosten. Obama meldt trots: The State of the Union is Strong.

Vervolgens komt de president tot de kern van zijn betoog: de middenklasse van de VS moet meer profiteren van het economisch herstel. Want ook al is de crisis ten einde en zijn er veel nieuwe banen bijgekomen, toch is het Obama niet gelukt om te voorkomen dat de welvaart steeds meer bij de top terecht is gekomen. Een Democratische president die de rijken rijker heeft gemaakt en de grote middenklasse achterlaat met een steeds kleiner deel van de koek. Dat was vast niet de bedoeling.

Obama presenteert vervolgens een reeks aan sociaaldemocratische voorstellen om onderwijs goedkoper te maken en het belastingstelsel aan te passen zodat er meer nivellering tot stand komt. Maar Obama heeft sinds zijn verkiezing in 2008 nagelaten om hier actie op te ondernemen toen hij dat kon en nu is zijn agenda rijkelijk laat. De Republikeinen hebben het Huis en de Senaat stevig in handen en zullen Obama’s plannen systematisch tegenwerken.

Foto: epSos .de (cc)

Ongelijkheid is slecht voor iedereen

ACHTERGROND - Een documentaire over economische ongelijkheid valt moeilijk te verkopen aan studiobazen en geldschieters. Daarover vertelde Jacob Kornbluth, de regisseur van Inequality for All, in een interview met The Guardian: ‘It always sounded so dry, but then I’d tell people it’s like An Inconvenient Truth for the economy and they’d go, Ah!’

Inequality for All is een krachtige documentaire die duidelijk uitlegt hoe het kapitalisme in de Verenigde Staten de middenklasse in de kou zet en de superrijken nog rijker maakt. Tijdens de laatste bijeenkomst van Movies: Science & the City keek een bomvolle zaal gebiologeerd naar wat feitelijk een anderhalf uur durend college over rijk en arm was, gegeven door de ster uit de film, Robert Reich, professor Publiek Beleid (UC Berkeley) en voormalig minister van Arbeid.

Daarna betrad prof. dr. Jan Luiten van Zanden (UU), een van Nederlands meest vooraanstaande historici die zich bezighoudt met economische geschiedenis, het podium. Want wordt de kloof tussen arm en rijk ook hier steeds groter, of valt het allemaal wel mee?

Kloof tussen arm en rijk

Na afloop van de voorstelling geeft Van Zanden meteen antwoord op de vraag die waarschijnlijk bij iedereen door het hoofd schoot: ‘Klopt het wat ik zojuist allemaal gezien en gehoord heb?’ ‘Ja, alles klopt, op een paar details na. En het is ook al langer bekend maar het wil gewoon niet in het collectief bewustzijn doordringen dat het een groot probleem is,’ aldus Van Zanden.

Pleidooi tégen gelijkheid van kansen

ANALYSE - De mens is een dier dat nogal een hoge pet opheeft van zichzelf, daarom hoor je ze vaak zeggen dat ze niet per se voor gelijke (economische) uitkomsten zijn, maar wel voor gelijke kansen.

Het klinkt op het eerste gezicht ook erg rechtvaardig:

talent × inzet = succes …

Het is dan ook een praktisch onomstreden ideaal. Het enige aspect ervan waar doorgaans onenigheid over bestaat is of en in hoeverre het al van kracht is. Economisch succesvolle mensen zijn geneigd te denken van wel, omdat het voor hun ego immers prettig is om te denken dat ze dat succes vooral aan zichzelf te danken hebben, en niet aan een voorsprong die ze bijvoorbeeld hebben opgelopen door hun afkomst of andere vormen van geluk. En economisch onsuccesvolle mensen zijn geneigd te denken van niet, omdat het voor het ego immers niet zo prettig is om te denken dat ze dit gebrek aan succes aan zichzelf te danken hebben, en schuiven het dus liever af op een achterstand die ze bijvoorbeeld hebben opgelopen door hun afkomst of andere vormen van pech.

Foto: IISG (cc)

Wat kunnen sociaal-democraten van Piketty leren?

ANALYSE - Hoe kunnen sociaal-democraten de bevindingen van Thomas Piketty het beste vertalen naar concreet beleid? Naar aanleiding van een analyse van ‘Capital in the Twenty-First Century’, doet Paul de Beer enkele aanbevelingen.

Capital in the Twenty-First Century van de Franse econoom Thomas Piketty heeft een schokgolf onder economen teweeggebracht. Een enkeling heeft het boek al begroet als het belangrijkste economische werk sinds Marx’ Das Kapital. Niet alleen de titel geeft hiertoe aanleiding, maar ook de breedte en diepgravendheid van Piketty’s analyse. In een tijd waarin de grote verhalen heten te hebben afgedaan omdat de wereld van vandaag te complex is om in enkele simpele formules te vangen, is dat precies wat Piketty doet.

Heel kort samengevat luidt Piketty’s geschiedenis van de afgelopen twee eeuwen dat zowel de omvang als de concentratie van vermogen en het aandeel van vermogensinkomsten in het nationaal inkomen een U-vormig verloop vertonen. Daardoor zijn de westerse landen momenteel op weg naar een situatie waarin het vermogen net zo omvangrijk is (in verhouding tot het nationaal inkomen) en net zo sterk geconcentreerd als in de negentiende eeuw.

De grote beweging van vermogen en inkomen schetsen en verklaren, dat lijkt inderdaad weinig minder dan de essentie van het hedendaagse kapitalisme blootleggen. Maar is dat ook werkelijk zo?

Foto: Parti Socialiste du Loiret (cc)

De toekomst van ongelijkheid

OPINIE - Zonder ingrijpen, dreigt de economische ongelijkheid de komende decennia drastisch toe te nemen, vindt Thomas Piketty.

De verdeling van inkomen en vermogen is een van de meest controversiële vraagstukken van vandaag. Het goede nieuws is dat het verschillende kanten op kan gaan. De geschiedenis leert ons dat economische krachten zowel naar meer als minder gelijkheid kunnen voeren. Welke kracht sterker blijkt is afhankelijk van de welke instellingen en welk beleid we gezamenlijk kiezen.

Efficiëntie en gelijke kansen in het onderwijs combineren

Historisch gezien is de belangrijkste gelijkmakende kracht de verspreiding van kennis en vaardigheden. Maar hiervoor zijn wel onderwijsinstellingen nodig die voor iedereen toegankelijk zijn, en structurele investeringen in scholing. De vraag hoe te komen tot een hogeronderwijssysteem dat efficiënt is en tegelijk gelijke kansen biedt, vormt wereldwijd een grote uitdaging waarvoor nog geen enkel land een volledig adequate oplossing heeft gevonden.

Heroverweeg belasting op hoge inkomens uit arbeid

Gelijke toegang tot onderwijs is noodzakelijk, maar niet voldoende. Het garandeert niet automatisch een eerlijke en harmonieuze verdeling van inkomen en vermogen. De inkomensongelijkheid in de VS is sinds de jaren tachtig spectaculair gestegen, vooral door de ongekende explosie van de inkomens van grootverdieners. Daardoor is nu sprake van een ware scheiding tussen de topbestuurders van grote bedrijven en de rest van de bevolking.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

‘Twin Peaks Planet’

Paul Krugman:

[…] income growth since the fall of the Berlin Wall has been a “twin peaks” story. Incomes have, of course, soared at the top, as the world’s elite becomes ever richer. But there have also been huge gains for what we might call the global middle — largely consisting of the rising middle classes of China and India.

And let’s be clear: Income growth in emerging nations has produced huge gains in human welfare, lifting hundreds of millions of people out of desperate poverty and giving them a chance for a better life.

Now for the bad news: Between these twin peaks — the ever-richer global elite and the rising Chinese middle class — lies what we might call the valley of despond: Incomes have grown slowly, if at all, for people around the 20th percentile of the world income distribution. Who are these people? Basically, the advanced-country working classes. […]

So who speaks for those left behind in this twin-peaked world? You might have expected conventional parties of the left to take a populist stance on behalf of their domestic working classes. But mostly what you get instead — from leaders ranging from François Hollande of France to Ed Milliband of Britain to, yes, President Obama — is awkward mumbling. (Mr. Obama has, in fact, done a lot to help working Americans, but he’s remarkably bad at making his own case.)

The problem with these conventional leaders, I’d argue, is that they’re afraid to challenge elite priorities, in particular the obsession with budget deficits, for fear of being considered irresponsible. And that leaves the field open for unconventional leaders — some of them seriously scary — who are willing to address the anger and despair of ordinary citizens.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.