De Europese economie, hoe nu verder?

De markten reageerden vanochtend meteen in mineur op de verkiezingen van gisteren: de euro verloor ten opzichte van de dollar en de beurzen openden fors lager, om daarna weer op te krabbelen. Griekenland wacht voorlopig politieke chaos en Frankrijk zal een linksere koers varen, maar wat gaat Duitsland doen? Die vraag zal allicht komende zondag beantwoord worden, als de deelstaatverkiezingen in Noordrijn-Westfalen gehouden. Bij de verkiezingen in Sleeswijk Holstein gisteren ging de overwinning naar links. Met een FDP die naar links lonkt, moet Angela Merkel zich zorgen gaan maken om haar thuisfront, met landelijke verkiezingen in september in het vooruitzicht. Toegeven aan druk van Europese partners zal haar positie niet versterken, dus er zal naarstig gezocht worden naar manieren om de noodzakelijke versoepeling van het Europese begrotingsbeleid te bewerkstelligen zonder dat Duitsland de rekening betaalt.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het einde van ‘het product’?

In de Tegenlicht-uitzending van vorige week over ‘Cleantech’ kwam led-lamp-pionier Frans Otten aan het woord (40:00). Otten – achterkleinzoon van Anton Philips trouwens – gaf aan waarom hij zijn technologie deelde met een Chinees staatsbedrijf. De veelgehoorde redenering is dat Chinezen er meteen mee weglopen, maar Otten zette zijn angst overboord: zijn doel is immers dat China energiezuinige lampen gaat gebruiken, en of hij daar nou wel of niet financieel beter van wordt is van ondergeschikt belang. De toekomst van technologie is zo snel en zo veel mogelijk delen. Goed van Tegenlicht om dat nog eens te benadrukken.

Maar Otten hintte nog iets over de toekomst: aangezien een led-lamp 30 jaar meegaat, is het model van ‘zoveel mogelijk lampen produceren’ ook passé. Een bedrijf als dat van Otten zou misschien eerder de dienst ‘verlichting’ moeten gaan leveren, door bijvoorbeeld led-lampen te leasen. Een verschuiving van product naar dienst, van kwantiteit naar kwaliteit, van ‘output’ naar ‘outcome’. Is dat iets wat we meer gaan zien?

We leren allemaal op school dat meer economische ontwikkeling gepaard gaat met een verschuiving van de primaire- (grondstoffen) en secundaire- (industrie) naar de tertiaire- of dienstensector,  met de dienst als het ongrijpbare broertje van het goed, niet vast te pakken, niet te verplaatsen of op te bergen. Dat zou goed nieuws zijn: allemaal naar een gedematerialiseerde ‘ontkoppelde’ economie waarbij voor elke euro aan waarde steeds minder grondstoffen en uitstoot nodig is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

De man die geld vaarwel zegde

GELD – In het jaar 2000 legde Daniel Suelo zijn laatste 30 dollar in een telefoonboek en ging in een grot wonen. Toen was hij een zonderling maar nu in de economische crisis een voorbeeld? FILMPJE!

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

De gevaren van werkloosheid

In zijn column in The New Yorker van deze week wijst James Surowiecki nog maar eens op de gevaren van werkloosheid. Werkloosheid is natuurlijk slecht voor economie als geheel en de overheidsfinanciën in het bijzonder. Veel van de 13 miljoen Amerikanen die thuis zitten (de werkloosheid was 8.2% in maart) en de 25 miljoen Europese werklozen (wat nog een onderschatting is) hebben te maken met armoede, schulden en sociaal isolement. Langdurig werkloos zijn verkleint je ‘baanvindkans’ en betekent vaak zelfs een verlies aan vaardigheden, zoals lezen. Maar mijn oog bleef haken aan recent onderzoek naar de relatie tussen werkloosheid en levensverwachting waar Surowiecki op wijst.  Daaruit blijkt dat je baan verliezen je leven zomaar met 1.5 jaar kan verkorten.

De economen Till von Wachter en Daniel Sullivan keken naar de levensverwachting van werknemers in Pennsylvania die in de jaren ’80 (in 81/82 was er een kleine recessie) hun baan verloren. Met name voor de mannelijke werknemers van middelbare leeftijd die lang bij dezelfde werkgever zaten, bleek ontslag gevaarlijk: hun jaarlijkse sterftecijfers stegen met 50-100% in de eerstvolgende jaren, en zelfs na 25 jaar zouden ze nog jaarlijks 10-15% meer kans hebben om te overlijden. Hun dataset strekt tot 2006, maar Von Wachter en Sullivan nemen aan dat de levensverwachting voor deze groep met 1-1.5 jaar daalt. Voor de jongere werknemer en de werknemer tegen de pensioenleeftijd is het effect minimaal.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Spaanse olifant in het Catshuis

Terwijl het CPB het guldenonderzoek van de PVV afkraakt, vragen weinigen zich af wat de euro ons nu eigenlijk kost. Spanje redt het niet. Een eerlijke en relevante vraag is dan ook: wie gaat de redding van Spanje betalen? Voorheen hoorde ik economen van links tot rechts zeggen dat Spanje ‘too big to fail is’. Dat kan wel zo zijn, maar falen doen ze. Dus nogmaals: hoeveel euro’s gaat dat de Nederlandse schatkist kosten? In de Volkskrant becijferden David Hollanders en Harrie Verbon dat de Europese malaise ons 74 miljard kost. Let wel: Spanje houden de heren nog buiten de berekening.

Wezenlijke vragen

Terwijl Mark, Maxine en Geert bakkeleien over een lousy 14 of misschien wel 15 miljard staat een veelvoud van dat bedrag op het spel. Geert Wilders heeft met zijn foponderzoek dan wel ongelijk, maar dat wil niet zeggen dat we met het behoud van de euro goedkoper uit zijn. Integendeel: meer Europa, zal de Nederlandse belastingbetaler meer miljarden kosten. De Europese weeffout is nog steeds niet opgelost. Zuidelijke devaluatie-economieën in een geldunie met exporterende Noord-Europese landen is vragen om moeilijkheden. Het ergste van alles is dat basale feiten niet erkend worden en wezenlijke vragen niet gesteld worden. Feit: Spanje is failliet. Vraag: wie gaat dat betalen?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 05-10-2022

De economie anders “denken”

Eind vorig week vond in Berlijn weer een conferentie van het Institute of New Economic Thinking (INET) plaats. INET is opgericht door superbelegger en filantroop George Soros en probeert het huidige paradigma binnen de economische wetenschap – met de rationale mens, een elegant maar overversimpeld wereldbeeld en economische groei als pijlers – omver te werpen. Inzichten uit b.v. de (neuro)psychologie of ecologie, en de nieuwe 21e eeuwse uitdagingen (duurzaamheid, financiële instabiliteit, ongelijkheid) zouden de in zichzelf gekeerde econoom weer wakker moeten schudden. Niet voor niets kregen deelnemers aan de conferentie een button opgespeld met Where is the post-autistic economy?

De conferentie was voor ons jonge, kritische studenten/onderzoekers een mogelijkheid om direct in discussie te treden met halfgoden als Joseph Stiglitz, Amartya Sen, James Heckman, maar ook met invloedrijke personen als Joschka Fischer en Soros zelf. De presentaties van de overige sprekers (videos) waren vaak ook zeer de moeite waard. Niet alles was nieuw, niet alles was baanbrekend, maar er zat genoeg tussen om je serieus aan het denken te zetten. Een kleine greep:

De milieueconoom Peter Victor begon zijn verhaal met het plaatje waar elke econoom elke discussie mee zou moeten beginnen: dat van de economie ingebed in het ecosysteem dat niet alleen de grondstoffen moet kunnen blijven leveren maar ook de afvalstoffen moet kunnen blijven opvangen.  De druk op het ecosysteem vervijfvoudigde in de afgelopen 50 jaar. Om in 2050 de dan 9 miljard mensen tellende wereldbevolking een redelijk welvarend leven te bieden zonder de aarde definitief uit te putten, zou er een revolutionaire ontkoppeling (van economie en milieudruk) moeten plaatsvinden: we zouden meer dan 100 keer efficiënter moeten gaan produceren. Maar economische krimp levert weer werkloosheid etc. op. Victor probeert uit dit dilemma te ontsnappen door middel van o.a. kortere werkweken en bevolkingsbeperking. Deze zomer is zijn doorrekening voor wat dat voor Canada en het VK zou betekenen klaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waar economen het wél over eens zijn

Onlangs sloten de Willem Vermeend en Rick van der Ploeg een college over de mogelijke bezuinigingen af met ‘voor eens, en dat gebeurt nooit, zeggen twee economen hetzelfde!’. Het was een knipoog naar de wanhoopskreet van president Harry S. Truman, die om een ‘eenarmige econoom’ zou hebben gevraagd: ‘All my economists say, “on the one hand… and on the other hand…”, someone give me a one-handed economist!’. Voor elke econoom is er een ander te vinden die precies het tegenovergestelde zegt, en, zo luidt de bekende ‘economen-grap’, beiden hebben het mis. Toch zijn economen het over een aantal onderwerpen gewoon in grote meerderheid eens.

De Universiteit van Chicago stelde een panel samen van ongeveer 40 economen, allen arrivées van verschillende Ivy League universiteiten, en legt hen ongeveer elke week een stelling voor. Wat blijkt is dat zij over sommige controversiële onderwerpen zowat unaniem stemmen. Het weblog van Megan McArdle maakte een overzicht. Een greep:

Geen van de 40 is het (in meer of mindere mate) oneens met de stelling dat de voordelen van vrijhandel (keuzevrijheid, efficiëntie) de nadelen (e.g. werkloosheid) ruim overtreffen. Dit wordt ook in andere onderzoeken aangetoond. Vrijhandel kent winnaars en verliezers, maar waarom het publiek at large hier niet voor is, wordt door economen raar gevonden. Paul Krugman heeft er overigens nog wel een verklaring voor.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Record benzineprijs in historisch perspectief

DATA - Jawel, record na record gaan aan diggelen. De benzineprijs (hoogste adviesprijs) voor Euro 95 staat nu op €1,878 €1,884. En ook het CBS komt er niet onderuit om dit te signaleren.
Daarom hier weer een update van de grafiek over de benzineprijs (maximum) in historisch perspectief (jaren 1970 tot en met 2012). Weer een keertje met zowel de met inflatie gecorrigeerde waarde als de oorspronkelijke waarde (in euro’s omgerekend, dat dan wel).


En uiteraard klinkt dan weer het bekende geluid over de schuld van de accijns en het kwartje van Kok. Maar dat hebben we al gehad.

Wel aardig is om ook de grafiek met de relatie tussen de benzine- en olieprijs weer eens te actualiseren. En als u deze grafiek goed leest, begrijpt u dat de prijs eigenlijk nog 8 cent hoger zou kunnen zijn.

En nee, een structurele daling valt niet te verwachten.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende