WW: Groundhog Day

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Vandaag viert men in de Verenigde Staten en Canada een ietwat merkwaardige feestdag: Groundhog Day. Ieder jaar op 2 februari keert de blik van verkleumende Noord-Amerikanen zich naar de holen van bosmarmotten om te zien of de lente zich aan zal dienen of dat de winter nog een paar weken langer zal duren. Volgens de folklore is het moment dat de bosmarmot op deze dag uit zijn hol bepalend: is het op dat moment bewolkt, dan is de winter zo goed als afgelopen; schijnt de zon, dan schrikt de marmot van zijn eigen schaduw en zal hij zich terugtrekken in zijn hol en - helaas helaas - de winter duurt nog zes weken langer.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Geen wilde dieren in het circus

SaillantLOGO De Nederlandse overheid moet wilde dieren in het circus verbieden. Het is een wreed Middeleeuws gebruik dat niet past in een modern land met animal cops.

Vanochtend was het weer raak bij circus Belly Wien: een tijger met haar drie welpen ontsnapte. Met stalen pijpen kreeg het personeel de dieren na een half uur weer terug in de kooi. Brood & Spelen blog Geenstijl was er als de kippen bij om opnames te maken van de ontsnappingspoging in Alphen a/d Rijn. Het was niet voor het eerst dat er dieren ontsnapten bij circus Belly Wien: lama’s, kamelen en een giraffe gingen de tijgers voor. Maar ook als de dieren niet ontsnappen is het houden van wilde dieren in het circus als attractie een wrede aangelegenheid. Olifanten worden met puntige stokken in de geslachtdelen geprikt om ze ‘gehoorzaamheid’ bij te brengen. Leeuwen en tijgers vertonen symptomen van stress in hun kleine kooien. Het gezeul met de dieren van dorpsweide naar stadsplein is ontoelaatbaar en de kunstjes die ze moeten opvoeren zijn onnatuurlijk, per onmiddelijk stoppen dus met deze archaïsche praktijken!

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Dierenregens

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Het regent kikkers! (Foto: Flickr/KR Alliance)

Voor de bewoners van de Amerikaanse staat Arkansas leek het bij het begin van het nieuwe jaar alsof de het einde van de wereld een jaar te vroeg begonnen was. In het plaatsje Beebe vielen vlak voor middernacht plotseling 5000 vogels, om precies te zijn Epauletspreeuwen (Agelaius phoeniceus), dood uit de lucht. De Beebenaren schrokken zich rot, vervolgden het feest binnenshuis en zagen de volgende dagen hun stadje wereldnieuws worden. En terecht, want dieren die uit de lucht komen vallen, dat moet wel een volstrekt unieke gebeurtenis zijn toch?

Maar wie verder zoekt, merkt al snel dat dit soort apocalyptische dierenregens vaker voorkomen. Interessant is dat het woord dierenregen door de wetenschappelijke gemeenschap letterlijk wordt genomen: dierenregens worden doorgaans in eerste instantie bekeken als meteorologische fenomenen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het wetenschappelijk tijdschrift waar een mooi overzichtsartikel uit 1917 van Waldo L. McAtee (.pdf) in werd gepubliceerd: Monthly Weather Review. Neerslag in de vorm van al dan niet levende dieren is in allerlei soorten en maten gerapporteerd, maar de meest voorkomende zijn vissen, kikkers en vogels, gek genoeg in die volgorde. De meest recente vissenregen werd in februari 2010 waargenomen in Northern Territory in Australie. Volgens ooggetuigen vielen er honderden vissen uit de lucht, waarvan een aantal nog leefden na de ter aarde storting. En de laatste kikkerneerslag dateert van nog recenter: in juni van het afgelopen jaar vielen in het Hongaarse Rákóczifalva kikkers uit de lucht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechtse aanpak berggeiten mislukt


Het intimideren van berggeiten werkt averechts. Dodelijk ongeluk met wandelaar mogelijk aanleiding voor herziening omstreden aanpak.

In de Verenigde Staten is het debat over de aanpak van berggeiten opgelaaid nadat in het Washington Olympic National Park een wandelaar werd aangevallen door een onverschokken bok, met fatale gevolgen. Deze berggeit volgde het gezelschap van het slachtoffer al een tijdje op hinderlijke wijze. Toen een van hen besloot de bok weg te jagen zodat de rest kon ‘ontsnappen’ viel het dier aan. De horens doorboorden het been van het slachtoffer dat uren later stierf in een reddingshelikopter. Het ongewoon agressieve gedrag van het dier wordt nu geweten aan een verkeerde aanpak die juist als doel had de berggeiten schuwer te maken voor mensen.

Jarenlang voerden de parkwachters van het Olympic National Park een intimidatiebeleid wat in de VS hazing wordt genoemd. Door zogenaamde bean bags op de dieren af te vuren zouden ze mensen gaan associëren met pijn en vervolgens mijden. Maar in plaats van dat de dieren het gewenste respect ontwikkelden zijn ze nu opdringer en agressiever dan ooit. Op de vraag aan ponyfokkend staatssecretaris Henk Bleker of een dergelijke rechtse aanpak van wilde dieren ook in Nederland plaatsvindt of gaat plaatsvinden (op bijvoorbeeld Schotse Hooglanders) kreeg de redactie geen antwoord. De website www.lnv.nl is net als www.vrom.nl al enkele dagen om onbekende reden onbereikbaar….

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Koken moet wel leuk blijven

U, als geïnformeerde Sargassolezer wist dat misschien niet, maar een groot deel van de Nederlanders kan niet de minste interesse opbrengen voor de formatie. Geef ze eens ongelijk. Ook ik stem televisiewijs tegenwoordig liever af op verstrooiing dan op politieke beschouwingen. En mijn kijkzonden zijn niet de strapatsen van Haagse oligofrenen op Kreta of kijk-mij-nou-dansen/schaatsen/zingen/goochelen/grappig doen. Ik kijk naar kookprogramma’s.

En dan liefst ook niet de so-you-think-you-can-cook varianten. Nee, gewoon: voedsel-keuken-koken. Leerzaam, en je krijgt er altijd trek van. En zoals iedereen weet, voor die programma’s moet je bij de BBC zijn.
Maar als je -zoals ik- geen BBC hebt, ben je aangewezen op RTL4, die sommige programma’s nog wel eens aankoopt. Alle lof daarvoor overigens. Maar nou komt het…

Sinds een paar weken heb ik een nieuw favoriet programma: “What to eat now“, van Valentine Warner. En Warner pakt het stevig aan. Behalve recepten laat hij ook zien waar het voedsel vandaan komt. Hij verzamelt bessen in het wild en gaat bij boeren langs voor groenten. Maar hij is vooral niet te benauwd om voor het hoofddeel van de maaltijd een geweer ter hand te nemen en zelf een konijn, fazant, of patrijs te schieten en een lammetje de nek om te draaien. Vlees eten is beesten doden, en koken is niet voor mietjes. Een mooie in-your-face voor huilebalkjes die graag wild eten, maar diertjes vooral lief willen vinden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een weg door de Serengeti?


Een autoweg aanleggen dwars door het Nationaal Park Serengeti in Tanzanië, is dat wel verstandig? Jaarlijks trekken één miljoen gnoes door het park het groene gras achterna. Wanneer je als automobilist zo’n stroom voorbij razende hoefdieren treft zit je waarschijnlijk een paar dagen vast voordat ze allemaal voorbij zijn. Om van onnodig links rijdende olifanten en bumperklevende leeuwen nog maar te zwijgen… De weg afschermen met hekken zou de doodsteek voor het unieke Serengeti ecosysteem zijn: de dieren verhongeren als ze niet meer kunnen migreren. Tientallen ecoducten en wildtunnels aanleggen is geen optie: te duur en de gnoes zijn ondanks hun ruige voorkomen erg gevoelig voor verstoringen. Toch wil de Tanzaniaanse overheid dit onzalige plan doorzetten, terwijl een alternatieve weg buiten het park goedkoper is en meer effect sorteert? De wegen van de mens zijn ondoorgrondelijk… (bron: NYT)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Empathie en de evolutietheorie

Frans de Waal In zijn nieuwe boek ‘Een tijd voor Empathie’ betoogt bioloog Frans de Waal dat op het niveau van het organisme, emoties als empathie een veel belangrijkere rol spelen dan werd aangenomen.

Dat dieren het vermogen hebben om zich in te leven in de gevoelens van anderen, en misschien zelfs in staat zijn tot het geven en ontvangen van liefde, is een stelling die al een flinke poos op veel weerstand stuit. In de ontwikkelingspsychologie ging men er tot diep in de jaren 60 nog van uit dat zelfs mensen in hun primaire levensfase tot op het bot ongesocialiseerd en zelfzuchtig zijn. En op het niveau van het individu zijn organismen dat altijd, zo is het axioma. Richard Dawkins schreef er zelfs een belangwekkend boek over: ‘Onze zelfzuchtige genen.’

De Waal durft dus af te wijken van een min of meer vaststaand denkbeeld. In een interview met de Volkskrant dat vandaag te lezen valt in het katern Kennis zegt hij: ‘We zijn allemaal opgegroeid met het idee dat de natuur een bloedig slachtveld is, waar concurrentie de crux is. Daar passen medeleven, troosten, genegenheid, solidariteit en vriendschap nu eenmaal niet zo makkelijk in.’

Waarom is het voor veel mensen zo moeilijk te geloven dat hun gevoelens ten aanzien van Fido of Tijger wel eens zouden kunnen worden beantwoord? Of beter nog, waarom is het zo moeilijk om te geloven dat dieren niet alleen maar agressieve concurrenten van elkaar zijn, verwikkeld in een eeuwige strijd waarbij alle middelen zijn geoorloofd om te overleven? Want met de ‘dierlijke’ emoties als agressie hebben geen moeite. Waarom zou empathie dan zijn voorbehouden aan mensen?

Vorige Volgende