Islam, de Verlichting en Immanuel Kant

Een tijdje terug was het erg populair de tegenstellingen tussen 'het Westen' en 'de Islam' te verklaren met het argument dat de islamitische wereld de Verlichting niet had meegemaakt. Zit daar iets in? Hoewel 'Europa' de functie van buitenlandse bedreiging #1 voor het moment heeft overgenomen van 'de moslims', valt nog regelmatig te horen dat 'de islamitische cultuur' (wat dat dan ook mag betekenen) wezenlijk onverenigbaar is met de westerse waarden. De reden: de islamitische wereld heeft nooit kennis mogen maken met de zegeningen van de Europese Verlichting. Misschien wel de belangrijkste verlichtingsfilosoof was Immanuel Kant (1724-1804). Kant was met name revolutionair in zijn moraalfilosofie. Mensen, zo meende hij, mogen nooit worden gebruikt als middel om een hoger doel te bereiken: ieder afzonderlijk individu is, moreel gesproken, het hoogste doel. Met andere woorden: het is niet toegestaan andere mensen te onderwerpen of te gebruiken ter meerdere eer en glorie van jezelf, je familie, je stam, of God.

Door: Foto: Immanuel Kant - Wikipedia Commons

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.