Kunst op Zondag | Tot op het bot

Fileer de mens tot op het bot en wat blijkt? Iedereen is gelijk! In het diepst van ons wezen zijn we knekels. Doodsaai, dus verzinnen we er van alles omheen. Zelfs ons verzincentrum is bot. We nemen een kijkje in knekel- en curiosakabinetten en bij hedendaagse osteologische kunstenaars. In de late Middeleeuwen was de dodendans een poosje een trendy thema in de kunst. Vermoedelijk was de pandemische pest aanleiding. De pest trof iedereen, oud, jong, arm, rijk. Men werd zich scherp bewust van de vanitasgedachte. Kom daar vandaag nog maar eens om. Michael Wolgemut (1434-1519), Danse Macabre, 1463. De in Brussel geboren arts en anatoom Andries van Wesel (in Latijn Andrea Vesalius) wordt gezien als een van de eerste wetenschappers die de menselijke anatomie in kaart bracht. In deel 1 van zijn ‘De humani corporis fabrica libri septem’ (Zeven boeken over de bouw van het menselijk lichaam) behandelde hij het skelet. Vesalius maakte zelf een aantal gravures van skeletten in diverse poses. Andreas Vesalius (1514 – 1564), Biddend skelet, 1723. En wie was de maker van de eerste röntgenfoto van een roker? Vincent van Gogh (1853 – 1890). Kun je zelfkennis opdoen door een skelet te bestuderen? Lovis Corinth (1858 – 1925), Zelfportret met skelet, 1896. Paul Delvaux had vele obsessies en skeletten waren er een van. En zo kon hij laten zien dat de gemiddelde kantoorklerk niet veel verschilde van mythische verlossers. Paul Delvaux (1897 – 1994), Ecce homo, 1949. Paul Delvaux – Crucifixión 1951. Over wonen en ijdelheid gesproken… Dat bepaalde lieden zich niet alleen een leuk optrekje in de stad kunnen veroorloven, maar ook een alleraardigst stulpje op het platteland, is van alle tijden. Het lijkt wel onuitroeibaar. In het gunstige geval houden we er een museum annex kunstenaarsresidentie aan over. Wel goed dat Olaf Breuning ooit een beetje vanitasgedachtengoed in de tuin van Villa Medici hing. Olaf Breuning (1970 -), Skeletons, 2002. Twintig zitjes, gegroepeerd als een gigantisch skelet zijn bedoeld om eens te mijmeren over wat er al dan niet is overgebleven van de cultuur van de oorspronkelijke bewoners van Indianapolis. Joep Van Lieshout (1963 -), Funky Bones, 2010. Voor de 2013 editie van ‘Sculpture by the sea’ (bij de stranden van Bondi en Cottesloe, Australië) maakte Ken Unsworth een strandwacht en een sterke eenzame fietser. Ken Unsworth (1931 - ), Look this way, 2013. Ken Unsworth - There’s many a slip ‘twixt the cup and the lip, 2013. Deze fontein van Urs Fisher is te duiden als een 'piëta humoresque'. De van het kruis gehaalde Jezus is over de stoel gelegd. Moeder Mary nergens te zien. Oh wacht, dat is natuurlijk die stoel. De watergevende tuinslang stelt dan haar tranen voor. Urs Fisher (1973 - ), Invisible Mother, 2015. Wordt u wel eens verweten bot te zijn? Awel, dan hebt u vandaag kunnen zien dat zulks van alle mensen is.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kabinet

Nee, dat wordt geen leuk kabinet. Verwacht er geen wonderen van. Laten we eens in diverse kunst- en curiosakabinetten kijken of er kandidaten te vinden zijn voor de diverse ministerposten. En andere nuttige informatie.

Een kabinet waar van nature elkaar vijandige schepsels in één lichaam samen komen? Thomas Grünfeld verklaarde in dit interview (2016) over zijn ‘Misfit’- creaties: “Hier zag ik als beeldhouwer de kans om met echte huid, in plaats van steen, brons of andere materialen te werken. Met iets dat een leven heeft gehad. Met het collageprincipe ontwierp ik nieuwe soorten, die het bijvoorbeeld mogelijk maken om vijanden in de natuur in één lichaam te verenigen.”

Thomas Grünfeld – Misfits (taxidermie), 1992.

Haas en ree
Flickr ID Number THX 1139 Misfits de Thomas Grünfeld au Château d'Oiron Haas en ree 1992 CC BY 2.0

Eekhoorn, zwarte kabeljauw en konijn
Flickr ID Number THX 1139 Château d'Oiron Misfits Thomas Grünfeld Eekhoorn, zwarte kabeljauw en konijn CC BY 2.0

Muskusrat, neusbeertje, wilde eend en ree
Flickr William Chevillon Château d'Oiron Thomas Grünfeld, Monstre, Muskus, neusbeertjes, wilde eend en ree 1992 CC BY-NC-ND 2.0

Wild zwijn, wilde eend en kip
Flickr ID Number THX 1139 Misfits Thomas Grünfeld Château d'Oiron Wild zwijn, wilde eend en kip CC BY 2.0

Een kabinet met nieuw elan. Of wordt het trekken aan een dood paard? Misschien een ideetje om ter waarschuwing dit boven de vergadertafel van de ministerraad te hangen?

Maurizio CattelanNovecento, 1997.
Flickr Ralf Steinberger Helplessness Novecento (1900), by Maurizio Cattelan (1997) CC BY 2.0

De curator van het nieuwe kabinet rekent er wel op dat-ie iedereen aan een touwtje heeft.

Nicolas DarrotInjonction (bevel) I, 2008. Uit de serie ‘Les Injonctions’.
Flickr Fred Romero Artistes & Robots - Grand Palais, Paris Nicolas Darrot Injonctions I 2008

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Draai-jazz

Componist/acteur Adrian Oswalt zocht uit of jazz wel met en buikorgeltje uitgevoerd kan worden. Dat kan dus.

Hij heeft een aantal bekende jazz standards op deze CD gezet. Er is natuurlijk één probleem met analoge mechanische instrumenten: ze kunnen, in tegenstelling tot echte jazzmuzikanten, niet imrpoviseren. Niet dat veel mensen zich daar aan storen. Er zijn zich jazzliefhbber noemende lieden die een opname van één bepaalde uitvoering van een of ander jazzstuk eindeloos herhaald kunnen beluisteren met altijd weer diezelfde solo.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.