WW: Pannenkoekvleermuisvis en negen andere nieuwe soorten

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Ieder jaar, zo tegen het einde van Mei, brengt een groepje taxonomen via het 'International Institute for Species Exploration' aan Arizona State University een lijst naar buiten van de top tien nieuwe soorten van het jaar. Volgens ruwe schattingen worden door biologen ieder jaar zo'n 15.000 nieuwe soorten ontdekt. Het overgrote deel daarvan zal wel voor altijd in de schaduw blijven. En juist daarom is het zo leuk dat eens per jaar tien nieuwkomers even in het zonnetje gezet worden. Zagen we twee jaar geleden al de decafé-plant langskomen, dit jaar mogen we onder andere de pannenkoekvleermuisvis in ons midden verwelkomen. Dit wezen is geen pannenkoek, geen vleermuis, maar een vissoort. En wel eentje die plat als een pannenkoek is en zich hobbelend voortbeweegt met behulp van zijn arm-achtige vinnen (dit deed de naamgevende onderzoekers blijkbaar aan een vleermuis denken). De vis werd ontdekt in de Golf van Mexico.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sim Ant 2.0

Een bijdrage van Lucas Maillette de Buy Wenniger.

Miertje-spelen is een booming business. Volgens sommigen zijn er niet minder dan 2000 soorten die op de een of andere manier mieren voor hun eigen succes naäpen. In Current Biology staat een heel (en bijzonder leesbaar) artikel dat puur en alleen gewijd is aan deze myrmecomorphomania (mierenmimicri).

De geniale vermommingen die allerlei beesten aantrekken om maar zoveel mogelijk op een mier te lijken rechtvaardigen minstens twee conclusies: de evolutie heeft de afgelopen miljoenen jaren niet stilgezeten, en blijkbaar is mier-zijn de bom.

De cicade Cyphonia clavata (bijgaande foto, afkomstig uit artikel in Current Biology) is een van die fopmieren. Cyphonia clavata is een meester in naäpen, en wat kun je als cicade beter naäpen dan een mier?

Op het eerste gezicht ziet zo’n cicade er uit als een doodgewone mier – formicologen zouden denken aan een tropische mierensoort die bekend staat om z’n assertieve gedrag als het gaat om het steken van belagers. De mier is donkerbruin, heeft het bekende gesegmenteerde lichaam, een serie pootachtige structuren en twee antennes op de kop.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Biogeografen voorspelden Osama’s schuilplaats

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Visuele weergave van het kansmodel dat de lokatie van OBL voorspelde in 2009 (foto UCLA/MIT int.rev.)Nu het Grote Kwaad opgespoord en uit de weg geruimd is, kan -na de opluchting- ook het grote ‘I told you so‘ roepen beginnen. Iedereen die natuurlijk allang wist dat OBL in Pakistan zat, kan nu zijn gelijk halen. Maar bij de wondere woensdag willen we toch één voorspelling nader bekijken. Het gaat hier om de voorspelling die geograaf Thomas Gillespie samen met collega John Agnew en een groepje studenten deed in 2009.

Gillespie en co.  gebruikten voor de voorspelling ideeen uit het vakgebied Eilandbiogeografie. Deze theorie probeert te voorspellen wat de relatie is tussen de biodiversiteit op een eiland, de grootte van dat eiland en de afstand die het heeft tot het vasteland. Een voorbeeld van een biogeografische stelling is dat naarmate een eiland groter is, er een hogere immigratiesnelheid is (diersoorten die op het eiland aankomen). Tegelijk is er dan een lagere extictiesnelheid (uitsterven van soorten). Dit betekent dat er uiteindelijk op een groot eiland meer biodiversiteit ontstaan. De afstand van het eiland werkt dan weer negatief op de immigratie. Hoe dit alles met elkaar verband houdt is het onderwerp van onderzoek voor de eilandbiogeografen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Incidentele soortenmoord of structurele biogenocide?

Wederom een bijdrage van wetenschapsblog Sciencepalooza. Vandaag een stuk van Lucas Maillette de Buy Wenniger.

De dodo, de Tasmaanse buidelwolf en de Wolharige Mammoet zouden er over kunnen meepraten: Homo sapiens mag dan lief zijn voor honden en katten, hij maakt ook soorten kapot. Maar veroorzaken we nou echt een massa-uitsterven in dezelfde klasse als de dino-dodende meteoriet, of overdrijven de treehuggers onze impact op de soortenrijkdom?

In de afgelopen 3.5 miljard jaar produceerde de evolutie naar schatting zo’n 4 miljard soorten, waarvan dan weer ongeveer 99 procent inmiddels is uitgestorven. Dat uitsterven is een wetenschap op zich: meestal geeft er eens in de paar duizend jaar een soort de pijp aan Maarten, maar op vijf momenten in de laatste vijfhonderd miljoen jaar werd de harde-resetknop ingedrukt en verdween in korte tijd meer dan 75 procent van de soorten.

Soortenmassamoord vereiste bij de door wetenschappers vastgestelde Vijf Massa-Extincties allerlei megalomane geo-klimatologische ellende. De extinctieperiode in het Perm, die ongeveer 251 miljoen jaar geleden eindigde en binnen 2.8 miljoen jaar 96 procent van de soorten wegvaagde, berustte op een mix van vulkanisme in Siberië, een snelle klimaatopwarming, verzurende oceanen en een stevige ontregeling van de atmosferische gashuishouding. De uitsterfgolf die 65 miljoen jaar 76 procent van de soorten aborteerde had als aanleiding wat buitenaardse hulp nodig, in de vorm van een astroïde die bij het huidige Yucatán insloeg.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendcollege | Tijd in het brein

Vandaag weer een lezing van Studium Generale Utrecht. Dit keer over Tijd in het Brein, uitgesproken door Dick Swaab. De lezing is hier online te zien. Het stuk is geschreven door Miriam Rasch.

Als het donker wordt, word je moe; als je de middelbare leeftijd bereikt kom je in de overgang en van vrouwen in de dertig zeggen we dat hun biologische klokje tikt. Tijd zit ingebakken in ons lichaam, in de hele cyclus van de geboorte tot de dood. Dat gaat verder dan je misschien denkt. De meeste kinderen worden geboren in de vroege ochtend van een woensdag of een donderdag. En in de hersenen van overleden mensen is te zien hoe laat zij stierven, omdat de tijd letterlijk stil is blijven staan. Over deze en andere feiten van de biologische, lichamelijke tijd, sprak prof. dr. Dick Swaab in zijn lezing voor de serie Tijd.

Dick Swaab is de bekendste neurobioloog van Nederland; zijn boek Wij zijn ons brein is een regelrechte bestseller. Hij zette het hersenonderzoek op de kaart en nog steeds loopt Nederland dankzij het Instituut voor Hersenonderzoek en de Hersenbank wereldwijd hierin voorop. In zijn boek, met de ondertitel Van baarmoeder tot Alzheimer, laat Swaab zien hoe processen in de hersenen gedrag, karaktervorming en (geestelijke) ziekte en gezondheid beïnvloeden en zelfs bepalen. Vooral de rol van hormonen – in samenspel met de omgeving – is niet te onderschatten, zo blijkt uit de vele voorbeelden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | De slimme mierenhoop

Door E.O. Wilson weten we dat mieren erg bijzondere wezens zijn: dom op individueel niveau, maar ogenschijnlijk slim in het collectief. Hieronder vertelt ‘mierendeskundoloog’ Deborah Gordon (Stanford University) over hoe mieren eigenlijk weten wat ze moeten doen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The Presurfer | Mammoth


Japanese researchers will launch a project this year to resurrect the long-extinct mammoth by using cloning technology to bring the ancient pachyderm back to life in around five years time. The researchers will try to revive the species by obtaining tissue this summer from the carcass of a mammoth preserved in a Russian research laboratory.

Under the plan, the nuclei of mammoth cells will be inserted into an elephant’s egg cell from which the nuclei have been removed, to create an embryo containing mammoth genes. The embryo will then be inserted into an elephant’s uterus in the hope that the animal will eventually give birth to a baby mammoth.

Meer verstrooiing bij The Presurfer.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende