Het groeiende gevaar van selffulfilling apocalyptiek

Veel monotheïsten denken van oudsher dat rond en in Israël de ware God zal zegevieren via een eindstrijd met talloze doden. Verrassend (en bedreigend) is de actuele terreinwinst van diverse fanaten die deze waan actief tot werkelijkheid willen maken. Ook zijn er opmerkelijke dwarsverbanden. Apocalyptiek – het geheel van gedachten en voorstellingen betreffende het einde van de wereld en de komst van het koninkrijk Gods – mag je proto-utopisch denken noemen. Bij elke utopie ligt geweld op de loer, omdat het doel al gauw de middelen heiligt. Bovendien worden in de apocalyptiek ook nog eens ongekend verwoestende oorlogen expliciet aangekondigd. En het te bevechten ideaal is van een absolute, bovenaardse perfectie. De gelukzaligheid van de goeden zal volkomen zijn, ook als ze sneuvelen. De tegenstanders zijn marionetten van het kwaad. Dus ligt het voor de hand dat sommige gelovigen het inzetten van wapens met een maximale vernietigingskracht logisch vinden.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022
Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | Akelige apocalyptiek

COLUMN - De katholieke kerk viert vandaag Sint-Maarten en daarom wilde ik eigenlijk een stukje schrijven over de Romeinse soldaat die ooit zijn kostbare mantel in tweeën sneed om een arme sloeber te kleden, later het kloosterleven in West-Europa introduceerde en als bisschop van Tours opvallend sober leefde. Ik zou hebben verteld hoe hij, toen een ketter door een reeks juridische dwalingen ter dood dreigde te worden veroordeeld, een Romeinse keizer inpeperde dat deze maar een gewone gelovige was en niet boven de wet stond. Zo gaf Martinus van Tours een voorbeeld aan Ambrosius van Milaan, die enkele jaren later een andere keizer diets maakte dat het feit dat hij een geweldsmonopolie had, nog niet wilde zeggen dat hij onbeperkt zijn gewelddadige gang mocht gaan.

Dat ik die column niet schrijf, is de schuld van oud-president Bush Jr. Aanstaande donderdag spreekt hij op het fondsenwerfdiner van de Messianic Jewish Bible Institute, een instelling die opkomt voor de ‘messiasbelijdende joden’. Omdat die soms worden gediscrimineerd, is het aardig dat Bush het voor ze opneemt.

Maar er is iets meer aan de hand. Het Messianic Jewish Bible Institute is namelijk gericht op missionering. Dat is niet verboden, maar het motief is akelig: men hoopt op de bekering van de joden omdat deze gebeurtenis is voorspeld voor de Eindtijd. We hebben te maken met apocalyptici die de wederkomst van Christus willen bespoedigen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.