ANALYSE - Het Voedingscentrum en Gezondheidsnet hebben onderzoek laten doen naar zogenaamde superfoods. Niet naar wat er in zit en wat je er aan hebt, maar naar wat mensen er van vinden. Het onderzoek leidt tot de conclusie dat een waarschuwing moet worden gegeven. Dat is onbegrijpelijk en een schoffering van de bewuste consument.
Kort samengevat de conclusie van het onderzoek: de marketing van superfoods spreekt over hoge concentraties goede voedingsstoffen en mogelijke gezondheidseffecten. Mensen zijn gevoelig voor deze marketing en kopen massaal superfoods. De gezondheidseffecten zijn niet bewezen en doordat mensen deze voedingsmiddelen massaal zouden kopen en nuttigen, eten ze ander voedsel niet. Dit is ongezond en gevaarlijk. Dus een waarschuwing.
Tenminste, dat moet ongeveer de redenatie zijn geweest. Want op basis van het onderzoek zelf valt die conclusie niet te onderbouwen.Wat blijkt namelijk uit het onderzoek? Eén op de tien mensen consumeert wel eens superfoods, en daarvan één op de vijf dagelijks. De rest minder.
Het onderzoek heeft nog wel gevraagd waarom ze het eten. Vooral vanwege de algemene gezondheid, betere weerstand en vitaliteit is dan het antwoord. Het onderzoek heeft niet gevraagd of ze het heel veel eten. Het onderzoek heeft ook niet gevraagd of ze andere dingen niet (meer) eten als ze superfood nuttigen.
Dan nu wat quotes uit het door allerlei media uitgebreid overgenomen persbericht:
Nederlander trapt niet in zogenaamde superfoods
Bovendien kan niet één voedingsmiddel alle belangrijke voedingstoffen leveren die het lichaam nodig heeft. Als je gezond wilt eten is variatie het toverwoord.
Maar het Voedingscentrum waarschuwt tegen producten die de marketingterm superfoods hebben gekregen. Mensen kunnen namelijk onterecht gaan geloven dat zij een bepaald product in grote hoeveelheden moeten eten of drinken. En dan lopen ze het risico op een onvolwaardig, eenzijdig eetpatroon.
De eerste quote zegt eigenlijk dat 10% van de Nederlanders dom is en daarom superfoods eet. Een enorm subjectieve constatering waar het hele onderzoek geen aanleiding toe geeft. Nog even los van het feit dat vijf op de zes ondervraagde mensen niet eens wisten wat superfood was en je dus ook niet kunt zeggen of ze er wel of niet intrappen.
De tweede quote suggereert dat mensen die superfoods eten dat doen door van één superfood veel te eten en verder niets. Het onderzoek geeft hier geen aanleiding toe. Sterker nog, mensen consumeren een diversiteit aan superfoods van heb ik jou daar (slide 19).
De derde quote suggereert opnieuw dat mensen dom zijn en alleen al door het woord superfood alle realiteitzin overboord zetten en wekenlang alleen nog maar kilo’s chia-zaadjes gaan zitten kauwen. Nogmaals, het onderzoek geeft geen enkele aanleiding voor deze conclusie.
De conclusie moet dan ook zijn dat het Voedingscentrum en Gezondheidsnet de consument als domme schapen beschouwen, die ze keer op keer moeten bombarderen met hun dogma (eet gevarieerd).
En dat ze juist mensen die heel bewust bezig zijn met voedsel (het zou me niet verbazen als een echt onderzoek zou uitwijzen dat consumenten van superfoods bovengemiddeld gevarieerd en gebalanceerd eten) heel graag willen afzeiken omdat die niet slaafs de mantra van de schijf van vijf willen volgen. Een mantra waar die andere 90% eens goed kritisch naar zou moeten kijken.
De andere conclusie is dat diverse media zich weer uitermate kritiekloos voor het karretje hebben laten spannen van een propaganda-instituut van de overheid.
Dan nog even heel kort over het onderzoek zelf: duizend respondenten, alleen online. Je kan dan vraagtekens zetten bij de representativiteit. En je kan op basis daarvan in ieder geval niet het volgende constateren (slide 19):
Zo’n 606.376 Nederlanders hebben wel eens quinoa gegeten.
Tot slot iets over wat het Voedingscentrum zelf over superfoods schrijft:
De meeste superfoods bevatten voedingstoffen zoals vitamines, mineralen en antioxidanten, die gezondheid bevorderende eigenschappen hebben. Deze stoffen komen ook voor in gewone voedingsmiddelen.
Prima toch, zou je zeggen. Wat is nou het probleem?
Dat komt in de bijzin:
Geclaimde gezondheidseffecten van superfoods zijn over het algemeen niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd.
Tja, dat kan je van de schijf van vijf ook zeggen.
Reacties (14)
Al die super foods klinkt leuk maar doet weinig. Laten we gaan eten wat ons gebracht heeft waar we nu zij. https://www.youtube.com/watch?v=uMUGvfIL-2M
@1: Je gaat niet in op het punt van dit stuk. De discussie gaat over het “onderzoek” van het Voedingscentrum, niet over superfoods.
Ik ben het ermee eens dat er wat FUD wordt gecreëerd, maar feit is wel dat er heel veel claims worden gedaan die nergens op slaan. Op zich is er niets mis mee om dat aan te kaarten.
Doel van het onderzoek was: “inzicht in de bekendheid en het gebruik van Superfoods”, een van de uitkomsten was: “één op de vijf Nederlanders is overtuigd van het bestaan van superfoods” Wat zo’n “overtuiging” betekent is een raadsel, evenmin is duidelijk waarom dit onderzoek gewenst was.
De beweringen @0: “Het onderzoek leidt tot de conclusie dat een waarschuwing moet worden gegeven” en @0: “gezondheids-effecten zijn niet bewezen en doordat mensen deze voedingsmiddelen massaal zouden kopen en nuttigen, eten ze ander voedsel niet” blijken niet uit het onderzoek.
Vreemde samenvatting van een beperkte, overbodige onderzoek.
Gezien de huidige trend van obesitas en de algehele staat van bereidheid om gezonde nutriënten tot zich te nemen, vind ik de waarschuwing nergens op slaan zo niet dubieus.
Mijn privéonderzoekje onderschrijft wat @0 stelt (): dat de burgers die zgn superfoods consumeren precies degene zijn die minder prefab-food kopen. Minder suiker en minder goedkope vetten.
Ik ruik een complot.
@2: Ben het met je eens Steeph, de wetenschappelijke onderbouwing van het Voedingscentrum en Gezondheidsnet is echt nul komma niks. Om dan heel hard dit soort onzin rond te bazuinen is behoorlijk simplistisch.
@3: Maar doe dat dan onderbouwt met echt onderzoek. Nu is het een mening verkondigen.
Uh nee, superfoods zijn bullshit .. al het voedsel is volkomen gelijkwaardig natuurlijk. Naar ingrediënten kijken is sowieso al onzin. Lucas 8:17.
“De gezondheidseffecten zijn niet bewezen en doordat mensen deze voedingsmiddelen massaal zouden kopen en nuttigen, eten ze ander voedsel niet. Dit is ongezond en gevaarlijk. Dus een waarschuwing.
Tenminste, dat moet ongeveer de redenatie zijn geweest.”
Andere redenaties kunnen zijn geweest dat mensen veel te veel geld betalen voor superfoods of dat mensen denken dat als ze superfoods eten ze voor de rest minder op een gezonde levensstijl hoeven te letten (lijkt me best plausibel aangezien bekend is dat mensen zo reageren op “light” producten), of dat het grootschalig gebruik van superfoods leidt tot sub-optimale landbouw (het kunnen planten zijn die enorm veel voedingsstoffen of grond of water nodig hebben). Maar dat zou dan natuurlijk wel onderbouwd moeten worden.
@8
Superfoods ZIJN onzin, er bestaan geen planten waar miraculeus spectaculair meer inzit dan in gangbare planten die we eten. Vlees is wel een soort superfood omdat er in principe alles inzit dat een mens nodig heeft, maar ook weer niet omdat de voedingsstoffen er nou ook weer niet in spectaculaire hoeveelheden inzitten, er ook veel vet in vlees zit en vleesproductie veel meer energie/water/land nodig heeft dan tuinbouw.
Conclusie volgens het Voedingscentrum: “Eén op de tien mensen consumeert wel eens superfoods, en daarvan één op de vijf dagelijks. De rest minder.”
Conclusie volgens Sargasso: “Mensen zijn gevoelig voor deze marketing en kopen massaal superfoods.”
Wie is er nu superstom?
@9
Het is bekend dat bijvoorbeeld olieen onderling nogal sterk afwijken in samenstelling. Zo heeft lijnzaadolie (gezien als een goedkope superfood heb ik begrepen) een geheel andere samenstelling dan zonnebloemolie, onder meer door aanwezigheid van Alfa linoleenzuur- De miraculeus spectaculaire hoeveelheid van 55%. http://nl.wikipedia.org/wiki/Alfa-linoleenzuur
Of je dit superfood moet noemen is een andere discussie, net als de vraag of alfa linoleenzuur gezond is, maar ja natuurlijk zijn er voedingsstoffen waar extreem meer of minder van iets inzit.
Op mijn keukenkast staan een stuk of vijftien potten met superfoods waarmee ik al drie jaar lang iedere dag samen met een banaantje, avocado, wat blauwe bessen, (spinazie)bladeren en plantaardige melk een smoothie brouw. Het resultaat: prestaties zijn fysiek en mentaal behoorlijk toegenomen en het immuunsysteem heeft een enorme boost gekregen. Vroeger was ik een paar maal per jaar grieperig of verkouden en had zelfs antibiotica nodig om er bovenop te geraken. Nu al drie jaar niet meer ziek geweest en zelfs de loopneus hoort tot het verleden. De ontsteking in mijn onderrug, een swollen disk syndrome, waarvoor ik voorheen eenmaal per jaar een cortisonenkuur onderging is nauwelijks nog voelbaar. Ook gevoelens van angst en onrust zijn verdwenen. Iedereen mag denken, geloven en menen wat hij wil maar voor mij zijn superfoods super!
Het woord superfood wordt pas een marketingterm zodra er op de producten van Unilever komt te staan ‘Nu met superfoods’ of ‘Met superfood goji bes’ en ‘Verrijkt met superfoods’. Binnenkort zal dit in de supermarkten ook verkrijgbaar zijn. Net zoals kokosolie van Bertolli, zuiveldrank met chiazaad van Optimel en hennepchips van Lays.
Superfoods? Giel in gesprek met het Voedingscentrum
http://www.3fm.nl/gemist#ajax/overlay/gemist/fragment/135343
@10: Volgens mij heb je mijn stuk niet goed gelezen.
@9: Mijn stuk gaat daar niet over. Mijn stuk gaat over het feit dat het voedingscentrum een onderzoek laat doen (naar hoeveel mensen superfood eten en kennen) en er vervolgens conclusies uit trekt die niet uit dat onderzoek te halen zijn.
Waardeloos werk dus.
Los van het feit of superfood duur is of wat dan ook. Focus.