DATA - 
De verkiezingen voor de Provinciale Staten waren vooral spannend omdat die weer de Eerste Kamer kiezen. Maar the day after maakte duidelijk dat het voor de gemiddelde burger gewoon afwachten was tot 23 mei om te zien of de coalitie nu wel of niet een meerderheid zou pakken.
De reden daarvoor is dat het proces van kiezen van de Eerste Kamer zowel complex is als sterk afhankelijk van het handelen van de partijen. De media kunnen hierdoor natuurlijk wel uitgebreid speculeren over alle mogelijke scenario’s.
En dan ben je blij als iemand zich er niet bij neerlegt en iets maakt om het geheel tot leven te brengen. Daan Odijk bouwde de Zetelschuiver waarmee je zelf het spel van kiezen van de Eerste Kamer kunt spelen. Het maakt het mogelijk om zelf na te gaan wat realistische scenario’s zijn en laat gelijk duidelijk zien hoe ingewikkeld het proces eigenlijk is.
En als slagroom op de taart is het ook nog eens mogelijk de scenario’s te bewaren en te delen.
We zijn daarom trots dat we u de Zetelschuiver mogen presenteren:
Paar tips:
– Als je met de muis over de blokjes gaat, zie je hoe groot de stemwaarde is. Dan kan je dus beetje uitrekenen hoeveel Statenleden nodig zijn om een wit blok te vullen.
– Denk er om dat je een scenario eerst moet bewaren (eventueel als nieuw scenario) voor je hem deelt!
– Let er bij het schuiven der zetels goed op dat de drempels bij andere partijen waar je niet mee bezig bent ook plots kunnen veranderen. Soms levert dit onaangename verrassingen op. Met name SP en PVV zijn hier kwetsbaar in.
– Uiteraard zijn sommige verschuivingen weinig realistisch (PVV die iets aan PvdA geeft bijvoorbeeld). Maar als beide partijen kunnen profiteren, is natuurlijk niets onmogelijk.
Geeft u vooral uw scenario’s ook hier in de reacties, dan kunnen mensen daar weer varianten op zoeken. En uiteraard zetten we de mensen in het zonnetje die op 23 mei blijken het juiste scenario te pakken te hebben en helpen we bij de prijsonderhandelingen met die politieke partijen die u voor de volgende verkiezingen willen inhuren als adviseur.
Het moge overigens duidelijk zijn dat de zeer zwakke relatie tussen uw stem tijdens de verkiezingen van de Provinciale Staten en de uiteindelijke samenstelling van de Eerste Kamer wel een groot democratisch tekort aangeeft. Dat nog even los van de vraag of een Eerste Kamer überhaupt nodig is.
Tot slot hier een (onwaarschijnlijk) scenario van mijn hand. Startpunt was de bewering bij de NOS dat de PVV een zetel kon veiligstellen met de stem van een Statenlid van VVD Drenthe.
Maar een uitgebreid heen en weer schuiven laat zien dat dit niet zeker is als een paar partijen zich als oppositie gezamenlijk gaan gedragen. Hier mijn stapjes:
Fryske Nasjonale Partij naar PvdA
Fryske Nasjonale Partij naar PvdA
SGP in ZE naar PvdA
SGP in ZE naar PvdA
SGP in OV naar PvdA
CDA in ZE naar PVV
CDA in ZE naar PVV
CDA in ZE naar PVV
CDA in ZE naar PVV
CDA in ZE naar PVV
PvdD in UT naar SP
Fryske Nasjonale Partij naar SP
SGP in OV naar SP
CU in DR naar D66
CU in DR naar D66
CU in FL naar D66
CU in FL naar D66
CU in FL naar D66
CU in ZE naar D66
CU in ZE naar D66
Partij voor Zeeland naar D66
Partij voor Zeeland naar D66
Partij voor het Noorden naar D66
SGP in ZE naar D66
SGP in ZE naar D66
SGP in FL naar D66
Fryske Nasjonale Partij naar GL
Ouderenpartij N-Holland naar 50+
Reacties (22)
50Plus wil OSF aan een zetel helpen als #2 van 50Plus daar mag zitten.
Dit zou ten koste gaan aan een zetel van de SP, maar als er maar een paar leden van bevriende partijen op de SP stemmen, gaat het ten koste van een zetel van de PVV
Briljant! Precies wat we nodig hebben.
Hieronder een scenario wat Rutte zelfs met SGP geen meerderheid in de eerste kamer geeft. Het is gebaseerd op minimale verschuivingen die bovendien zeker verwacht worden:
SGP geeft zetel aan CU (ten koste van SP)
OSF geeft zetel aan 50+ (ten koste van PVV, waarbij regionale partij zeeland op de vvd stemt).
Partij voor Zeeland naar VVD
Partij voor Zeeland naar VVD
SGP in GE naar CU
SGP in GE naar CU
Fryske Nasjonale Partij naar 50+
Fryske Nasjonale Partij naar 50+
Fryske Nasjonale Partij naar 50+
Fryske Nasjonale Partij naar 50+
Ouderenpartij N-Holland naar 50+
Partij voor het Noorden naar 50+
Een paar dissidenten in de CDA, een enkele bij de VVD en verder de OSF-rakkers een beetje verdelen onder de oppositie.
* CDA in GR naar PvdA
* CDA in LI naar PvdA
* Fryske Nasjonale Partij naar PvdA
* Fryske Nasjonale Partij naar PvdA
* Fryske Nasjonale Partij naar SP
* Partij voor het Noorden naar D66
* Partij voor Zeeland naar D66
* Partij voor Zeeland naar D66
* VVD in NH naar D66
* Fryske Nasjonale Partij naar D66
* CDA in UT naar CU
* CDA in ZH naar CU
* CDA in FL naar CU
* CDA in NH naar CU
* CDA in LI naar CU
* CDA in GE naar SGP
* Ouderenpartij N-Holland naar 50+
Resultaat:
http://j.mp/gMtJ2O
PVV en CDA zeteltje eraf, CU en D66 er één bij.
Dus: de eerste die z’n restzetel kwijtraakt is de SP, daarna de PVV, daarna de PvdA. Het beste wat de coalitie kan doen is zorgen dat die restzetel van de PVV niet verloren gaat, maar dat betekent dat statenleden van het CDA op de PVV moeten stemmen.
@1: Ik hou het na de eerste vijf minuten schuiven op dit
Eindresultaat: OSF +1, CU +1, PVV -1, SP -1 (tov als iedereen op de eigen partij stemt). De SP en PVV blijven dan met veel reststemmen zitten en de CDA met een paar, maar ervan uitgaande dat alleen PVV en CDA uitwisselen, valt er net geen stem ergens anders weg te snoepen.
NB. De stemmen van 50+ naar OSF beschouw ik als gegeven, dat is immers al afgesproken. De stemmen van SGP naar CU lijken me heel erg voor de hand te liggen. Alle andere “fout”stemmers moeten nog maar eens onderhandeld worden.
@Bismarck: ongeveer hetzelfde als wat ik betoog. Maar wel interessant, want jouw versie lijkt erop te duiden dat links de gunstigste uitkomst volledig in eigen hand heeft door stemmen die ze over hebben te gebruiken om de restzetel van de PvdA te versterken. Vooropgesteld dat CU de onderhandelingen met de SGP wint om de restzetel en de OSF inderdaad als geheel met 50+ optrekt.
@6: De Deal tussen PvdD en GL lijkt me dat wel moet lukken, die partijen zijn het bij de meeste stemmingen toch met elkaar eens. De vraag is natuurlijk of D66 de PvdA die zetel gunt (en afhankelijk daarvan of CDA’ers op PVV’ers willen stemmen).
Ik heb dit de laatste tijd in de media te volgen en wat op viel was dat er steeds andere uitkomsten gemeld werden. En de meest waanzinnige constructies. Daarom heb ik zelf een spreadsheet gemaakt om mee te kunnen spelen.
En toen had ik het af en toen niets. Want er gaat niets of zeer weinig veranderen. CDA, PVV en VVD hebben alle 3 een restzetel en krijgen er dus niets bij. De SGP zou er 1 bij kunnen krijgen van de CU maar of dat gebeurt is nog maar de vraag. OSF kan een zetel van 50+ krijgen of andersom.
Puzzel blijft waar de restzetel het eerst van af gaat. In de topic gaat het van de SP, bij mij van de PVV. Dit laatste is ook zo in het spreadsheet van Hylke te Cate, de expert op dit gebied.
De conclusie is en blijft dat de coalitie op zich geen meerderheid gaat krijgen en dat de steun van de SGP nodig blijft.
@ALO: dat is gek. Je zou verwachten dat het volstrekt duidelijk zou moeten zijn wie er als eerste een restzetel verliest als er geschoven wordt. De onzekerheid zit dan in het stemgedrag van de statenleden, niet in de berekening rond de restzetels. Heb je al kunnen ontdekken waar het verschil vandaan komt?
Het is natuurlijk wel belangrijk dat de onderliggende berekeningen kloppen…
Als het CDA 50 aan de VVD geeft en 450 aan de PVV, ligt het restzetelgemiddelde van de 3 partijen zo hoog, dat het volgens mij onmogelijk wordt om nog 4 of meer restzetels te verdelen onder de oppositie. En anders kunnen ze nog wel 1000 ophalen bij de SGP.
@Cerridwen
Gek, dat is het woord. Maar ik ben niet verder op zoek gegaan. Ten eerste omdat Hylke te Cate tot dezelfde uitkomst komt. En dat is de nerd die door iedereen geraadpleegd wordt. Op zijn website heeft hij ook een excelletje staan. Die vind ik echter knap ingewikkeld. Ten tweede omdat de conclusie toch overeind blijft staan: de coalitie haalt geen meerderheid.
@10: Als 50+ wat stemmen aan de OSF geeft is er 1 restzetel minder. De OSF haalt dan namelijk een reguliere zetel. De SGP heeft al haar reststemmen nodig om de CU aan een extra zetel te halen (of omgekeerd).
Ik heb heel wat zitten schuiven, maar het komt altijd op hetzelfde neer. OSF krijgt een zetel van 50+. Dat gaat ten koste van de SP. Als de oppositie dat wil, kan de SP die zetel weer terugkrijgen ten koste van de PVV. De coalitie heeft zelf weinig controle over de uitslag. Alleen de SGP zou een zetel van CU kunnen krijgen, maar dat lijkt me niet voordehandliggend. Eerder andersom.
De moeite waard om eens te loggen of de zetelschuiver de komende tijd ineens veel hits vanuit de ip ranges van de overheid komen? :)
Was het niet zo dat als er maar genoeg PVV’ers op VVD stemmen, VVD twee restzetels weet te bemachtigen?
@Niels: Er gaat bij ons een belletje iedere keer als dat gebeurt. Ik word er gek van :-)
#12
Maar dan wordt het moeilijker voor de PVDA/SP/D66/GL/PVDD om nog een 2e restzetel te bemachtigen. De coalitie kan onderling al op 35 komen, en heeft dus aan 2 restzetels genoeg. 2 uit 4, 5 of 6 restzetels moet altijd te doen zijn, omdat VVD/CDA/PVV nu eenmaal de grootste gemiddelden hebben.
@17: Probeer het maar, het komt niet uit (zie link #6).
Het speculeren over restzetels is natuurlijk heel erg leuk. Aangezien er echter maar één keer met een gesloten stemming gestemd gaat worden, denk ik dat het schuiven beperkt gaat blijven tot 50 Plus en de OSF en heel misschien ChristenUnie en SGP. Als het erop aankomt is het toch eigen partij eerst en statenleden zullen het risico dat hun eigen partij door een miscalculatie een zetel verliest tot het minimum willen beperken.
@19: Dat levert hetzelfde resultaat op als dat uit #6. Alleen denk ik dat dat zo’n verleidelijke situatie oplevert dat wel iemand het zal proberen om toch wat stemmen te kopen (ik noem maar wat, als alleen 2 Zeelandse VVD’ers dan PVV stemmen, krijgt de PVV een zetel extra ten koste van de PvdA, zo’n kans laat Rutte toch niet liggen?).
Elke zetel verschuiving is voor de coalitie belangrijk, want met 37 zetels hoeven ze alleen maar de één en bij 36 twee van de drie uit de drie fracties SGP, OSF en 50+ meekrijgen. En je weet, de sluitstemmen kunnen altijd veel in ruil vragen. Rutte zou geen politicus zijn als hij niet tenminste probeert om het wisselgeld te halveren.
Overigens blijkt de verhouding dusdanig te liggen dat dissidente CDA’ers waarschijnlijk geen invloed op de zetelverdeling zullen hebben, tenzij ze echt met velen (of uit de “grote” provincies afkomstig) zijn.
#18
Ah shit, zit ik steeds met 37 in m’n hoofd terwijl dat natuurlijk 38 moet zijn. Grrrr.
Tussen OSF en 50+ ligt de afspraak er al, en het lijkt me ook sterk dat CU en SGP geen extra zeteltje gaan meepakken. In principe gaan die zetels verloren bij SP en PVV. De kans dat de resterende oppositie (dus PvdA, SP, D66, GL en PvdD) er door schuiven nog een zeteltje bijkrijgt lijkt me klein. De coalitie zou met schuiven kunnen proberen de zetel die de PVV verliest bij één van de drie partijen terug te doen komen. Ervan uitgaande dat SGP/CU een correcte verdeling van de stemmen vinden, zijn de enige partijen die hier gevaar lopen GL en PvdA. GL heeft de vijfde zetel bijna zeker, één of twee ‘overlopende’ statenleden van (bijvoorbeeld) D66 in een kleine provincie is al genoeg; het lijkt me dat die wel binnengehaald kan/kunnen worden. Resteert dus de vraag of de PvdA beschermd gaat worden door SP, D66 en/of PvdD. Als er voldoende stemmen worden overgedragen, kan de coalitie hoog of laag springen, maar krijgen ze die 37e zetel niet terug, zelfs niet als ze allemaal op één lijst zouden stemmen.
In principe kan D66 alle stemmen voor zowel GL als PvdA leveren zodat hun zetels buiten gevaar zijn; er is dan echter bij de partij zelf geen buffer meer tegen fouten en onvoorziene gebeurtenissen. De PvdD zou een paar stemmen kunnen leveren, maar niet veel. De grote vraag is dus wat de SP gaat doen – alle stemmen binnenhouden, en hopen dat door fouten elders alsnog de achtste zetel behouden blijft, of (al dan niet samen met D66) de PvdA steunen, zodat 14 PvdA en 7 SP-zetels met ruime marges behouden blijven.