Vrienden heb je nooit genoeg, maar sommige …. Voor moralisten zijn het ingewikkelde tijden. Obama combineert moeiteloos de rollen van rechter en beul, door persoonlijk de ‘hitlist’ te paraferen die zijn drones moeten afwerken. Dat zijn toch moorden? Dat hoort toch niet? Neen, maar: de president van de USA is geen directeur van een meisjesschool. Het is toch winst dat de Amerikanen zich niet opnieuw onbesuisd in een landoorlog storten, die immense schade veroorzaakt en en honderdduizenden het leven kost? Is het niet beter met kleine militaire chirurgie vijanden uit te schakelen?
Maar de moralist weet: dat dacht Amerika ook in Vietnam. Die precisiebombardementen leverden toch wel heel veel “collateral damage” op en de “hearts and minds” werden er niet mee veroverd. Irak is geen bloeiende democratie geworden, de Afghaanse Taliban wacht rustig op de Amerikaanse terugtocht en de haat tegen Amerika groeit met elke drone-aanval.
Er is naast een moreel ook een politiek probleem.
De Amerikanen onderscheiden, net als wij, tussen uitvoerende, rechterlijke en wetgevende macht. De balans tussen die drie machten is, volgens James Madison een voorwaarde voor de vrijheid. Maar bestaat er een irrationele angst voor tyrannie waardoor onvoldoende bereidheid bestaat de uitvoerende macht de ruimte te geven die nodig is om effectief te kunnen werken? Die scheiding der machten is maar lastig en niet efficiënt, zeggen Posner en Vermeule. Het is ook niet echt nodig, want we hebben de “rule of politics”. Je gelooft je ogen niet, als je het leest: de constitutie op de schroothoop…
Hoe raken de drone-moorden in Pakistan, Jemen en Afghanistan ons? Iedereen mag het wegwuiven, maar het toont aan hoe gemakkelijk een hoge democratische norm, grondslag voor mensenrechten, wordt ondermijnd. Is dat overdreven? Wie zich afvraagt waarom journalisten juist nu een verhaal mogen maken over de persoonlijke controle van de president op die moordlijst, weet dat het ernstig is. De omgeving van de president taxeert dat de politieke positie van Obama in verkiezingstijd beter wordt, als hij hard overkomt in de strijd tegen het terrorisme. Waarschijnlijk is dat terecht: Obama is een intellectuele variant op Bush.
Maar hoe werkt die “rule of politics”? Tik in google “H.R. 4133”; dan krijg je de “United States-Israël Enhanced Security Coöperation Act of 2012”. Dat levert een wetje van 12 pagina´s op dat in mei door de senaat is besproken. Nou, besproken? De enige tegenstander was de niet geheel onbekende senator Ron Paul, die het zag als “one-sided and counterproductive foreign policy legislation. This bill’s real intent seems to be more saber-rattling against Iran and Syria.” Hij verwierf er nog één extra tegenstem mee.
De tekst is kort: Amerika garandeert de veiligheid van Israël, door een veto tegen eenzijdige resoluties tegen Israël gericht, door levering van defensieve technologie, door trainingsfaciliteiten voor de luchtmacht, enzovoort. De tekst is zo ruim geformuleerd dat hij door de AIPAC lijkt te zijn opgesteld. Maar zoals ik al zei: Amerika is geen meisjesschool, dus het beleidsdoel, Israels voorsprong in stand houden, is nog wel te begrijpen:
- To help Israel preserve its qualitative military edge amid rapid and uncertain regional political transformation; and
- To encourage further development of advanced technology programs between the United States and Israel , given current trends and instability in the region.
Maar wat te denken van actie 10:
“Encourage an expanded role for Israel within the North Atlantic Treaty Organisation (NATO), including an enhanced presence at Nato headquarters and exercises” ?
Wat gebeurt hier? Worden hier voorbereidingen getroffen voor een bondgenootschappelijke steun van de gehele westerse alliantie, wanneer het Israël behaagt de nucleaire faciliteiten van Iran aan te vallen? Ik herinner nog maar eens aan artikel 5 van het NATO-verdrag; lidstaten die in oorlog zijn, mogen op steun rekenen van de andere lidstaten. Het scheelt maar weinig of er wordt gepleit voor een volledig lidmaatschap.
Het budget dat met dit wetje wordt vastgelegd is niet gering; maar de technologische spitspositie mag en moet een paar dollars kosten. Voor de Amerikanen is de veiligheid van Israël de hoeksteen van het buitenlands beleid. Geen president kan zich veel afstand tot Israël veroorloven.
Er was nog meer opschudding over dit onderwerp, vorige week. Uit het interview van Die Zeit met Gauck, citeer ik de journalist: “Frau Merkel hat gesagt, das Existenzrecht Israëls gehört zur Deutschen Statsräson.” Dat wijkt in mijn ogen niet van de Amerikaanse opvatting af. Dan antwoordt Gauck: “Dieser Satz von Frau Merkel kommt aus dem Herzen meiner Generation.”
Het stuk in der Spiegel over de duikboten met nucleaire capaciteiten gaat de wortels na: de steun van Duitsland bij de opbouw van Israël als atoommacht gaat ver terug: op Ben Gurion en Strauss, in de jaren zestig, (over “ontzilting”) op Kohl en Rabin. Ik herinner me hoe ook Vredeling zich aansloot bij Israël’s verdedigers, door zonder informatie aan het parlement Patriots naar Israël te sturen, tegen de Scud raketten van Saddan Hussein.
Maar betekent de historische schuld een bondgenootschappelijke verplichting om de veiligheid van de staat Israël te garanderen? Helmuth Schmidt vindt van niet: “Deutschland hat einen besondere Verantwortung dafür, dass solche Verbrechen wie der Holocaust sich niemals wiederholen. Deutschland hat keine Verantwortung für Israel.” (Der Spiegel, Nr.23, 2012, p.32)
Zo maken Obama en Merkel de staat Israël door hun steun onoverwinnelijk. Het model MAD wordt toegepast (mutual assured destruction), door onderzeeschepen met atoomwapens uit te rusten, die ook na een verwoestende aanval op Israël met gifgas nog kunnen wraaknemen. Sind het einde van de Koude Oorlog is de wereld van deze wederzijdse afschrikking afgestapt, als te absurd en te gevaarlijk. Als jong studentje zag ik in Newsweek huiveringwekkende kaartjes met als titel “where the birds are”. Ja, zei Peter Baehr dan, “je moet zo nu en dan wel laten zien wat je kunt en hoe je het kunt”.
De gelijkenis met het kaartje in Der Spiegel (p.33) is treffend en angstaanjagend: de Duitse U-boten worden voor de Israelische kust en in de Perzische Golf gelegd, met cirkels en reikwijdtes erbij: de raketten van de onderzeeboten kunnen het gehele Midden Oosten bereiken.
De schrijver Thomése heeft een reisverhaal verteld: hij bezocht met enkele anderen Israël en Gaza. In het bekroonde boekje “Grillroom Jerusalem” beschrijft hij zijn belevenissen: de geschiedenis op elke straathoek, de levendigheid waarmee de doden worden herdacht, de strijd en de oorlogen, het ongeloof in oplossingen.
Ik snap nu wat beter waarom de Palestijnen dagelijks worden vernederd, ontruimd, verdreven. Amerika en Duitsland zorgen voor een absolute overmacht van Israël op alle vijanden samen. Het betekent dat het conflict voor Israël niet behoeft te worden opgelost. Of dat een bedoeld effect is, weet ik niet. Ik realiseer me dat de militante superioriteit van Israel veel te maken heeft met een huiveringwekkend verleden van het Joodse volk en de beperkte weerstand tegen de moordlust van Hitler’s bereidwillige beulen. Alleen, meneer Netanyahu heeft zijn vinger aan de atoomtrekker. Door wijsheid is hij niet opgevallen, wel door een bezeten angst voor zijn buren.
Ik moet erkennen: mijn hele leven zie ik het Isralisch-Palestijnse conflict. Het ziet er gevaarlijker en onolosbaarder uit dan ooit. Günter Grass ziet in de U-boten, waarvan de kwaliteit is “alles vernichtende Sprengköpfe dorthin lenken zu können, wo die Existenz einer einzige Atombombe unbewiesen ist”, de mogelijk beslissende stap naar een atomair conflict tussen Israël en Iran.
Ook ik vind dat Israël bestaansrecht heeft. Maar ik voel me niet prettig in zulke sinistere vriendschappen.
Der Spiegel, no. 23, 04-06-12: “Geheim Operation Samson, Wie Deutschland die Atommacht Israel aufrüstet”
David Cole, “Are we stuck with the Imperial Presidency?”in: NYReview of Books, no 10, 2012, p.62
P.F. Thomése, “Grillroom Jerusalem”, Amsterdam, 2012
Foto Flickr cc Doctress Neutopia
Reacties (20)
Tsja. Daar was ik al bang voor. Het is niet een kwestie van ‘kan niet’ het is een kwestie van ‘wil niet’.
Het ‘bestaansrecht’ van Israël (en het bestaans’recht’ van staten in het algemeen) is onzin. Er is niet zoiets in het internationaal recht als een ‘bestaansrecht’, laat staan een ‘bestaansrecht als Joodse Staat’. Als de Palestijnen de ‘Joodse Staat’ willen ontmantelen en vervangen door een staat met gelijke rechten voor alle burgers, hebben ze daartoe het volste recht, net zoals als de Zuidafrikanen dat hadden.
Hetzelfde recht dat jij dan toedicht aan de Palestijnen om de ‘Joodse staat’
te ontmantelen, hebben de Israeliërs zelf dan ook om de ‘Joodse Staat’ te behouden?
“Hetzelfde recht dat jij dan toedicht aan de Palestijnen om de ‘Joodse staat’ te ontmantelen, hebben de Israeliërs zelf dan ook om de ‘Joodse Staat’ te behouden?”
Aangezien die ‘Joodse Staat’ alleen in stand kan worden gehouden door de etnische zuiveringen van ’47/’48 achteraf te legitimeren en/of door voortdurende etnische zuiveringen (http://www.haaretz.com/news/diplomacy-defense/israel-admits-it-revoked-residency-rights-of-a-quarter-million-palestinians.premium-1.435778), nee dat recht hebben ze niet.
“Is this an argument? No, it’s a contradiction”
Om het probleem in Gaza werkelijk op te lossen moeten we naar de kern van het probleem kijken en dat is de staat Israël en haar bestaansrecht.
De discussie over het bestaansrecht van Israël mogen we niet voeren, want de joden zijn door de eeuwen heen altijd al vervolgd en bovendien zitten we met een collectief schuldgevoel dankzij de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Israël is ontastbaar. Hierdoor kunnen we niet bij de kern van het probleem komen —het onterechte bestaansrecht van de staat Israël— en zal het Palestijnse vraagstuk nooit worden opgelost.
Ons probleem is dat we beweren dat we problemen willen oplossen —en we denken ook dat we problemen kunnen oplossen—, terwijl we alleen symptomen bestrijden en ons fundamenteel verzetten tegen het aanpassen en herprogrammeren van de kern waardoor het probleem opgelost zou kunnen worden.
Wat kan er nog mooier zijn dan daadwerkelijk de kern van alles veranderen waardoor dit stupide aardse spel werkelijk tot een einde kan worden gebracht?
Tja, Obama pleegt wekelijks ongeveer evenveel moorden als van Assad wordt beweerd, maar geen VN resoluties tegen de VS.
Het is interessant te zien hoe de spanningen oplopen, de VS roept dat de Sovjet Federatie Assad bewapent, de Russen roepen hoe de VS de rebellen, of wat het ook zijn, van wapens voorziet.
Steeds meer Syrische tanks gaan in vlammen op, je vraagt je inderdaad af hoe dit kan, de tijd dat dat met Molotov cocktails lukte is al lang voorbij.
Toen in Libanon Israelische tanks in vlammen opgingen door Hezbollah was het westen er als de kippen bij Iran of de Sovjet Federatie te beschuldigen.
De VS wapenexport, zo las ik net bereikte dit jaar, een record, 50 miljard dollar, en het jaar is nog lang niet om.
De weigering van nu ook India, China en de Sovjet Federatie waren al zo ver, mee te doen met de boycot van Iran kan, met de Syrische tegenstelling, worden gezien als het begin van de laatste wereldoorlog, in de trant van Neville Shute’s On the Beach, de Nieuw Zeelandse regering die zelfmoordpillen uitdeelt als het radio actieve stof daar aangekomen is.
Günter Grass heeft over de Israelische atoommacht volkomen gelijk, ik las net z’n autobiografie, Das Häuten der Zwiebel, het verbaast me dat de man niets van geschiedenis lijkt te weten, Versailles en zo, terwijl hij toch in Dantzig werd geboren.
Wat betreft Israel, ach ja, die arme joden die een eigen land moeten, want ze werden altijd overal vervolgd.
Helaas willen de Iraanse joden niet weg, en hebben zelfs een vertegenwoordiger in het parlement.
De sephardische joden in de Arabische landen werden na 1948 door propaganda en Mossad bomaanslagen ‘overgehaald’ naar Israel te gaan.
Velen verlieten het beloofde, of beroofde, net zoals je het wilt zien, land, de VS werd hun toevluchtsoord.
Zij zien zichzelf nog steeds als Aabische joden, google Giladi.
Wat asjekenazi joden, afstammelingen van de Khazars, zie Shlomo Sand, ooit het recht zou geven Palestijnen te verdrijven, uit een gebied waar de meesten gedurende generaties woonden, ik zou het niet weten.
Dat de VS en Duitsland Israel steunen is uitsluitend het gevolg van joodse macht en propaganda.
Toen in 1953 de VS weer een Duitse staat toestond, nodig vanwege ex bondgenoot Stalin, werd die staat opgelegd Israel te steunen.
Het lijkt vrij waarschijnlijk dat Roosevelt al in 1933 een deal sloot met Stalin, één van de grootste vergissingen uit de wereldgeschiedenis.
De gedachte was, vermoed ik, dat het bolsjewisme het anti semitisme zou verdrijven uit O Europa, lees Horace Meyer Kallen.
De voetbalgekte laat zien dat in O Europa joden nog steeds niet populair zijn.
Er is een stukje dat ik niet zo goed begrijp:
De Amerikanen onderscheiden, net als wij, tussen uitvoerende, rechterlijke en wetgevende macht. De balans tussen die drie machten is, volgens James Madison een voorwaarde voor de vrijheid. Maar bestaat er een irrationele angst voor tyrannie waardoor onvoldoende bereidheid bestaat de uitvoerende macht de ruimte te geven die nodig is om effectief te kunnen werken? Die scheiding der machten is maar lastig en niet efficiënt, zeggen Posner en Vermeule. Het is ook niet echt nodig, want we hebben de “rule of politics”. Je gelooft je ogen niet, als je het leest: de constitutie op de schroothoop…
Ik snap het probleem niet zo. Amerikaanse presidenten hebben beperkte wettelijke ruimte om op eigen initiatief militaire acties te ondernemen, maar als ze een complete oorlog willen beginnen moeten ze de senaat en het congres meekrijgen. Wat mij betreft is dat voldoende evenwicht in de scheiding der machten.
Wat ik vooral niet snapte was deze
onvoldoende bereidheid bestaat de uitvoerende macht de ruimte te geven die nodig is om effectief te kunnen werken?
de scheiding der machten hoeft toch helemaal niet aangepast te worden om te doen wat nu al gebeurt in bijvoorbeeld Pakistan en Jemen?
De rol van president wordt in de VS gecombineerd met die van opperbevelhebber. Dat een president de ruimte nodig heeft om invulling te geven aan die rol mag duidelijk zijn.
Er wordt even over het hoofd gezien dat volgens de VS grondwet de president alleen executive is, dus uitvoerder.
Formeel ligt de macht helemaal bij het congres.
Alleen het congres mag de staat van oorlog uitroepen.
Helaas heeft Roosevelt zich veel meer macht toegeeigend, en dat is zo gebleven.
Wat betreft de hoge ethische normen van de VS, degenen die de Bush verhaatjes over 11 sept niet slikken geven daar geen cent meer voor, en degenen die weten dat, wat historici algemeen erkennen inmiddels, Roosevelt zeer bewust Pearl Harbour provoceerde, nog minder.
Niets wat vanuit Washington wordt gezegd, is waar, dan bij toeval.
Ironisch in dit verband is, vind ik, dat Duitsland een deel van de te leveren duikboten zelf betaalt als onderdeel van herstelbetalingen voor door de Holocaust aangerichte schade. Althans, dat las ik onlangs in de Volkskrant. Nooit bij stil gestaan dat Duitsland ook aan de staat Israel dient te betalen, en nog steeds, 67 jaar na het einde van de oorlog.
Overigens levert Duitsland alleen de boten, niet de kernkoppen.
Op verzoek van Israel zijn de duikboten aangepast, twee punten:
– onder water de Israelische kruisraketten met kernkoppen kunnen afvuren
– speciale voorzieningen voor sabotage acties door kikvorsmannen.
Lees het boek van Ostrovsky, hoe Mossad door kikvorsmannen Reagan zo gek kreeg Ghadaffi te willen vermoorden.
Kom me dus niet aan met het verhaal dat Duitsland geen verantwoordelijkheid draagt wanneer de zionisten het einde van deze wereld veroorzaken met een nuclaire aanval op Iran, en de escalatie die daaruit gaat voortvloeien.
In de Joodse Messias laat Arnon Grunberg zijn hoofdpersoon een oorlog ontketenen, die een einde aan alles maakt. Was dat wat je bedoelde met de kern van alles veranderen, Peter?
Jabir, een staat als Amerika heeft, net als wij een hoge norm van rechtstatelijk handelen, waarin die scheiding van uitvoerende en rechterlijke machten. Die hoge normen zijn in de grondwet verankerd en kunnen niet door de politieke waan van alle dag worden verdedigd.
De jurist Obama meet zich door zijn hitlist de rol van rechter en beul aan. Ik probeer me voor te stellen hoe eenzaam het aan de top is: hij heeft gedacht dat het verderfelijk was en dat hij het systeem niet kon weerhouden en dus zichzelf verantwoordelijk gemaakt.
Maar het tekenen van een dodenlijst en akkoord gaan met drone-aanvallen, maakt hem tot een verkrachter van de rechtsstaat.
Alleen: je hebt gelijk met het meisjesschool argument: het doen van enkele aanvallen en het maken van enkele slachtoffers is beter dan een verwoestende landoorlog, zoals in Irak.
Sommige dingen zijn niet om mee te schipperen. De rechtsstaat en de scheiding van de machten hoort daar bij. Denk aan Nixon: alles wat hij aan deugnieterij uithaalde was “executive privilege”. Daarover ontstond opwinding in Amerika. Dat blijft nu uit.
Toen een Amerikaans geboren radicaal in Jemen werd vermoord, was er nog een beetje opwinding. Maar nu is de drone-hitlist een sterk punt voor Obama in de verkiezingsstrijd.
Tom schrijft: “Alleen: je hebt gelijk met het meisjesschool argument: het doen van enkele aanvallen en het maken van enkele slachtoffers is beter dan een verwoestende landoorlog, zoals in Irak.”
Maar Tom toch, jou wordt voorgehouden dat er een keuze zou zijn tussen 2 opties, alsof dat de enige 2 mogelijkheden zouden zijn en je trapt er met open ogen in. Ben je nou echt zo’n groentje, zo’n beginneling?
Of heb je angst dat je wordt ingedeeld bij de meisjesschool?
Pas maar op: nog even en je bent ook een anti-semiet.
Geus werd ook een ere titel.
De Gaulle heeft eens gezegd dat de VS meent elk probleem met geweld te kunnen oplossen.
Het Britse imperium zat heel wat slimmer in elkaar.
Je vraagt je af of het uitmoorden van de Indianen de achtergrond is.
Niet echt inhoudelijk, maar toch:
“De enige tegenstander was de niet geheel onbekende senator Ron Paul,”
Ron Paul is geen senator maar een congreslid, zijn zoon Rand is senator.
De VS heeft een Senaat, een man of 80 dacht ik, en een House oF Representatives, daar zijn er wat meer van.
Samen zijn zij het Congres, dacht ik.
Senatoren, één per staat, sommige grote wat meer, Representatives per district, zoals Washington zelf, DC, District of Columbia.
@10: ik geloof dat je me betrapt op een slordigheidje. Dank…
@14: natuurlijk zijn er meer opties, Harm. Maar als je gelooft in geweld, dan zijn er niet veel smaken. Amerikanen geloven in geweld, daarom spreek ik van sinistere vriendschappen.
Maar ook sinistere vrienden moet je beoordelen op wat ze doen. Ik probeer duidelijk te maken dat ik het een schande vind, maar dat je grootmachten niet zo kunt beoordelen, zoals wij in onze moralisten leunstoel graag willen.
Feit is: de Amerikanen hebben niets met de trias politica en Nixon knort tevreden in zijn graf dat als de president het doet, het per definitie wettig is.