Kunst op zondag Archives - Pagina 30 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kader Attia

16 juli 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kader Attia, won vorig jaar de Marcel Duchamps Prijs. Tot oktober is in Gent werk van hem te zien. Zoals vaker bij Kader Attia, is de tentoonstelling in Gent meer een museale installatie, met componenten uit diverse werken die vooral “herstel” als onderwerp hebben.

Zijn inspiratiebronnen (zegt hij zelf): politicus/filosoof Pierre-Joseph Proudhon (“eigendom is diefstal”), de dichter Oswald de Andrade (stelde in het Cannibal Manifesto dat Brazilië zich alleen kan verweren tegen de koloniale Europese cultuur door het te “kannibaliseren”) en psychiater Frantz Fanon, lid van het Algerijnse Bevrijdingsfront (schreef over de psychologische effecten van kolonisatie en hoe men zich er van kan bevrijden).

Oil and Sugar #2, 2007.

Neemt u rustig de tijd voor de rest van onze expositie van vandaag.

Ghost, 2007.

Hier Kader Attia zelf over Ghost:

Ghardaïa, 2009.

Repair of the Occident to Extra-Occidental Cultures, 2012.

Details uit Repair of the Occident to Extra-Occidental Cultures:

The repair of natures failure.

Crucifixes made from bullets.

Uit “J’accuse” (Senegalese houtsnijders maakten houten beelden op basis van fotos’s van gewonde soldaten die met plastiche chirurgie zijn opgelapt).

Kader Attia over “herstel”.

Continuum of Repair: the Light of Jacob’s Ladder, 2013 – 2014.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Mona Hatoum

9 juli 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Mona Hatoum weet wat het is om op te groeien in “vluchtelingenopvang in de regio”.

Although I was born in Lebanon, my family is Palestinian. And like the majority of Palestinians who became exiles in Lebanon after 1948, they were never able to obtain Lebanese identity cards. It was one way of discouraging them from integrating into the Lebanese situation.(Bron: Tate Modern).

Wat sommigen zullen zien als toevallige samenloop van omstandigheden Ze is aan die toestand op ontsnapt en

When I went to London in 1975 for what was meant to be a brief visit, I got stranded there because the war broke out in Lebanon, and that created a kind of dislocation, [which] manifests itself in my work.

Laten we eens zien in hoeverre we dat statement nog in haar werk terug zien. Trefwoorden: conceptueel, minimalisme, surrealisme, politiek, humor. We voegen er hier en daar wat uitspraken van haarzelf aan toe.

Light Sentence, 1992.
You know, I’m always surprised when, years after I make a work, someone comes up and says, “Oh, this means this to me.” Just recently I was talking about Light Sentence in kind of negative terms… You know, it reminds you of the architecture of tower blocs in the suburbs of big cities, uniform and regimented architecture… But someone responded, “Oh, it’s funny because when I looked at the shadows, it gave me a lot of hope.” Wonderful! Absolutely amazing! (Bron: The Talks).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Hands Off Our Revolution

2 juli 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Populisme meer dan zat hebben inmiddels ruim 1580 kunstenaars, curatoren, museumdirecteuren, galeriehouders, schrijvers, dichters, acteurs, dansers, filmmakers, ontwerpers en andere aan kunst gerelateerde professionals zich aangesloten bij ‘Hands of our revolution’.

Op initiatief van Adam Broomberg (van het duo Broomberg & Chanarin) en bedoeld om

(….) counter the rising rhetoric of right-wing populism, fascism and the increasingly stark expressions of xenophobia, racism, sexism, homophobia and unapologetic intolerance.

Wat hebben kunstenaars daar nu mee te maken?

As artists, it is our job and our duty to reimagine and reinvent social relations threatened by right-wing populist rule. It is our responsibility to stand together in solidarity. We will not go quietly. It is our role and our opportunity, using our own particular forms, private and public spaces, to engage people in thinking together and debating ideas, with clarity, openness and resilience.

Onder de deelnemers aan deze beweging bekende kunstenaars. We noemen er een paar (de bijgegeven kunstwerken zijn keuze van KoZ).

David Byrne – Tight Spot.

Olafur Eliasson – The Wheater Project.

Anish Kapoor – Dismemberment.

Cornelia Parker – Cold Dark Matter: An Exploded View.

Martha Rosler – The Grey Drape.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | 1000 + 1 in de eeuwigheid

25 juni 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Ik kan duizend dingen bedenken waarom een kunstenaar ook maar iets doet. Maar ik kan slechts één handvol dingen bedenken waarom een kunstenaar zevenduizend eiken plant. Of duizend kraanvogels vouwt. Of duizend hamburgers op een vloer tentoonstelt.

In dat handjevol dreint één zin rond: gaat het misschien om de eeuwigheid?

Duizend dingen, zelfs al zijn dat dagen, zijn natuurlijk een peuleschil in de eeuwigheid. Excuses voor het cliché. Toch dringt de gedachte over eeuwigheid zich op bij duizendvoudige kunst, zich eindeloos herhalende kunst en reusachtige, monumentale kunst. Zijn dat nou pogingen duurzame kunst van naam te maken of niet?

De Letters van Utrecht is een poging een eeuwig evoluerend gedicht in de publieke ruimte te maken. Onder andere geïnspireerd door de 7000 eiken van Joseph Beuys en mede mogelijk gemaakt door publieksparticipatie.

Elke zaterdag, tussen 13.00 en 14.00 uur wordt een letter aan het gedicht toegevoegd. Op 23 februari 2018 is de duizendste letter te verwachten. De organisatoren hopen dat als Utrechters dit eeuwen blijven doen, zij “met de lijn van zinnen letters schrijven in de plattegrond van de veranderende stad”.

Hier een impressie van hoe zo’n “steentje bijdragen” er aan toe kan gaan.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Bedoeïenensieraden

18 juni 2017 , 08:00 , door Sigrid van Roode

ACHTERGROND - Sieraden zeggen iets over de drager. De keuze voor een materiaal, vorm, ontwerper of motief is zeer persoonlijk: een stuk uit het sieradenkistje van de buurvrouw of zelfs een goede vriendin kan soms in de ogen van een ander ronduit buitenissig zijn. Zo gaat dat met persoonlijke expressie en kunstvoorwerpen, en daar is niets mis mee.

Maar in andere gevallen is een sieraad niet in een keer te duiden. In veel culturen hebben de buurvrouw of een zus in hun sieradenkistjes precies dezelfde stukken verzameld, en toch zegt een sieraad nog steeds iets over de draagster. Sieraden vertellen, in combinatie met kleding, waar een vrouw vandaan komt, hoe het met de financiën gesteld is, of ze gehuwd of juist huwbaar is, of ze kinderen heeft, of wat haar geloof is. In die zin zijn traditionele sieraden vergelijkbaar met bijvoorbeeld Zeeuwse streekdrachten, waar details aan kleding en sieraden verraden of een vrouw uit Zuid-Beveland of van Walcheren komt, en of zij katholiek of protestant is. Ik laat u een aantal voorbeelden uit Noord Afrika en het Midden-Oosten zien.

Paar zilveren armbanden uit Oman

Het persoonlijke vermogen van een vrouw heeft de vorm van sieraden. Het grootste kapitaal ontvangt zij bij haar huwelijk. Daarna worden er bij financiële meevallers sieraden aan toegevoegd. In streken waarin niet iedereen toegang heeft tot een bank en waar inflatie even onvoorspelbaar als frequent is, is vermogen vastleggen in edelmetaal een beproefd middel. Delen van sieraden kunnen worden verkocht tegen de op dat moment gangbare koers als de nood aan de man is.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Textiel

11 juni 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Hoewel het goed gaat met museumbezoek in het geheel, moeten de kleinere musea toch de eindjes aan elkaar zien te knopen. Uit onderzoek van het NRC, vorig jaar, bleek dat de helft van de kleinere musea hun financiële situatie als kwetsbaar of slecht inschat. En uit de ConjunctuurWijzer van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed blijkt dat de kleinere musea voor dit jaar weinig verandering in de negatieve trends verwachten.

Tijd dus om die musea eens wat meer te bezoeken. Het Museum Rijswijk is goed voor een jaarlijks bezoek aan de papier en textiel biënnales. Nu is er, tot 24 september, de textiel biënnale, met 24 kunstenaars uit 14 landen.

Textiel, van welke soort en in welke hoedanigheid dan ook, is één van de materialen die we hier eerder al zagen bij mixed media kunst. Textiel op zichzelf wordt vooral als mode- en designmateriaal gezien, minder als puur kunst.
Op deze biënnale valt borduur-, naai- en weefwerk te zien die het traditionele handwerk ver te boven gaat.

Het is hier al vaker gesteld: de plaatjes halen het niet bij de werkelijkheid dus ga dat zien, ga dat zien.
In de grote zaal van het Museum Rijswijk kunstwerken van onder andere:

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Duizend

4 juni 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een beetje kunst loopt in de duizenden…

Joseph Beuys– 7000 Eichen, 1982 – 1987.
Stadsbebossing in plaats van stadsbeheer, herbebossing van de wereld. Dat had Beuys in gedachten toen hij de stad Kassel 7000 eiken wilde schenken. Elke eik vergezeld door een basaltsteen. Start van het projekt in 1982 bij Documenta 7. De laatste eik werd in 1987 door zijn zoon geplant, Beuys was inmiddels op 23 januari 1986 overleden. Op deze foto de eerste en de laatste eik voor het Fridericianum museum in Kassel.

Damien Hirst – A Thousand Years, sinds 1990.
Hirst, bekend van de schedel met duizenden diamanten of de duizenden vlindervleugeltjes, vindt zelf A Thouand Years zijn beste werk ooit.

Vliegen doen zich te goed aan een koeienkop en sterven een wisse dood in de vliegenvanger (de Insect-O-Cutor). Natuurlijk over leven en dood. Vanaf 2009 negen keer tentoongesteld.

Jacqueline Verhaagen – Duizend dagen, 1997.
Holle en bolle spiegels draaien rond in vijf trapezes,verdeeld over de twee vides in de centrale hal van een school. Ze tonen een voortdurend veranderend en vervormd beeld van de omringende ruimte en de toeschouwers. De spiegels projecteren het invallende licht naar de grijsblauwe achterwanden. Voor ieder seizoen is een andere choreografie ontworpen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Uit Afrika

28 mei 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Er gaat het verhaal dat het paradijs ergens in Afrika gelegen zou hebben. Heden ten dage denken nogal wat Afrikanen dat het paradijs in Europa ligt. Qua kunst zou dat Venetië moeten zijn.

In het vorige artikel zagen we al dat op de Biënnale in Venetië maar weinig Afrikaanse kunstenaars te zien zijn: 22 kunstenaars uit 9 Afrikaanse landen.

Daarmee is ruim 16 procent van het Afrikaanse werelddeel vertegenwoordigd. Azië heeft ruim 33 procent op de biënnale staan, Latijns Amerika 24 procent, Oceanië 25 procent en Noord-Amerika scoort makkelijk 100 procent door de aanwezigheid van de V.S. en Canada..

De Venetiaanse biënnale is uiteraard vooral een Europese aangelegenheid. Dik 89 procent van de Europese landen is met een nationale inzending aanwezig.

Vanaf de eerste biënnale in 1895 tot nu toe, 57 edities later, hebben 19 van de 54 Afrikaanse landen zich er wel eens gepresenteerd. Naast de landenexposities zijn via galeries ook individuele kunstenaars te zien. Dit jaar zijn van de 120 kunstenaars die langs deze weg worden gepresenteerd, slechts 6 van Afrikaanse origine. Wat nog stukken beter is dan die ene, sinds 1975 vermiste Nederlander.

Nu is de situatie in veel Afrikaanse landen van dien aard, dat je je kunt voorstellen dat kunst wel het laatste is waar men zich druk om maakt. Misschien verklaart dat waarom er op zo’n prestigieuze biënnale weinig Afrikaanse kunst is te zien. En het verklaart wellicht ook dat een groot deel van de kunstenaars buiten Afrika woonachtig en werkzaam is.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag – De Afrikanen komen

21 mei 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het raadseltje van vorige week had moeten uitkomen bij de Biënnale in Venetië en werk van Afrikaanse kunstenaars.

Michaël Borrmeans was genomineerd, maar werd niet gekozen om België op de Biënnale te vertegenwoordigen. Hij was wel één van de kunstenaars die vier keer eerder in parallele tentoonstelingen in Palazzo Fortuny was te zien.
De andere drie genoemde kunstenaars hebben wel op de Venetiaanse Beinnale gestaan. Daniël Buren in 1986, Thomas Hirschhorn in 2011 en dit jaar is Jelili Atiku één van de Nigeriaanse kunstenaars er te gast.

Wendelien van Oldenborgh verzorgt de Nederlandse inzending op de Venetiaanse Biënnale. Haar bijdrage focussed op Neerlands koloniale verleden. In een interview met dagblad Trouw zegt ze daarover:

Als het gaat om de koloniale tijd, komen we niet verder dan het begrip schuld. Maar schuld heeft geen productieve uitwerking. Je moet ook bereid zijn de verantwoordelijkheid op je te nemen en er iets mee doen: de lijn van het verleden doortrekken naar het nu. En daar probeer ik een steentje aan bij te dragen.

Het zou dus voor de hand liggen om vandaag in Kunst op Zondag uit te pakken met werk van Surinaamse, Antilliaanse, Indonesische en Molukse kunstenaars. Daar komen we zeker nog eens op terug, maar we kwamen in Afrika uit omdat Neerlands historische bijdrage aan het kolonialisme ook bestond uit het op gang brengen van migratiestromen, die Afrikanen over de hele wereld verspreidden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Borremans Hirschhorn, Buren, Atiku

14 mei 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een paar kunstenaars, deze keer zonder KoZ-toelichting. Zoek de verbanden, de verschillen.

Michaël Borremans.

The Angel, 2013.

The Prodigy, 2007.

Thomas Hirschhorn.

Crystal of Resistance, 2011.

Non-Lieux, 2002.

Daniël Buren.

La fondation Louis Vuitton transformée par Daniel Buren, 2016.

Monumenta 2012 (Grand Palais, Paris).

Jelili Atiku – meer in dit artikel in De Groene.

Op de Biennale Venetië, 2017.

Come Let Clutch Thee, 2014.

Vier kunstenaars. Zoek de verbanden. De verschillen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kunst van naam

7 mei 2017 , 08:00 , door P.J. Cokema

Geef iets een naam en het krijgt betekenis. Dat geldt ook voor niets dat, paradoxaal genoeg, tot uiteenlopende verbeelding spreekt.

Stoort het u als een kunstwerk geen naam heeft? Je zou kunnen stellen dat figuratieve kunst, en met name de realistische variant, geen titel behoeft. Wat je ziet, is het. Het is zelfs vragen om moeilijkheden als een figuratief werkje een naam wordt gegeven.

Waarom krijgen wat tafels en stoelen die op het eerste gezicht deel uitmaken van een restaurant, bij de één de naam van de locatie en heet het bij een ander een vergaderzaaltje.

Wim Carrein – Barokke zaal kasteel Rullingen Borgloon (2009)

Guy Van Bossche – The conspiracy room (1994)

Zo’n naam, daar ga je wat achter zoeken. Dat kan natuurlijk de bedoeling van de kunstenaar zijn. Op het gevaar af dat zure resencenten schamper doen over het verband tussen beeld en het programma er achter.

Zodra het figuratieve naar abstractie neigt, is het misschien wel handig als er een naam bij hangt. Maar voegt “verliefde zwaluw” nu zoveel toe aan dit schilderij?

Joan Miro – Hirondelle amour (1933-34)

Bij abstractie is vorm en kleur wellicht genoeg om uw esthetische zinnen te prikkelen. Maalt u er dan om dat u hier wordt geacht naar een vogel te kijken?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Romeinen in de Sahara

30 april 2017 , 08:00 , door Jona Lendering

Rond het jaar 200 n.Chr. besloot de Romeinse keizer Septimius Severus dat het tijd werd in Libië de stad Lepcis Magna, waar hij was geboren, beter te beschermen tegen invallen van woestijnnomaden. Dat kon alleen door alle oasen in de Sahara te bezetten, zodat de nomaden niet langer het gecultiveerde land rond Lepcis konden bereiken. De nieuwe rijksgrens staat bekend als de Limes Tripolitanus en is het Libische broertje van de limes die hier in Nederland liep langs de Rijn.

Nu kun je wel een garnizoen leggen in een oase, je moet het ook nog voeden, en geen oase produceert genoeg water om voor 500 man en 500 dromedarissen voedsel te produceren. Geen nood: de Romeinen legden dammen en cisternes aan in de wadi’s, zodat ze boeren in de halfwoestijn konden vestigen en van de winterregens konden profiteren. Septimius Severus paste dus gewoon even een ecosysteem aan. Je bent keizer van Rome of niet.

De boeren – Libiërs, Syrische immigranten, Romeinse veteranen – bouwden dus complete dorpen in de woestijn. Hun graven zijn voorzien van reliëfs, die weliswaar ruw zijn maar ook een bepaalde kracht en vitaliteit uitstralen. Ik verbeeld me dat ik er stoere mensen in herken die begrepen dat de grens tussen leven en dood flinterdun was en samenviel met de aanwezigheid/afwezigheid van water. Mensen die elke dag van hun leven bevochten op de droogte en die daarom dubbel genoten van het leven. Hier zijn enkele reliëfs uit Ghirza, waarvan u de ruïnes in de Libische woestijn daar vindt. Die antieke gebouwen zijn vermoedelijk inmiddels door islamisten vernietigd.

serie

Kunst op zondag