serie

Kunst op zondag

Foto: Joan (cc)

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.


Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Foute kunst

Bij ‘foute kunst’ wordt doorgaans gedacht aan kunst die door de nazi’s werd gestolen of kunst ter meerdere eer en glorie van foute regimes. Wij gaan vandaag kijken naar kunst waarbij een foutje is gemaakt bij de realisatie van het werk.

Kunstenaars zijn mensen, dus niet perfect, dus gaat er wel eens wat mis bij het maken van een kunstwerk. Meestal zien we weinig van fout gemaakte kunst omdat de kunstenaar zo’n werk niet aan de openbaarheid prijsgeeft. De fout wordt hersteld (weggewerkt) of het werk wordt vernietigd.

Een door Joost Zwanenburg gemaakt oorlogsmonument haalde het nieuws, omdat een verkeerd vliegtuig was afgebeeld.

Het monument is bedoeld ter herinnering aan de bemanning van een Canadese Halifax bommenrwerper, in de nacht van 16 op 17 juni 1944 neergeschoten bij Alphen aan den Rijn. De kunstenaar schilderde echter een Lancaster-vliegtuig. De kunstenaar gaat die fout herstellen.

In dit filmpje de onthulling van het monument met het ‘foute’ vliegtuig.

Zodra kunst de realiteit weergeeft moet de kunstenaar natuurlijk enorm oppassen, want zelfs artistieke vrijheden worden al snel als fouten gezien.

Emanul Santos maakte een borstbeeld van voetballer Cristiano Ronaldo. Volgens velen leek het absloluut niet op beroemdheid. Emanuel Santos boog voor de kritek en maakt een nieuw borstbeeld.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Op verjaardagsbezoek

KoZ 500 maakt ons niet de enige jubilerende kunstvoorziening. Om te voorkomen dat iedereen nu alleen bij onze Kunst op Zondag blijft hangen, nodigen we u uit de komende maanden bij andere jarige kunstprojecten op bezoek te gaan.
Hier onze tips.

Tot en met 4 november: Groninger Museum – Avant-garde in Groningen. De Ploeg 1918-1928, 100 jaar De Ploeg.  De Groninger Kunstkring De Ploeg is 100 jaar geworden. In het Groninger Museum is werk van de eerste Ploegleden te zien, waaronder Jan Wiegers en Jan Altink.

Jan Wiegers – Interieur Bohemien, 1925.
© Groninger Museum Jan Wiegers, Interieur Bohemien

Jan Altink – De rode boerderij. 1924.
© Groninger Museum 7. Jan Altink, De rode boerderij

Tot en met 21 oktober hangt in Museum Wierdenland in Ezinge werk van oud leden van De Ploeg naast werk van huidige leden van de nog immer levende kunstkring. Onder andere:

Aly van der Wal – Dijk bij Aduarderzijl (olieverf op paneel).
© Museum Wierdenland Aly van der Wal, Dijk bij Aduarderzijl, olieverf op paneel

Gijs van der Sleen – Tijden van weleer (analoge fotografie, handafdruk).
© Museum Wierdenland Gijs van der Sleen, Tijden van weleer, analoge fotografie, handafdruk

Op 8 september zullen 20 Ploeg-kunstenaars gaan schilderen bij Museum landgoed de Fraeylemaborg in Slochteren. De resultaten zullen te zien zijn van 14 oktober 2018 t/m 27 januari 2019 in een expositie waar ook Ploegwerken uit de collectie Van Diepen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | KoZ 500 (4)

Dankzij kunstenaars die rechtenvrije afbeeldingen van hun werk beschikbaar stelden, bereikten we 24 juni de 500ste Kunst op Zondag.

We vroegen kunstenaars naar hun 500ste werk. Bij afwezigheid van een 500ste, is elk ander jubileumstuk ook welkom. En degenen die niets met jubilea hebben, vroegen we een ander werk aan ‘KoZ 500’ op te dragen.

Vandaag het laatste deel van onze speciale “jubileum”-tentoonstelling, weer met de toelichtingen van de kunstenaars zelf.

In Prima Mensen (april 2018) ging het onder andere over het werk van Domenique Himmelsbach de Vries, die voor KoZ 500 zijn vijfhonderdste gedenksteen instuurt.

Domenique Himmelsbach de Vries – Kadoelen gedenkplaque.
© Domenique Himmelsbach de vries Kadoelen gedenkplaque, verkleind

Toelichting: “Mijn 500ste gedenksteen: Vorig jaar ramde ik met mijn schip de aanlegsteiger van een jachthaven, waar ik mijn boot net had gerestaureerd. De havenmeester had een stressvolle periode en ik zou minstens € 800,- aan reparatiekosten moeten betalen. Als een alternatief voor de restauratie, bood ik aan om een gedenkplaque van messing te etsen, zeggende:

Dit plakkaat dient ter verdoezeling van de schade, aangericht door Domenique Himmelsbach de Vries zijn legendarisch stupide aanvaring met deze steiger op 21-10-2017.

De havenmeester ging akkoord, hij kon dit gemeenschappelijke avontuur en verhaal waarderen, ik leerde de vaardigheid van het etsen van messing, maakte een nieuw werk in de publieke ruimte, een nieuw voorbeeld van creatief omgaan met problemen en op de koop toe bespaarde ik een paar honderd euro.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | KoZ (3)

Vandaag de derde zaal in onze virtuele expositie ter ere van de 500ste Kunst op Zondag, met werk van kunstenaars die het mogelijk maakten zo ver te komen.

Met de toenemende copyrightsrestricties is het lastig geworden afbeeldingen van kunstwerken te tonen. Gelukkig hebben aardig wat kunstenaars de laatste jaren hun toestemming gegeven afbeeldingen van hun werken in Kunst op Zondag te plaatsen.

Voor de nu lopende jubileumtentoonstelling ‘KoZ 500’ hebben we ze naar hun 500ste werk gevraagd.  Hebben ze zo’n kunstwerk niet, dan is elk ander jubileumstuk ook welkom. Heeft een kunstenaar niets met jubilea dan hopen we op een ander, aan ‘KoZ 500’ opgedragen werk.

In de 500ste Kunst op Zondag presenteerden we de eerste acht kunstenaars. Vorige week de tweede groep van acht en vandaag meer werk van nog eens zeven kunstenaars.
Treedt verder…..

Werk van Gijs Assmann zagen we erder in In Werkelijkheid (2015) en Hacking Habitat (2016). Vandaag:

Gijs Assmann – Gott o Gott, 2009. Aquarel, acrylverf, balpen, touw, collage; .0,30 x 0,21 m.
© Gijs Assmann Gott o Gott 2009

Toelichting: “Geen 500ste werk, wel een “jubileum”-stuk. Aanleiding voor ‘Gott o Gott’ is de vijftigste verjaardag van mijn vrouw. Sindsdien geef ik haar op haar verjaardag een aquarel. Het zijn er inmiddels negen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | KoZ 500 (2)

Om de 500ste Kunst op Zondag (KoZ) te vieren hebben we een speciale jubileumtentoonstelling ingericht.

Kunstenaars die in het verleden hun toestemming gaven afbeeldingen van hun werk hier te vertonen, hebben we opnieuw benaderd en gevraagd naar hun 500ste werk. Als ze zo’n kunstwerk niet hebben dan wilden we graag een ander jubileumstuk. Of, als ze niets met jubilea hebben, een ander werk opgedragen aan de 500ste Kunst op Zondag.

Vorige week exposeerden we de eerste acht kunstenaars. Vandaag en volgende zondagen volgen de anderen. Ga op uw gemak door onze virtuele expositie ‘KoZ 500’. Met toelichtingen van de kunstenaars zelf.

In Strips (2013) lieten we werk van Liesbeth Labeur zien. Ze heeft een roman met tekeningen uitgebracht dat “wel iets met kunst, zondag en 500 te maken heeft”, zo mailde ze naar KoZ.

Liesbeth LabeurEen lamp voor mijn voet (2017).
© Liesbeth Labeur blz 42 uit Een lamp voor mijn voet, 2017Toelichting: “Vijfhonderd jaar geleden brak de Reformatie uit, een 16e-eeuwse beweging van waaruit het protestantisme is ontstaan. In ‘Een lamp voor mijn voet.’ volgen we de Zeeuwse Neeltje, die ongeveer 500 jaar later opgroeit tussen de resten van die Reformatie. Behoedzaam volgt Liesbeth Labeur haar fantasievolle calvinistische personage van jong meisje tot volwassen vrouw.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | KoZ 500

Dit is de 500ste Kunst op Zondag (KoZ). De eerste echte KoZ verscheen 2 april 2006. Tot en met 22 mei 2011 hield collega Steeph Sargasso’s virtuele kunstgalerie open. Op 17 juli 2011 nam ondergetekende het over en maakt vandaag zijn 300ste KoZ.

KoZ komt tot stand door op het internet mooie en/of opvallende kunst te spotten en hier door te geven. De eerste jaren werden de afbeeldingen gewoon van het internet geplukt, in een tijd dat het copyrightbegrip ‘fair use’ nog vorm moest krijgen.

We zijn ten stelligste van mening dat we hier ‘fair use’ gebruik maken van afbeeldingen maar de praktijk is inmiddels dusdanig veranderd dat we niet altijd rechtenvrije afbeeldingen van kunstwerken kunnen exposeren.

Geen nood, want rechtstreeks aan kunstenaars hun expliciete toestemming vragen heeft hier ook veel mooie kunst opgeleverd. Dit 500ste lustrum zou er zonder al die kunstenaars dus niet zijn geweest. Voor ons reden om ze nog eens te mailen en te vragen naar hún jubileumwerk. Het zou aardig zijn als de kunstenaars hun 500ste werk kunnen laten zien, maar voor ons is elk jubileumstuk in dit verband goed.

Het kan zijn dat kunstenaars helemaal niet aan jubilea doen. In dat geval hebben we de kunstenaars gevraagd of ze een werk hebben dat ze aan KoZ 500 willen opdragen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kaas

Alles wel beschouwd is kaas, behalve dan de lucht, een edel artikel, vind je niet? Het wordt sedert eeuwen gefabriceerd en ’t is een van de eerste bronnen van rijkdom van de Hollanders, die een broedervolk van ons zijn. Het dient tot voeding van groot en klein, van jong en oud. Iets dat door den mensch gegeten wordt krijgt daardoor van zelf een zekere adel over zich.

Zie daar de betekenis van kaas.

Kaas komt nooit alleen. Al in de 17e eeuw, toen stillevens met louter voedsel een poosje trendy waren, werd de ranzige lucht en de smeervette bite gemaskeerd door wijn, brood, fruit en noten.

Floris van DyckStilleven met kazen, 1610.
cc commons.wikimedia.org Floris van Dyck - Still-Life - WGA06345

Die Floris was onder andere op het idee gekomen door….

Clara PeetersStilleven met kazen, amandelen en krakelingen, 1615.
cc commons.wikimedia.org Clara Peeters - Still Life with Cheeses, Almonds and Pretzels

Pieter Claesz – Stillleven met kaas en fruit, 1623.
cc commons.wikimedia.org Pieter Claesz - Still Life with Cheese and Fruit

Dat soort kaasrealisme is blijven bestaan. Van Henk Helmantels Stilleven met kaas en eieren tot de ‘boterham met kaas’  van Tjalf Sparnaay.

Door de tijd heen is kaas inspiratie geweest voor de meest uiteenlopende kunstwerken. De surrrealist Dali zou beweerd hebben dat de smeltende klokken in dit werk hem waren ingegeven door camembert, uw weet wel: camembert is frans voor fromage. (*.*)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Eert het kleine

Op de een of andere manier lijkt het maar niet te willen lukken de vaart en de groei uit de wereld te krijgen. Slow dit, slow dat, ondertussen dendert de geschiedenis voorbij. En nog steeds groeit ons van alles boven het hoofd.

Onder het motto ‘mooi klein is niet lelijk’ vandaag maar weer eens wat tegenwicht.

Museum Møhlmann in Appingedam bestaat 20 jaar. Het door kunstenaar Rob Møhlmann opgezette musuem heeft elk jaar drie exposities van ‘onafhankelijke realistische kunstenaars’. Vorige week opende de tentoonstelling ‘Een klein kunstje – De wereld in je hand’.

Møhlmann vroeg andere kunstenaars werk in te sturen dat niet groter dan 14 x 14 cm. mocht zijn en kreeg 123 werken toegestuurd. Er is een boek van gemaakt en tot 6 juli zijn de miniaturen nog te zien. Scroll op de webpagina van het museum naar beneden om wat werkjes te zien.

Een andere miniatuurtentoonstelling wordt vanaf 9 juli tijdelijk ontoegankelijk.

Eén van de Wonderkamers (voor bezoekers t/m 18 jaar) in het Haagse Gemeentemuseum herbergt het Miniatuurmuseum dat door verzamelaars Ria en Lex Daniëls bij elkaar is gebracht. Met  internationaal bekende kunstenaars. In dit filmpje vertellen ze over hun miniatuurtjes (i.h.k.v. een tentoonstelling die vandaag eindigt)..

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Tweehonderd

Er gaat geen dag voorbij of er is wel een verjaardag. En naar mate de geschiedenis voortschrijdt worden die verjaardagen ouder.

Zo is de vorige week hier besproken 100-jarige Spaans griep een dreumes vergeleken bij 200ste verjaardagen van hoogleraar/oogarts Franciscus Cornelis Donders of badplaats Scheveningen. Om een paar willekeurige grootheden te noemen.

Je zou kunnen zeggen dat zulke oudjes maar bijgezet moeten worden in het eveneens 200-jarige Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Maar niet al het oud hoort tussen oudheidkundige kunst.
© Rijksmuseum van Oudheden PERSFOTO Klassieke beelden in tentoonstellingszaal RMO in 2018

Het Rijksmuseum van Oudheden sluit aan bij de jaarlijkse openlucht beeldententoonstelling ‘Beelden in Leiden’, die deze keer het concept van tijd als thema heeft. En zo staat er dus ineens hedendaagse kunst tussen de oudheden.

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken, schreven we vorige week, en wellicht valt er iets te leren door nieuwe naast oude kunst te zetten.

Het minste dat er van zulke jubilea valt op te steken is dat heel wat maatschappelijke verschijnselen onveranderlijk aanwezig zijn en slechts in vorm en uiterlijkheden veranderen. Dat is een dooddoener die enkel lamlemdige, lusteloze passiviteit motiveert. Ja, dan is er geen lol meer aan welke geschiedenis dan ook.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Jarige griep

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken. De 100-jarige Spaanse griep bijvoorbeeld.

Awel, laat ons eens zien. Wie de jarige napluist in de werelds wijdse weetjes zou makkelijk kunnen concluderen dat de Spaanse griep zich kon verspreiden dankzij Amerikaanse soldaten op weg naar de ‘pearly gates’ op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog.

Die jonge mannen, in de kracht van hun leven, worden als martelaren herdacht in de vele oorlogsmonumenten, terwijl er wellicht veel meer stierven aan de Spaanse griep, verzwakt als ze waren door een Russisch virus. Het Protocol van Genève (1925) en het Verdrag biologische wapens  kwamen rijkelijk te laat om biologische oorlogsvoering te verbieden.

Wacht! Dat staat nergens zo geschreven. Ook niet in de geschriften die zijn uitgekomen om de verjaardag van dat virus te vieren en die posthuum kennis zeggen toe te voegen aan lacunes die de Spaanse griep jarenlang omgeven schijnen te hebben.

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken. Weten we nu meer?

Nee. Want bij gebrek aan onweerlegbare, sluitende bewijzen zou de Spaanse griep net zo goed een Chinese varkensgriep kunnen zijn. Of de vogelpest. Even houdbare stellingnames omdat het virus van de Spaanse griep een tot varkensgriepvirus gemuteerd voelgriepvirus zou zijn geweest.

Foto: Joan (cc)

Kunst op zondag | Weg met ons

Dienstmededeling: Op zondag neemt Peter u normaliter mee op reis door cultureel en kunstzinnig Nederland. Maar ons bereikte het nieuws dat dit onderdeel zelfs voor Sargassobegrippen te links was. Het is immers 2018, en er waait een rechtse wind. Sargasso vindt het daarom tijd verandering, eens een andere kijk op de zaken. En daarom deze week eens iets anders. Het kan natuurlijk ook dat Peter op vakantie is, en we toch iets moeten. Maar dat laten we in het midden.

Laat u dus dit keer bij de hand nemen door Kamerlid Thierry Baudet, van het alom gewaardeerde Forum voor Democratie, die ons langs de kunst in de Tweede Kamer leidt. Of lijdt, dat onderscheid wordt ons in ieder geval niet helemaal duidelijk.


Allereerst toont Thierry ons het kunstwerk “Nederland, land aan zee”, dat de “ schaamte voor onze identiteit” belicht. Het oikofobische kunstwerk verbeeldt de relatie tussen Nederland en het water, door middel van het tonen van onder andere de contouren van de Nederlandse kustlijn, een respectvol opgerolde Nederlandse vlag die het dedain die wij hebben voor onze natiestaat symboliseert en twee door toenmalig sociaal-activiste Beatrix geselecteerde teksten die voor haar als koningin der Nederlanden en persoon van elementair belang waren.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | 100 jaar beeldhouwers

We hebben een primeurtje vandaag. Hoewel komende dinsdag de officiële opening wordt verricht, kun je vandaag vanaf 12 uur in het Haagse Pulchri terecht voor de tentoonstelling ‘Beeldreflecties, De Nederlandse Kring van Beeldhouwers 100 jaar later’. Wij hebben een preview.

De Nederlandse Kring van Beeldhouwers (NKvB) bestaat 100 jaar. De bedoeling was dat te vieren met 100 kunstwerken van 100 kunstenaars, allen leden van de Kring. Het zijn er 91 geworden, die je tot 25 juni in Pulchri kan gaan zien.

Curator Jeroen Damen, die onder andere een sculptuurblog bijhoudt, is gevraagd zeven beelden uit de afgelopen 100 jaar te kiezen, die op een of ander wijze een belangrijke verandering in de beeldhouwkunst zichtbaar maken. De kunstenaars van de NKvB werd gevraagd  zich door deze zgn. ‘signaalbeelden’ te laten inspireren.

Beeldhouwwerk is tegenwoordig veel meer dan alleen door hamer en beitel gemanipuleerd steen. Terecht heeft de NKvB het over ‘driedimensionale kunst’. Eigenlijk zou voor veel beeldhouwers de term ‘sculpturist’ of ‘vormgever’ beter van toepassing zijn.
En daar zijn er veel van in Nederland.

Veel meer dan de ruim 140 leden die de NKvB momenteel telt. We zijn 4 NKvB leden tegen gekomen op de Wikipedialijst van beeldhouwers. Die lijst is lang niet volledig want veel meer beeldhouwers, inclusief NKvB-leden zijn te zien in Beeldengalerij Het Depot (Wageningen), in de beeldentuinen van het Kröller-Müller Museum, kasteel Nijenhuis (behorend bij museum De Fundatie), ruïne Ravensteyn (Heenvliet) en beeldentuin Mariënheem.

Vorige Volgende