serie

Kunst op zondag

Foto: Joan (cc)

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.


Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Muren en bruggen

In Den Bosch krijgen winkeliers steun van street art kunstenaars. Onder het motto ‘Using Walls to Build Bridges’ (muren voor bruggen) gaat Frank Willems van Kings of Colors er voor zorgen dat de dichtgetimmerde winkels er niet zo troosteloos uitzien.

De winkeliers hebben uit voorzorg hun zaken dichtgetimmerd na de rellen van vorige week. Nu afwachten of het rustig blijft in Den Bosch en de kunstwerken het overleven. Dat zou wel zo aardig zijn, want als de panelen er weer af kunnen, worden ze geveild en gaat de opbrengst naar de winkeliers.

Het street art platform ‘King of Colors’ kennen we onder andere van de silo’s aan de Bossche Tramkade.

bruggen Flickr Henk-Jan van der Klis Silo's Tramkade 's-Hertogenbosch 2 CC BY-NC-ND 2.0

Flickr Henk-Jan van der Klis Silo’s Tramkade ‘s-Hertogenbosch 2 CC BY-NC-ND 2.0

Bruggen en muren. Daar weten ze in Den Bosch meer van. Bijvoorbeeld in de muurgedichten. Dit gedicht van een anonieme 14e eeuwse dichter, is uiterst toe[passelijk bij wat veel Bosschenaren voelden na de rellen: ‘Ghequest’.

bruggen Flickr Blinde Schildpad GeQuetst CC BY-NC-SA 2.0

Flickr Blinde Schildpad GeQuetst CC BY-NC-SA 2.0

Een  gedichtje van Jan Emmens mag misschien enige troost bieden. Een nachtje er over slapen en dan met goede moed weer verder: ‘De slaap is als een brug’.

Flickr Metro Centric DE SLAAP is als een brug CC BY 2.0

Flickr Metro Centric DE SLAAP is als een brug CC BY 2.0

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | verkent musea online

REPORTAGE - Door de verlenging van de lockdown blijven de musea voorlopig t/m 2 maart 2021 dicht. De honger naar kunst en cultuur neemt hierdoor verder toe. Museummedewerkers werken sinds het begin van de corona-pandemie intensief aan alternatieven. Als kunstliefhebber kun je nu in talrijke musea virtuele rondleidingen volgen, online de collectie bekijken of podcasts beluisteren. Uit dit wekelijks groeiende aanbod heb ik voor Kunst op Zondag een eerste selectie gemaakt. Ik wens je veel online plezier.

“Cultuur biedt ons interpretatiekaders.
En meer dan dat, ze biedt ook veerkracht.”

uitspraak: Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur en cultuurgeschiedenis bron:Radboud Recharge 14.1.2021 © Bea Ros

 

musea online Van Abbemuseum_Eindhoven © foto Wilma_Lankhorst.

Van Abbemuseum Eindhoven © foto Wilma Lankhorst.

Struin thuis door het Van Abbemuseum

Bezoek nu via de virtuele rondleiding de tentoonstelling Positions #6: Bodywork in het Van Abbemuseum. Voor deze tentoonstelling bestudeerden vijf kunstenaars de maakbaarheid van het lichaam. Het effect is humoristisch, hallucinerend, klinisch en onthullend. Via deze link kun je thuis door het museum struinen.

musea online Zach_Blas_Positions_6_Bodywork_2020_2021_Van_Abbemuseum_Eindhoven © Foto_Peter_Cox

Position s#6Bodywork (2020-2021) © Zach Blas in Van Abbemuseum Eindhoven © foto Peter Cox.

In de zaalafbeeldingen staan verwijzingen naar onder andere videofragmenten waarin de kunstenaars zelf uitleg geven over hun werk. De artiesten die aan dit project hebben meegewerkt zijn de Engelse kunstenaar, filmmaker en schrijver Zach Blas (1981), de Bengalese kunstenaar Praneet Soi (1971), de in Londen geboren artiest Navine G. Khan-Dossos (1982),  Laure Prouvost (1978) videokunstenaar geboren in het Franse Croix en de Noorse kunstenaar Ajla R. Steinvåg, die nu in Eindhoven woont en werkt

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Pizzadozen

Enig idee hoeveel kunst we weggooien? Misschien zijn we zo nonchalant omdat we het gratis en in enorme hoeveelheden krijgen aangeboden. En dikke kans dat die berg weggegooide kunst in tijden van corona fiks groter is geworden.

We gaan eens kijken  naar ‘verpakkingskunst’. Daar moet je nog goed mee oppassen, want het coronavirus schijnt het goed vol te kunnen houden op plastic en ook op karton blijft het een dag in leven. Een kartonnen preventiescherm biedt dus misschien niet de beste bescherming.

Maar er wordt met ‘verpakkingskunst’ nog aardige dingen gedaan. Bijvoorbeeld de vet fraaie kunst op pizzadozen.

Kunst op pizzadozen

Een voor de hand liggende variant: reproducties van meesterwerken op de doos. De Finse Kirsi Karppinen beschilderde tien pizzadozen met oude kunst. Hier haar versie van de Narcissus van Caravaggio.

Kirsi Karppinen - Pizza box 8, 2014, oil on pizza box. cc Flickr pizzadozen

Kirsi Karppinen – Pizza box 8, 2014, oil on pizza box. cc Flickr

Is de spotprent kunst? En kunt u zich dan voorstellen dat een Nederlandse horecaondernemer een cartoonist vraag zijn pizzadozen te voorzien van een Rutte, De Jonge. Koolmees en Wiebes die het land opvreten? In Italië meende een pizzabakker in Turijn dat Berlusconi en coalitiegenoten het land aardig verdeelden.

régine debatty Pizza Box Flickr CC BY-SA 2.0 pizzadozen

régine debatty Pizza Box Flickr CC BY-SA 2.0

Foto: Joan (cc)

Kunst op zondag | De buurvrouw is nog niet dood

Sneu zeepje. Foto: Maria Willems (cc)

De buurvrouw is nog niet dood

De buurvrouw is nog niet dood.
Ze leeft nog. We horen haar soms
aan de andere kant van de muur.
De maden kruipen al wel rond in haar kliko, massaal.
De kraai zit op haar schoorsteen.
En haar kleren zitten vol met vlekken,
die langzaam kruipen naar haar handen,
oprukken naar haar gezicht.
Haar gang is wankel,
ze moet gesteund door vreemde arm
of zoon. Haar ogen zwemmen.
Bezoek krijgt ze niet,
Er komen vreemde dampen uit haar huis.
Haar gang is wankel,
alsof ze de weg naar het graf
niet vinden kan.

Waslijn: Foto: Maria Willems (cc)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Architectuurwandeling Almere

Vanwege de voortdurende pandemieproblemen zijn de musea nog steeds gesloten en bied ik jullie nog maar eens een volledig coronaproof kunstuitje aan. Een architectuurwandeling in Almere. Zelf ben ik al heel lang van plan om dit eens in Rotterdam te doen, maar Almere heeft ook heel wat te bieden. Omdat ik daar een tijdje geleden toevallig was, heb ik me daar zeker met deze wandeling vermaakt. Als je door het centrum van Almere loopt wordt je verrast door de hedendaagse architectuur van René van Zuuk, Rem koolhaas, Herman Hertsberger en vele anderen. Almere is derde op de lijst van architectonische plaatsen in Nederland en voert zelfs de lijst aan van “European New Towns”.

Hierboven zie je The Wave (2003-2004) van René van Zuuk Architecten B.V. Almere. Echt een heel bijzonder gebouw met inderdaad een soort golf in de gevel. Dit opvallende gebouw aan de waterkant, uitzicht op het Weerwater, is een wooncomplex. Er zijn 42 ruime appartementen met vier verschillende indelingen. De appartementen strekken zich uit over zes niveaus en lijken uit de gevel te schuiven als luciferdoosjes. René van Zuuk is een architect uit Almere en je komt nog meer werk van hem tegen onderweg.

architectuur Side by Side-Frits van Dongen © foto: Krina van der Drift

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | vooruitblik 2021

NIEUWS - In de laatste editie van Kunst op Zondag van dit jaar, kijken we vooruit naar 2021. Op dit moment zijn alle musea helaas weer gesloten. Maar voor 2021 staan er weer veel mooie exposities ingepland. Uit het grote aanbod, heb ik een keuze gemaakt voor de eerste helft van het nieuwe jaar. Laat je ook in het komende jaar weer verrassen door Kunst op Zondag.

Kunst op zondag Rivivere campagnebeeld © De Domijnen Sittard

Campagnebeeld van Rivivere © De Domijnen Sittard.

Januari 2021

Rivivere herleven, nieuw leven inblazen, herbeleven

De Domijnen, Sittard

De museumdepots in ons land liggen vol met objecten. Er is vaak eeuwenlang volop verzamelend door museummedewerkers met een bepaalde bedoeling. Het verrast je misschien maar het was lange tijd niet gebruikelijk om informatie over de aankopen vast te leggen. En soms was de informatie gewoon onvolledig. Het gevolg hiervan is dat er objecten in de collectie terecht zijn gekomen die er volgens de huidige maatstaven niet meer passen of gewoon nooit geaccepteerd zouden zijn. Kapotte glaasjes, scherfjes en onderdelen van meubels of gereedschappen, spulletjes die niet compleet zijn of zwaar beschadigd.

Kunst op zondag Theresie_Tholen_FIFTY GRAMMS OF YELLOW _ De Domijnen Sittard 2021

Fifty gramms of yellow © Theresie Tholen De Domijnen Sittard.

Theresie Tholen

Conservator Kitty Jansen-Rompen van Erfgoedcentrum De Domijnen in Sittard raakte gefascineerd door het werk van beeldend kunstenaar Theresie Tholen. Tholen blaast op een bijzondere manier oude voorwerpen nieuw leven in. Kitty Jansen nodigde Theresie Tholen uit om een expositie samen te stellen. Jansen vroeg of de kunstenaar daarbij gebruik wilde maken van afgekeurde spullen uit de depots. Het resultaat is straks te zien in Rivivere.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De Jugendstil van Apeldoorn

Apeldoorn is een laatkomertje. De groene Veluwestad heeft geen grootse middeleeuwse geschiedenis. Het werd pas later wat, toen mensen zich realiseerden dat de beekjes die van de Veluwe kwamen neerstromen nuttig konden zijn om watermolens aan te drijven. Zo ontstond de papierindustrie. Maar Apeldoorn werd pas echt meer dan een vlek op de landkaart toen stadhouder-koning Willem III besloot een oud jachtslot uit te breiden met een paleis, Het Loo.

Apeldoorn Jugendstil Hoofdstraat 92-102 © eigen foto J. Lendering

Apeldoorn Jugendstil Hoofdstraat 92-102 © eigen foto J. Lendering

En het was nog later, toen koning Willem I een kanaal liet graven, dat het grote dorp veranderde in een kleine stad.

Langs het kanaal kwamen industrieën. Er kwam een gasfabriek. Een spoorwegstation – eigenlijk twee: Het Loo had een eigen station – zorgde voor snellere verbindingen, zodat koning Willem III, koningin Emma en koningin Wilhelmina regelmatig in Apeldoorn verbleven. Een negentiende-eeuwse boom town.

Dat zie je aan de architectuur. De Apeldoornse Dorpsstraat, die inmiddels Hoofdstraat heet, staat vol gebouwen uit de late negentiende en vroege twintigste eeuw. U mag het Art Nouveau noemen of Jugendstil, al zijn er natuurlijk ook gebouwen in andere bouwstijlen. Het is me als Apeldoorns kind nooit opgevallen, maar toen ik er onlangs een maand rondwandelde, zag ik het ineens overal. Hier zijn wat voorbeelden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De Kat van Toko Kim Lan

Ik zie U elke nacht,
Gij zetelt aan de andere zijde,
slechts gescheiden door straat
en tweemaal vensterglas.
’s Nachts wenkt U mij,
baken in de eeuwige duisternis
tussen de shampoo, de waaiers en de mie.

Uw troon is hoog achter de etalageruit,
boven de potjes met het vreemde etiket.
U glimt en glinstert in het duister.
Open ik het gordijn omdat ik U dan zoek,
dan wenkt U, verheven boven het daagse van
de vijzel en de kommetjes en al het bamboespul
en de reclame voor goedkoop bellen naar Somaliland.

Kat van Kim Lan, van schemer tot
het zwartst van de nacht,
Uw wenken begeleidde me al die tijden.
Nu bent U verstild, Uw arm verstard.
Bent u nu zelf uitgezwaaid?

Uw blik boort zich naar de overkant
ik voel hem star op mij gericht,
is het een verwijt, heb ik iets nagelaten,
had ik wellicht moeten oversteken?
Is het Uw tijd die gekomen is,
of, ik schrik, misschien de mijne?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Een rondje landschapskunst

Begin november, toen net alle coronamaatregelen weer aangescherpt werden, hadden mijn man en ik enkele vakantiedagen, die we toch graag leuk wilden invullen. We trakteerden onszelf op een paar dagen Flevoland; lekker wijds en veel ruimte, dat kon nooit kwaad, zelfs in coronatijd. Een dagje landschapskunst stond al heel lang op mijn verlanglijstje en dit was het perfecte moment. Tijdens de aanleg van de Flevopolder besloten de ingenieurs en planologen om een aantal grote kunstwerken te realiseren. Ze richtten zich daarbij op een kunstvorm die tot hun verbeelding sprak: Land art. In de jaren zeventig waaide deze spraakmakende stroming over van Amerika naar Nederland. Het resultaat is een bijzondere collectie van landschapskunstwerken.

Hierboven zie je Riff.PD#18245 van Bob Gramsma, een bijzonder indrukwekkend bouwwerk. Op drie paalfunderingen en een complexe constructie zoals die ook wordt gebruikt in bruggen- en botenbouw stortte Gramsma een heuvel van 8000 kubieke meter landbouw- en Zuiderzeegrond. Hierin groef hij een grote holte, die vervolgens is bekleed met een laag spuitbeton. Vervolgens haalde Gramsma de aarde weg tot maaiveldhoogte, en bleef dit afgietsel  van beton vermengd met Zuiderzeebodemresten over. Het is een afdruk van Gramsma’s gegraven spoor in Flevogrond, en weerspiegelt daarmee de ontginning en kunstmatigheid van de polder. Het biedt onderdak aan dieren en mossen. Op dit moment is de trap afgesloten om binnenkort gerenoveerd te worden, maar anders kun je het bouwwerk beklimmen en uitkijken over het oude land bij Elburg.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Het nieuwe Thermenmuseum

Voor wie het Thermenmuseum in Heerlen nog niet mocht kennen: het is gewijd aan een van de grootste Romeinse ruïnes benoorden de Alpen. Coriovallum, zoals Heerlen destijds heette, was aanvankelijk de voornaamste nederzetting van een lokale stam. Fijne klei in de beekdalen zorgde ervoor dat hier veel pottenbakkers kwamen wonen. (Ik blogde vorige week over Lucius en Amaka.) Een Romeinse weg verbond het stadje met Bavay en Keulen en met de rest van de wereld, terwijl een andere weg leidde naar het noorden en naar Aken. Ergens in het midden van de eerste eeuw n.Chr. verrees hier ook een badhuis. Voor reizigers, voor soldaten, voor pottenbakkers en voor iedereen die verlost wilde zijn van het stof en zweet. En voor iedereen die gewoon behoefte had aan een babbel.

Kortom, Coriovallum was een van de vroegste centra van de romanisering in de Lage Landen. Een van de laatste ook. Nog in de vijfde eeuw n.Chr., toen andere nederzettingen allang waren opgegeven, woonden hier soldaten die zich identificeerden met het Romeinse Rijk. Het badhuis lijkt nog altijd te hebben gefunctioneerd. De opgraving documenteert dus een periode van een half millennium – het eerste kwart van de geschiedenis van de Lage Landen.

Een van de twee tijdelijke exposities © Eigen foto.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Gimme Shelter in Groningen

VERSLAG - Voor Kunst op Zondag was ik deze week te gast bij de voorbezichtiging van ‘Gimme Shelter, the Stones in Beeld’. Deze foto-expositie is een parallel-tentoonstelling aan ‘The Rolling Stones, Unzipped in het Groninger Museum. De ambiance van de historische Der Aa-kerk op A-kerkhof (wie kent dit adres niet van Monopoly?) geeft iets speciaals mee aan de rockende foto’s van popfotografen Bent Rej, Rob Bosboom, Gijsbert Hanekroot en Claude Vanheye.

Gimme Shelter, the Stones in Beeld in Der Aa-kerk, © foto Wilma Lankhorst

The Stones in Nijmegen 1995

Terwijl The Stones ‘Gimme Shelter’ inzetten, flits er een hevige pijnscheut door mijn onderrug. Ik moet gaan liggen op het grasveld van het Goffert Park in Nijmegen. In deze gestrekte positie op de grasmat voel ik de muziek door mijn lijf golven. Mijn vrienden Martin en Harrie staan respectievelijk aan mijn hoofd- en voeteneinde om me bescherming (shelter) te bieden tegen de dansende fans. Het tweede deel van de Rolling Stones ‘Voodoo Lounge Tour’ breng ik liggend door, maar de intensiteit van de muziek is er niet minder om. Al deze herinneringen komen weer boven als we bij de fototentoonstelling ‘Gimme Shelter, de Stones in Beeld’ in Der Aa-Kerk inlopen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Over 100 jaar

Laat vandaag nog een portret van u schilderen en over honderd jaar ziet u er nog even patent uit als nu. Mits het schilderij goed wordt geconserveerd. Komt u in een museum te hangen, hoeft u zich daar geen zorgen over te maken. De anti-rimpelzalfjes, vitaminen en mineralen waar u jong en fit bij zou blijven, worden ruimschoots overtroffen door de hedendaagse conserveringstechnieken.

U heeft er weinig aan. De kans is uiterst klein dat u over honderd jaar uw eigen portret zelf nog eens bekijkt. En hoe u en de wereld er over honderd jaar uit zal zien, is een boeiende vraag, maar u zult het nooit zelf ‘In Real Life’ aanschouwen.

Als u meent dat u dat over honderd jaar wél kan, dan bent u op zijn minst een vlot lerende 6-jarige die dit stukje nu leest. De kans dat u een 100-plusser wordt, is weliswaar met de dag groter, maar is vooralsnog zeer klein. Laat staan dat een 100-jarige ooit zichzelf nog eens 100 jaar later zal kunnen bekijken.

Overigens waren er meer dan honderd jaar geleden, toen leefstijl en gezondheidszorg toch echt heel anders waren dan nu,  ook al 100-plussers. Martinus Wilhelmus van de Waal te Rhenen overleed in 1898 op 102-jarige leeftijd. In Rhenen herinnert de M.W. van de Waalstraat aan de zeer actieve diaken, ouderling, notabele in de kerkvoogdij, lid van de Watersnoodcommissie en 20 jaar raadslid 4 jaar wethouder.

Vorige Volgende