Vaste gasten | Geen bal op TV | Dinsdag column van Max Molovich

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Eric Corton

1 juli 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Eric Corton. Ooit had ik een hekel aan hem. Ik schreef zelfs een stukje dat ‘Waarom ik zo’n hekel heb aan Eric Corton’ heette. Het is een stukje dat nog steeds veel gelezen wordt. Waarschijnlijk hebben meer mensen een hekel aan Eric Corton. In dat stukje vergeleek ik Eric Corton met Timothy Treadwell, beter bekend als Grizzly Man, hoofdpersoon uit de gelijknamige documentaire van Werner Herzog.

Treadwell leefde tussen de beren. Hij identificeerde zich zo met ze dat hij dacht dat de beren hem als een van hen beschouwde. Dat deden ze niet. Hij liet hen onverschillig. Ze tolereerden zijn aanwezigheid. Meer niet. Een hongerige beer uit een ander gebied is hem fataal geworden.

Op dezelfde manier, constateerde ik, denkt Eric Corton één met de grootheden uit de internationale rockwereld te zijn. Ik meende dat te mogen concluderen nadat ik Eric Corton tijdens een backstage-bezoekje aan de optredende Foo Fighters in een reflex Dave Grohl zag groeten die inderdaad zijn hand op stak, zij het niet om hallo tegen Eric Corton te zeggen, maar om aan te geven dat hij het slotakkoord van een of ander nummer ging aanslaan.

Diezelfde dag sprak ik de zus van een vriendin van een vriend. Deze zus was heel toevallig ook backstage aanwezig geweest bij het bewuste optreden op Lowlands. Zij vertelde hoe ontroerend ze het vond om te zien hoe Dave Grohl midden in een gesprek met de zanger van de Kaiser Chiefs het gesprek liet voor wat het was omdat hij Eric Corton zag die hij vervolgens in de armen vloog. Dat het zulke goede vrienden waren en hoe bijzonder een dergelijke vriendschap was in deze door seks en drugs en afgunst doordrenkte wereld van de rock and/or roll.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Ik stond erbij

24 juni 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Als ik erover nadenk, duizelt het me. Al die mensen die, net als ik en al mijn dierbaren, een leven hebben. Dat duizelt me zoals de oneindigheid van het heelal mij duizelt. En zoals de eeuwigheid mij duizelt. Hoewel, dat duizelt me nog net iets meer. Maar soms zit je bijvoorbeeld in de trein, sta je stil op een station in een of ander onooglijk stadje, kijk je naar de achterkant van een flat en weet je: achter al die raampjes zitten mensen die een leven hebben. Die liefhebben, haten, geboren zijn en kinderen ter wereld brachten, mensen die zullen sterven, al gestorven zijn of nog geboren moeten worden. Mensen die herinnerd zullen worden en weer vergeten.

Terwijl ik dit schrijf, zit Jack van Gelder de wedstrijd Nederland Chili samen te vatten. We zien de spelers, voorafgaand aan de wedstrijd, het volkslied ondergaan. In een terloopse bijzin vertelt Jack van Gelder dat er tijdens de bouw van het stadion een aantal bouwvakkers zijn overleden. ‘Maar daar is nu natuurlijk niemand mee bezig.’ Van Gelder walst door. De aard van de freestyler. Hij had net zo goed iets kunnen vertellen over de appeltaarten die de moeder van Dirk Kuyt altijd maakte als haar zoon met Quick Boys had gewonnen. Maar hij refereerde aan de slachtoffers van dit WK.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Het beste voor Kees

17 juni 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Alweer zo’n zestien jaar geleden zag ik de documentaire Trainman. Over de autistische Kees Momma. “Goed dat jullie er zijn”, zei hij tegen de cameraploeg in de eerste scène, “er worden wafels geserveerd in de restauratie.” Hij was met zijn modeltrein de rit Amsterdam-Brussel aan het afleggen. Met een tijdschema naast zijn transistor. Een paar dagen later ging hij met zijn moeder en de cameraploeg daadwerkelijk naar Brussel. “Oooh!”, juichte hij toen de trein eraan kwam, “het is net als in het echt!” Toen er in Brussel een motor met iets te veel volume langs scheurde, begon hij te schelden. Hij legde zijn linkerarm over zijn hoofd zodat zijn linkerhand zijn rechteroor bedekte. “Godverdomme wat een klootzak”, schreeuwde hij. Hij spuwde het uit. Thuisgekomen liet hij foto’s ontwikkelen. Hij kreeg de foto’s terug in een mapje waarop twee meisjes van een jaar of zeven in bikini stonden afgebeeld. Ze waren met water aan het spelen. Bezorg kwam hij naar beneden om aan zijn moeder te vragen of dat geen pedofilie was. Zijn moeder verzekerde hem dat dit geen pedofilie was. “O, gelukkig”, zei Kees.

Kortom, Zomergastenmateriaal. Kees stal mijn hart. En nu blijkt hij terug. Ik, tv-recensent van likmevestje, had het helemaal gemist, maar in de documentaire ‘Het beste voor Kees’ (twee weken geleden uitgezonden door de NCRV) onderzoekt documentairemaakster Monique Nolte hoe het gaat met haar onderwerp van 17 jaar geleden. Inmiddels is Kees 45 jaar. Hij woont nog steeds bij zijn vader en moeder, die nu een jaar of 80 zijn. Hij rijdt nog steeds veel en vaak met zijn treinen. Dit keer ging hij van Brussel naar Amsterdam. Hij was net voorbij Luik toen de cameraploeg binnenkwam. Ze hadden wel enige vertraging opgelopen, omdat de regisseuse zo onverstandig was geweest om een kort rokje aan te trekken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Rik Mayall en Thé Lau

10 juni 2014 , 15:30 , door Max Molovich

Volgens de beroemde Oud-Griekse filosoof Epicurus is het zinloos de dood te vrezen, want ‘als wij er zijn, is de dood er niet en als de dood er is, zijn wij er niet meer’. Hij heeft makkelijk praten, want hij is zo dood als een pier, maar toch: geen speld tussen te krijgen. En voor mij de belangrijkste reden dat ik liever plotsklap dood zou neervallen dan een lange lijdensweg te moeten doorlopen. Want meer dan de dood, vrees ik een lange lijdensweg.

Tenminste, dat dacht ik. Maar ik ben erop aan het terugkomen. Mocht ik ooit een of andere gezegende leeftijd bereiken en met recht kunnen zeggen dat het leven mooi is geweest, dan lijkt een dergelijke pijnloze dood mij nog steeds ideaal, maar voor wie vroegtijdig heen moet gaan, valt een lange slepende ziekte denk ik toch te prefereren boven bijvoorbeeld de plotsklapse dood van een auto-ongeluk of een herseninfarct. Voor de nabestaanden die dan de tijd krijgen om afscheid te nemen. Maar misschien ook wel voor jezelf.

Dat bedacht ik me toen ik gisteren Thé Lau op Pinkpop geïnterviewd zag worden door Eric Corton, terwijl diezelfde avond het bericht tot mij was gekomen dat de Britse comedian Rik Mayall was overleden. Toen The Young Ones voor het eerst op de Nederlandse televisie te zien was, was ikzelf nog dusdanig jong dat ik er niet naar keek. Het leek me gevaarlijke tv. Dit kwam vooral doordat ik enige vrees koesterde voor punkers met hanenkammen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Wilders Wereld

27 mei 2014 , 15:30 , door Max Molovich

Een uur voordat bekend werd hoe goed Geert Wilders en zijn pan-Europese collega-Eurofoben het in de verkiezingen hadden gedaan, deden in de documentaire Wilders Wereld enkele ex-PVV’ers een boekje open over het reilen en zeilen in de partij van de jonge blonde oppergod van de vaderlandse politiek.

Nu kwamen er louter ex-fractiegenoten aan het woord, waaronder helaas geen Eric Lucassen. Maar wel Hero ‘Niks leuker dan een kraker een brandende vlek in zijn rug meppen’ Brinkman, Richard ‘ik was ooit schooldirecteur’ Mos en Marcial ‘Ober, één kopstootje’ Hernandes. Allemaal brave huisvaders die vol idealisme aan het avontuur begonnen waren en toen van een koude kermis thuiskwamen. Zo’n verregende kermis waar de kermisklanten absoluut geen zin hebben om het de klanten naar de zin te maken en eigenlijk op één ding uit zijn: troubles.

De idealisten bleken namelijk helemaal geen eigen mening te mogen hebben. En Geert Wilders bleek een verstokte kettingroker die weigert rekening te houden met astmapatiënten. En nadat Martin Bosma de fractie om input heeft gevraagd voor het partijprogramma, doet hij daar helemaal niks mee, maar schrijft hij domweg op dat Turkije Constantinopel terug aan de Grieken moet geven. En volgens mij was het Louis Bontes die met tranen in zijn ogen vertelt hoe Eric Lucassen de prachtige schoolplaat die hij boven zijn bureau had hangen op zijn kop kapot sloeg omdat hij niet de enige wilde zijn die koppijn had van de fles wodka die hij de avond ervoor had genuttigd. Of zoiets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Het nieuwe moorden

20 mei 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Ik heb de laatste aflevering van Game of Thrones nog niet gezien, dus wat dat betreft hoeft u niet bang te zijn voor eventuele spoilers. Maar als u ook niks wil weten over de afleveringen daarvoor, of over The Wire of House of Cards of Fargo, dan raad ik u aan niet verder te lezen. En datzelfde geldt voor als u de film Psycho nog niet hebt gezien, maar dat wel graag nog eens zou doen.

Waar ik het vandaag met u over wil hebben is de trend van het vermoorden van hoofdpersonen. Volgens mij is dat begonnen met de moord op Stringer Bell in seizoen 3 van The Wire. Ik weet het nog goed, het was een donderdagavond, ik zat op de bank. Ik had het zo niet verwacht dat zo’n belangrijk personage het loodje kon leggen, dat ik er drie dagen lang van slag van ben geweest.

Een jaar of vijftig daarvoor liet Alfred Hitchcock na een minuutje of twintig zijn hoofdpersoon vermoorden in een moteldouche. Bioscoopbezoekers wisten niet wat ze meemaakten. Dit ging in tegen alle gangbare Hollywood-wetten.

Het trucje heeft weinig navolging gekregen. Maar nu komt het in de betere serie geregeld voor dat een belangrijk personage vroegtijdig het loodje legt. Game of Thrones heeft dit tot een kunst verheven. Het is elk seizoen niet zozeer de vraag of er een belangrijk personage aan zijn of haar eind komt, het is de vraag wie en hoe. De onthoofding van John Stark, The Red Wedding en The Purple Wedding: hoewel de voortekenen achteraf gezien overduidelijk waren, zag ik ze niet aankomen en schrok ik mij elke keer weer helemaal de pleuris. Kom daar maar eens om vandaag de dag.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Peter R. en Femke H.

13 mei 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Deze week zag ik de programma’s van twee voormalige politici. De eerste was van Peter R. de Vries en ging over kindermisbruik in Moldavië. De tweede was van Femke Halsema en ging over de islam in de polder.

Nu is de eerste voormalige politicus vooral bekend als programmamaker van programma’s als ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’. Wat altijd al zo irriteerde aan ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’ irriteerde ook aan ‘Peter R. over de grens’: in zijn zoektocht naar de waarheid stelt hij zichzelf in één uitzending minstens 64 keer dezelfde vraag. Achter elkaar. In datzelfde zuigende timbre van ‘m. Monotone variaties op een thema. Nooit begrepen waarom zijn programma’s zo populair zijn. Wellicht is dit het televisie-equivalent van GHB.

De vraag die dit keer uiten treure werd gesteld: Moldavië is wereldkampioen kindermishandeling terwijl het in onze achtertuin ligt, hoe kan dat? Zelfs toen Peter R. de Vries een VN-gezant sprak die daar wellicht een klinkend antwoord op had, achtte hij het nodig om haar na drie woorden te onderbreken met een voice-over waarin de knagende stem van Peter R. de Vries weer diezelfde vraag stelde: Moldavië! Wereldkampioen kindermishandeling! Achtertuin van Europa! Hoe kan dat?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Inglourious Basterds

6 mei 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Gisteren had ik een tartette framboise meegenomen van de bakker om te vieren dat we in vrijheid leefden. Leek me een mooie manier om mijn zoon te laten weten dat dit niet zomaar een dag was. Maar om aan een vierjarige uit te leggen wat Bevrijdingsdag is, is nog niet zo gemakkelijk. Want leg eerst maar eens uit wat vrijheid precies betekent aan iemand die niet weet wat oorlog is. En leg maar eens uit wat oorlog precies is aan iemand die nog maar amper kan bevatten wat dood zijn betekent.

Toen ik ‘m uitlegde dat in een oorlog landen tegen elkaar vochten, zei hij dat landen niet kunnen vechten. Waarop ik ‘m vertelde dat de bazen van de landen hun mensen tegen elkaar laten vechten. Dat leek hij te begrijpen. Maar later die dag zei hij dat de ouders van een klasgenootje hadden verteld dat landen geen baas kunnen hebben. Dan zijn het waarschijnlijk anarchisten, zei ik. Toen wij tijdens Bevrijdingspop een ander klasgenootje van ‘m tegenkwamen, fluisterde mijn zoon tegen mij dat ik aan dat jongetje moest vragen of hij wist dat de oorlog voorbij was.

Het enige wat hij heeft om te begrijpen wat oorlog is en vrijheid is, zijn mijn woorden en zijn eigen verbeeldingskracht. En mijn woorden zijn beperkt. Want ik heb geen zin om ‘m van alles op de hoogte te brengen. Nu ik een zoon van vier heb, begrijp ik dan ook beter wat Roberto Benigni voor ogen had toen hij La Vita è Bella maakte. Destijds vond ik het een volkomen belachelijke film die een lachertje maakte van de gruwelijkheden van de Holocaust. Eigenlijk vind ik dat nog steeds. Want je kunt de Holocaust onmogelijk verbergen en iedere poging dat te doen, voelt bijna als een ontkenning, maar als vader van een zoon van vier, begrijp ik de wens om dat wel te doen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op TV | De snijtafel

29 april 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Volgens filosoof Hans Kennepohl zijn wij nog nooit zo romantisch geweest. Hij heeft zelfs een boek geschreven dat Wij zijn nog nooit zo romantisch geweest heet. Onder romantisch verstaat hij het belang dat wij hechten aan authenticiteit, aan het ‘jezelf zijn’. Juist in een wereld die door digitale technologieën steeds afstandelijker lijkt te worden, hunkeren wij naar echtheid.

Als voorbeeld van die hunkering noemt Kennepohl in een interview met Trouw een paar keer De Wereld Draait Door. En inderdaad, als er één programma is dat de zoektocht naar het authentieke centraal stelt, dan is het De Wereld Draait Door wel, dat constant probeert om de steeds killer wordende wereld op puurheid te betrappen. Waarbij Matthijs van Nieuwkerk als een soort hogepriester bepaalt wat wel en wat niet authentiek is, daarbij ingefluisterd door volgelingen als Nico Dijkshoorn, Marc Marie Huibrechts en Jan Mulder.

Hoe oppervlakkig DWDD’s viering van het authentieke is, toonde het De Snijtafel gisteren aan in een 20 minuten durende operatie van een DWDD-interview met Carice van Houten en Halina van Rijn. Aanleiding van het interview was het verschijnen van hun boek Anti-Glamour, waarin de hartsvriendinnen verslag doen van hun leven naast de schijnwerpers. Het irritante, zo laat De Snijtafel genadeloos zien, is dat Carice, Halina en Matthijs heel gewichtig doen over iets wat heel oppervlakkig is. En elke keer als tafelheer Paul de Leeuw die diepte juist wel wil opzoeken (of het gebrek eraan probeert te doorprikken), wordt hem de mond gesnoerd door de presentator.

Geen bal op tv | Martin Bril-Enfin

22 april 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Volgens mij was het Bart Chabot die in Martin Bril–Enfin zei dat Bril de kunst van het kijken had geperfectioneerd. Zelf zag Bril het zo: “Het gaat niet om het kijken, het gaat niet om het zien, het gaat erom dat je iets vindt waar je verbeelding aan blijft haken en waar je al schrijvende het verhaal uit krijgt. En dan schrijft het zichzelf wel.”

Eerder die avond zag ik My 600 lb Life op pulpzender TLC. De camera volgde een vrouw van meer dan 300 kilo in haar poging af te vallen. Ze lag dag en nacht op een bed in de kamer, als de moeder van Gilbert Grape in What’s Eating Gilbert Grape. Mijn verbeelding bleef aan die hele vrouw haken. Ik moest wel kijken.

Ze had een operatie ondergaan zodat ze beter kon afvallen. Ze moest een dieet volgen. En ze moest, met hulp van een fysiotherapeut, weer leren lopen. Ze had een kom met gehakt op haar schoot. Met blauwe afwashandschoenen kneedde ze er een paar eierdooiers doorheen. Ze maakte er ballen van die haar man in de oven afbakte. De volgende dag vouwde ze wontons in elkaar. Ze kon niet zonder, zei ze. Haar man frituurde de wontons. Zelf frituren was gezonder dan laten bezorgen, zei de man.

Geen bal op tv | King Joffrey en de herovering van het nu

15 april 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Prof. Dr. Douglas Rushkoff was te gast in Tegenlicht. Volgens mij voor de derde keer alweer. Hij ratelt door als een Woody Allen die z’n cocaïne voor de verandering niet heeft weg geniest. Vrij vermoeiend om naar te luisteren, zeker als hij bijna een uur los gaat over ‘de herovering van het nu’.

De theorieën van Rushkoff zijn dermate suggestief dat de waarde ervan wat discutabel is, maar vermakelijk en prikkelend zijn ze wel. Zijn centrale punt: doordat we via alle nieuwe technologieën constant op meerdere plekke tegelijk zijn, glipt de tijd door onze vingers en vervreemden we onszelf van het hier en nu en van elkaar.

Neem drone-bestuurders die bommen laten vallen op doelen aan het andere eind van de wereld. Om te voorkomen dat het aanvoelt als een computerspelletje, wordt er constant een beroep gedaan op hun moreel besef. Het gevolg is echter dat drone-piloten veel meer last hebben van post-traumatische stress dan de piloten van de gangbare bommenwerpers. De afstand en het gebrek aan risico dat ze zelf lopen zorgt voor grotere schuldgevoelens. En wat extra vervreemdend werkt is dat ze aan het eind van de dag weer naar huis gaan, waar alles pais en vree is, dit in schril contrast met het dorpje in Afghanistan dat ze zojuist hebben gebombardeerd.

Geen bal op tv | Genen, memen en temen

8 april 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - In Tegenlicht had een Braziliaanse wetenschapper een robot ontwikkeld die bestuurd werd door de gedachtes van een aap. Dezelfde techniek kan ervoor zorgen dat mensen met een dwarslaesie weer kunnen lopen (tijdens de opening van het WK in Brazilië zal een jongen van 15 die van onderen verlamd is de aftrap doen).

Terwijl de Braziliaanse wetenschapper enthousiast vertelt over zijn experimenten, zie ik voor me hoe de aap door krijgt dat zijn verlengde robot onverwoestbaar is en, gewoon omdat het kan, zijn begeleiders al denkend dood mept, waarna hij op oorlogspad gaat. Ik zie The Terminator voor me, HAL uit 2001, de mens als batterij in The Matrix en het robotjongetje in A.I. dan, ontworpen om voor altijd een liefhebbend zesjarig jongetje te zijn, duizenden jaren lang elke seconde naar zijn overleden moeder verlangt.

Nu zult u zeggen: wat een overdreven reactie. Dat kwam doordat, met dank aan de Maand van de Filosofie, mijn weekend doordrenkt was met de vraag wat er gebeurt als mens en machine steeds meer samensmelten.

Volgens Peter-Paul Verbeek, afgelopen zondag in VPRO’s Boeken, hobbelt de moraal meestal achter de technologische ontwikkelingen aan, waardoor ze al te vaak draait aan een stuur dat nergens op aangesloten is. Techniek is niet te stoppen. In zijn boek Op de vleugels van Icarus betoogt hij dat je niet achteraf, maar tijdens de ontwikkelingen alvast de juiste vragen moet stellen.