Dit is een gastbijdrage van Mariko Peters. Zij is sinds eind 2006 Kamerlid van GroenLinks.
Mijn ideale zaterdagochtend begint, net als die van veel andere mensen, met een kopje koffie, een croissantje en de krant. Geluk in een klein hoekje. Als het aan mij persoonlijk ligt, blijft dat zo. Helaas is dat niet wat door deskundigen wordt voorspeld. De commissie die zich onder leiding van Eelco Brinkman boog over de toekomst van de pers, stelt dat kranten nog maar maximaal tien jaar winstgevend zullen zijn.
Met de komst van internet is het medialandschap radicaal veranderd. Veel jongeren lezen bijvoorbeeld nooit de krant. Toch merk ik vaak dat zij wonderwel goed geïnformeerd zijn over het nieuws van de wereld. Zij pikken dat ’s ochtends vroeg niet op van de deurmat, maar volgen het nieuws via Twitter, Nu.nl en Uitzending Gemist. Voor jongeren zijn niet kranten maar websites na de televisie het belangrijkste informatiekanaal.
Is het dus erg dat de krant verdwijnt? Voor het gewoontedier in mij is het jammer. Maar het is niet aan de overheid om hen te redden. Als er op een gegeven moment onvoldoende lezers en/of adverteerders zijn die de papieren krant willen betalen, dan houdt het op. Veel erger is dat met het verdwijnen van de krant ook het nieuws dreigt te verdwijnen dat zij brengen, net als de duiding en analyses van en achtergronden bij al dat nieuws.
Er zijn veel goede journalisten en bloggers op het internet. Maar kranten staan vaak aan de basis van het nieuws dat ook andere media brengen. Als die kwaliteitsjournalistiek onder druk staat, komt ook de democratie onder druk te staan. Een democratie staat of valt met burgers die weten wat hun overheid doet, nalaat en verborgen probeert te houden. Journalisten verschaffen die informatie. Of zij nu de krant, de omroep of het internet als medium gebruiken.
Ook minister Plasterk maakt zich hier zorgen over. Maar hoewel hij zegt dat het hem primair gaat over de toekomst van de journalistiek, richt zijn beleid zich vooral op behoud van het papieren nieuws. Het is hopeloos ouderwets. Regeren is achteruitzien, dat lijkt het motto van deze minister. Los van wat subsidies voor innovatie en jonge journalisten, wat onderzoekjes hier en daar en gratuite oproepen aan de sector zelf, wil de minister niets. Alles moet vooral bij het oude blijven.
Volgens Brinkman is er een ingewikkelde driehoeksverhouding ontstaan, waarbij kranten, omroepen en nieuwe media elkaar nodig hebben. Op die driehoeksverhouding verwacht ik een visie van de minister. Tevergeefs, moet ik helaas constateren.
De vraag hoe het kwaliteitsnieuws dat kranten brengen, overeind kan blijven in het internettijdperk, kun je niet los zien van een fundamentele discussie over mediabeleid in brede zin. Ik heb het bijvoorbeeld altijd onbegrijpelijk gevonden waarom een publiek gefinancierde omroep met overheidsgeld een mooie website kan bouwen vol nieuws die bijna niet meer te onderscheiden is van een ongesubsidieerde krantenwebsite. Of dat we met belastingcenten wel amusementprogramma’s betalen, terwijl er bij het ANP ontslagen dreigen te vallen.
Als het aan mij ligt, stoppen we met mediabeleid gericht op het communicatiekanaal en gaan we veel meer kijken naar de functies die we van groot belang vinden. Dus niet aan de ene kant tijdelijk de kranten een beetje subsidiëren en aan de andere kant op zoek gaan naar een werkbaar betaalmodel voor internet, zoals de minister doet. En ook het taboe dat hij legt op een ander stelsel van de publieke omroep moet van tafel.
De minister moet op zoek gaan naar manieren om dát te ondersteunen wat in ons aller belang is: onderzoeksjournalistiek, lokale en buitenlandse correspondenten, een algemene nieuwsvoorziening. Misschien moeten we het Stimuleringsfonds voor de pers fors uitbreiden en openstellen voor alle kwaliteitsjournalistiek ongeacht het medium. Of inspiratie gaan opdoen in het buitenland. In Frankrijk bijvoorbeeld wordt het persbureau door de overheid betaald. In ieder geval moeten we de idee-fixe loslaten dat alles per se bij het oude moet blijven. Ons mediagebruik verandert nu eenmaal in rap tempo, zeker dat van jongeren, en het beleid van dit kabinet moet daarop in springen.
Reacties (38)
“Mijn ideale zaterdagochtend begint, net als die van veel andere mensen, met een kopje koffie, een croissantje en de krant.”
Wie herkent zich hierin? Ik niet, namelijk :-)
De Volkskrant is een kutkrant, ’t is mij niet gauw te dol
Maar als ik ‘ns een krant lees, als ik ‘ns een krant lees
Dan wil ik ook een krant en geen papieren drol
Waar de redaktie drijft op drank en zelfcensuur
Je krijgt de halve waarheid, maar wel twee keer zo duur
@Spuyt12: Uh, ik. Ik heb zelfs twee kranten, dus doe ik het zondag nog een keer :-)
@KJ: Waarom die reactie? In het stuk wordt de Volkskrant niet genoemd.
Knap dit relevante stuk op je site zetten:
http://www.joop.nl/economie/detail/artikel/bos_voorspelt_snel_einde_aftrek_hypotheekrente/
Tsja, wat wil je ook als je Brinkman om een advies vraagt. Die man doet niks anders dan gevestigde belangen verdedigen.
Ik vind het ook een rare constatering, dat “er een ingewikkelde driehoeksverhouding ontstaan, waarbij kranten, omroepen en nieuwe media elkaar nodig hebben.” Hoezo? Waar komt die plotseling vandaan? Of bedoelt hij met ‘driehoeksverhouding’ dat men elkaar tegenwoordig vooral napraat?
Ik denk dat je het breder moet trekken: Naast dat veel journalisten de overstap naar nieuwe media niet weten te maken, heeft de burger (die zowel consument als kiezer is) helemaal geen behoefte aan kwaliteitsjournalistiek. Snelle hypes en ANP berichten via nu.nl of Metro en Spits is voldoende en duiding van ‘feiten’ is helemaal niet nodig, want het staat iedereen vrij om zijn eigen waarheid te creeeren zonder naar een ander te luisteren. Voor dat laatste heeft de politiek als lichtend voorbeeld gediend. Maar ja; die kiezer en consument heeft altijd gelijk en de hand in eigen boezem steken is moeilijk, dus dan moet er maar kunstmatig een ‘driehoeksverhouding’ worden gecreeerd.
@Steeph, KJ tooit zich hier met de woorden van een ander, om eigenzinnig over te komen.
Wat mij stoort in de huidige discussie over het gebrek aan kwaliteitsjournalistiek, en dus democratische controle, is dat iedereen doet of het een nieuw probleem wordt dat kranten verdwijnen.
De krantenuitgevers hebben zelf sinds de jaren tachtig die democratische controle afgeschaft, door als idioten alle lokale en regionale nieuwsbladen op te kopen, de bijbehorende journalisten te ontslaan, en die kranten om te vormen tot advertentiefuiken; waarvan zij de tarieven konden opleggen. Miljarden is daar aan verdiend.
Waarom zouden de gevolgen van deze verschraling van het publieke debat, en die eeuwige focus op antieke verdienmodellen, nu ineens met allerhande overheidssteun aan krantenuitgevers beloond moeten worden? Wat is dat voor hypocrisie?
Waarom doet iedereen of de massamedia vijf tot tien jaar geleden zijn uitgevonden?
@1: ja, ik herken dat, mijn ideale zaterdagochtend is koffie, medialunas (lokale croissants) en een stevige surfsessie (Sargasso, BBC, nu.nl, GS, lokale kranten, CNN, Parool, Trouw)
De overheid en steun aan kwaliteitsjournalistiek via een stimuleringsfonds klinkt eng. Dan wordt journalistiek zoiets als toneel. Subsidiepotjes en handige jongens die weten hoe ze aanvragen moeten doen. Plus een zelfgenoegzame incrowd van ‘zij die hebben’, die zich dan typisch terugtrekt in de grachtengordel en nog wat leuke Amsterdamse en Utrechtse wijkjes, zoals dat in de theaterwereld gebeurt. O, wacht even, daar wonen alle GroenLinksers ook… toeval!
@ Mariko Subsidies halveren: Prima!
Hier ben ik het niet met je eens: “De vraag hoe het kwaliteitsnieuws dat kranten brengen, overeind kan blijven in het internettijdperk, kun je niet los zien van een fundamentele discussie over mediabeleid in brede zin.”
Dat is een probleem voor de kranten. Minder ANP berichtjes, meer, als we dan toch de Volkskrant nemen als voorbeeld, Remco Campert, Bert Wagendorp en goede achtergrondartikelen. Dan blijven jij,Steeph, ik en een heleboel anderen gewoon tevreden de krant lezen. En de zeurpieten die dat niet doen? Ach, die zijn ook zonder internet niet achter de krant te krijgen. Soi. Daarbij komt: het aantal lezers van de Volkskrant daalt nu al niet meer!
Mijn variant: een kop thee, beschuit met muisjes en een netbook op schoot om te kijken op de sites van de diverse dagbladen en of er gisteren nog iets aardigs in P & W, Nova, of er nog wat bijgetypt is op sargasso, etc.
Af en toe, bij wijze van uitzondering wissel ik dat af met een in de losse verkoop gekochte krant, maar dat komt steeds minder voor.
‘…dat we met belastingcenten wel amusementprogramma’s betalen…’
Inderdaad ook mee stoppen…
De kwaliteit van de huidige papieren kranten is nu al dubieus. Dat wat erin gebracht wordt, valt tegenwoordig hoofdzakelijk langs een aantal lijnen uiteen, waarvan de meeste al beter online beschikbaar zijn:
– nieuws, echte AP AFP-wire achtig spul: veel sneller op het internet.
– columns: voor deze dingen maakt het medium niet uit. Hebben we ook op het internet. Is daar vaak leuker, want redactie-onafhankelijker. En bovendien kun je misschien reaguren ! (LOL!!1!)
– lifestyle: hoort niet thuis in een fucking krant. Weg ermee, waar dan ook.
– wetenschap enzo: kun je nauwelijks slechter krijgen dan in de Volkskrant of NRC. Laat staan Parool of Telegraaf. Te veel voor de leek, te weinig (en vaak foutief) voor de professional.
– opinie: blogs. ‘Nuff said. Hier heeft het internet een enorm voordeel.
– recensies: sorry, the internet already took you over. Like, a long, long time ago.
– interviews: meer magazine-achtig misschien, en zeker ook al verkrijgbaar op internet, maar vooruit. Leesbaarheid voor alles, tenslotte. Papier is lekker, in dit geval.
– achtergrond: het enige waar een krant misschien nog een ‘edge’ heeft en zou kunnen houden.
Conclusie: doe iets zinnigs en richt je op interviews en achtergrond, en verleng daarmee je leven, als papieren krant.
Mariko heeft gelijk. Beter dan het kortdoordebochtbolsjewisme-denken over de krant van Marijnissen.
Doe jij ook al mee aan de twitter-rage? Er is geen jongere die twitter als nieuwsbron gebruikt, het is een speeltje voor politici en reclamejongens.
Zoveel nieuws kun je trouwens niet kwijt in 128 tekens.
Received opinion. Ondertussen bezuiden …
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=7S2I2DGU
http://www.werktitel.be/ (ex De Morgen)
@11: mee eens, en wat hou je dan over? (zoiets als Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd?)
Ben gestopt met kranten lezen. Sinds internet weet ik dat alle kranten (en ook nu.nl) overschrijven van het ANP. De krant is wat mij betreft dood.
Ik sluit me van harte aan bij de strekking van bovenstaand verhaal. Kwaliteitsjournalistiek is van waarde, niet het medium.
@KJ: hm, als ik je lijstje zo langsloop, komt de Groene Amsterdammer aardig in de buurt.
Overigens, wat betreft ‘opinie’ op blogs: wat is het voordeel van internet? Behalve dat je wordt lastiggevallen door allerhande comments?
Oei oei oei, wat een karikaturen van de krant hier toch weer.
Ja, de krant wordt voor 90% gevuld met anpfeeds, columns en andere onzin.
Maar ze hebben wel degelijk nog eigen nieuws hoor. Het valt alleen weg in de rest van de massa.
Vandaar ook dat het misschien helpt als dat onderdeel wat meer steun krijgt.
In elk geval ook de Vlaamse Regering volgt de piste “steun de echte journalisten”. De mate waarin “en pomp geen geld in business modellen die gedoemd zijn” als tweede luik van die doctrine ook in Vlaanderen wordt gevolgd, lijkt me “evolutief”.
http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF20032009_020&subsection=64
Enige krant die ik af en toe nog eens lees is het nh dagblad.
Kranten = over en sluiten
De rol van de krant moet gewoon veranderen. Ik heb een abonnement op een krant (nrc.next), en op zich ben ik daar best heel tevreden mee. Ik lees hem alleen niet voor het nieuws. Want dat heb ik online al gelezen. Ik lees hem voor de achtergronden, doordachte opinie en andere meer diepgaande content.
Ik denk uiteindelijk dat kranten overgaan in een magazine model, waarbij ze niet iedere dag nieuws brengen, maar eens per week achtergronden.
Oud idee van Mariko Peters, maar daarom niet minder goed. Natuurlijk moet de functie die de pers vervult/vervulde, ook in de toekomst vervuld blijven, ongeacht het medium.
Waar ik wel over nadenk: die subsidies.. Kan onderzoeksjournalistiek wel gedijen als het op zichzelf staat? En dan bedoel ik het niet qua businessmodel, maar qua inhoud. Binnen de krant, als compleet nieuwsbedrijf, is het beter voor te stellen dan op een alleenstaande website. Aan de andere kant, dat lukt op tv prima.
@#21: hoofdredacteur van De Standaard Peter Vandermeersch “Corelio werkt crossmediaal via een 0-1-7 model: naarmate nieuws breekt kom je in twee processen, van snelle feiten binnen de minuut naar steeds meer diepgaande inhoud naarmate de tijd vordert. In fase 0 is het digitaal (sms > mobiele site > on line berichtgeving), in fase 1 komt het nieuws in print (met al enige achtergonden), en op dag 7 komt er veel diepgaande analyse in de weekendkrant. Dit systeem zorgt vanzelf voor de integratie van de platformen, waar één journalist nu vaak het hele model doorloopt met één verhaal.” De vraag is dan of “fase 1” (krant op weekdag) het haalt en of “fase 7” inderdaad geen magazine wordt.
@#22: degelijke journalisten (en ze waren al schaars) zullen we blijven nodig hebben. En daar is geld voor nodig, al zeker als het over onderzoeksjournalistiek gaat.
Daarnaast is er ook de efficiënte organisatie van het medium (redactie en commerciële directie). Op beide terreinen, zijn velen het eens, is er te lang inertie geweest in het licht van de nieuwe media.
Veel erger is dat met het verdwijnen van de krant ook het kwaliteitsnieuws (met nadruk) dreigt te verdwijnen dat zij brengen.
Hoezo? Als iedereen in deze negatieve modus blijft hangen en met deze instelling het nieuwe (onafwendbare) tijdperk tegemoet treedt wordt het godverdegodver niks natuurlijk hè. Nieuwe vraag = nieuw aanbod. Zie dus maar hoe je dat vorm gaat geven. Goed, dat er een landverhuizing op stapel staat begrijp ik maar kwaliteit komt op den duur toch wel bovendrijven, de kwartjes en dubbeltjes distilleren zich dan vanzelf wel uit. Kwestie van wie het juiste sleuteltje kan vinden.
Zie het nou als ongekende kansen…Grijpen die Kans. Sinds ik over internet beschik ben ik me in véél meer zaken gaan interesseren en op mijn manier een soort van mee gaan bemoeien (middels reacties her-en-der). Las 1, 2 krantjes vroeger, hoezo nieuwe doelgroep! (gebruik het liefst geen vraagteken maar het kon niet anders)
Laat maar zien dan dat je meer kwaliteit te bieden hebt en niet meer afdwaal naar Huis & Tuin bijlage van de Televaag, ik wacht wel…
MAAK ME BLIJ, HEB HELE MOOIE APPELEN…DE LAATSTE VIER
Heb je ook hele grote bloemkolen, #24 ? Of heeft dat paard in je gang ze alle opgegeten ?
Die krant lees je in 1 oogopslag , je buurman leest soms mee en zorgt voor gespreksstof , met een verandering van blik zit je op sport en je kunt zigzaggen naar alles wat je maar boeit die dag.
Een croissantje lezen kán met 2 pagina’s nieuws voor je snotterd.
Blogs kennen dat niet en verstoppen steeds meer tekst achter Meer…waardoor je je suf klikt en je croissant op een goor toetsenbord ligt.
klein applausje voor podorkin omdat de nederlander een zeurmentaliteit heeft ipv ondernemersbloed..
CDA wil staatsdeelneming in ANP, klik m’n link. Is dat nou nodig voor zo’n mainstream nieuwsbedrijf?
Waar zijn die prachtige oude monologen gebleven hema…weetjewel, voor je stuiterde over die ene reclame hier..
Zo jammer.
een krant kan in de kattebak als je er klaar mee bent – dat gaat met internet niet lukken.
maar ik heb geen kat
en geen zin iedere keer naar het oud papier te moeten lopen
en daarom dus geen krant.
Wie zich een beetje kan oriënteren op de buitenlandse media sites zo als NYT, Haaretz, Novosti en Globalresearch.ca, die kan weten dat de Nederlandse media de Nederlandse lezers opzettelijk desinformeren en dikwijls klinklare leugens serveren. De Volkskrant is met afstand de meest onbetrouwbare krant van Nederland => hoofdredactie Pieter Broertjes / Arie Elshout zijn neo-fascisten – zij delen het bed met de Amerikaanse AEI Neocons en de VK internetredactie, gevormd door Henk Müller, is sterk gelieerd aan de extremistische pro-Israël lobby. De Telegraaf is voor ca. 80% betrouwbaar te noemen inzake de internationale berichtgeving.
Overigens S’z, WAAR MOET IK HEEN DAN…MET DIE HELE GROTE BLOEMKOLEN…
PLUS DAT PAARD IN DE GANG?
Naar de rijkswacht?
Ba de rijkswacht – dör wörde pas nen echte vent
ba de rijkswacht – dör vuld’ oe in oew element
ba de rijkswacht – daar is ne mens mor iêst content
ba de rijkswacht, ba de rijkswacht
Kom bij de machine, YP,
dans de kleffe klompendans,
pak lepels vol met melk …
(Ben van streek van al die haiku’s.)
Wie van ons betaalt voor informatie?
Ondergetekende betaalt samen met een paar honderdduizend andere burgers €326 per jaar om iets van 200 redacteuren en 24 correspondenten aan het werk te houden. Indirect betaal ik zo ook mee aan het ANP. Door te betalen voor mijn nieuws voorkom ik dat die journalisten gefinancierd worden door de overheid die ze kritisch moeten volgen. Ook voorkom ik dat het doorverkopen van mijn aandacht voor het nieuws de productie ervan moet financieren. Want dan krijg ik het nieuws wat de meeste eyeballs trekt. En dat is nieuws waar ik geen cent voor wil betalen en nieuws wat ik ook niet zal missen als het niet meer ‘gratis’ beschikbaar is.
Hmmm, de kwaliteit van de gevestigde zogenoemde kwaliteitsjournalistiek trek ik overigens zeer regelmatig ernstig in twijfel.
@KJ Ben het met je eens. De nederlandse krant is al vrijwel weggezakt tot een bedenkelijk niveau. Weinig echt ‘eigen’ nieuws, ze praten elkaar na, povere achtergrond analyses, veel prietpraat en lokale folklore.
Vrijwel geen echte kritiek op regering en politiek, wel de hypes volgen zonder echt inzicht etc.
Misschien moeten we het allemaal maar laten gaan, het echte nieuws uit de internationale pers halen (daar wil ik wel voor betalen) en de rest via gratis dorpsblaadjes en regionale gratis krantjes a la Metro en Spits lezen.
De geinformeerde lezers weten nog wel uit blog’s e.d. goede informatie te halen en het kritisch te bediscussieren.