Het OM is duidelijk: ‘Wij behandelen iedereen gelijk.’ Per casus wordt gekeken welke vervolgstap het meeste effect heeft. Het maatschappelijk belang speelt daarbij een belangrijke rol. De vergelijking tussen ING en de gewone man gaat volgens een woordvoerder van het functioneel parket niet op. ‘Niet iedere burger die een overtreding maakt, belandt gelijk achter de tralies. Ook dan worden buitengerechtelijke oplossingen gezocht: je krijgt bijvoorbeeld een boete als je door rood rijdt.’ In de zaak van ING had een schikking het meeste effect.
Als reactie op het voorstel van SP om een onderzoek in te stellen naar het voorkomen van klassenjustitie in Nederland ontkent het OM dat klassenjustitie bestaat en vindt dat je vervolging van ING en de ‘gewone man’ niet met elkaar kunt vergelijken. Het OM slaat hiermee zelf de plank mis door het faciliteren van witwassen te vergelijken met door rood rijden.
Daar komt bij dat gewone burgers voorheen vaker ook een schikking (’transactie’) kregen aangeboden, maar dat het OM sinds 2008 in dezelfde gevallen vaker een OM-strafbeschikking oplegt. Hier komt ook geen rechter aan te pas, maar dit staat wel gelijk aan vervolging en bestraffing (en dus een strafblad).
De reflex “klassenjustitie bestaat niet” is ongefundeerd. Er zijn tal van praktijken in het strafrecht aan te wijzen waar sociaaleconomische status een rol speelt of kan spelen. Tegelijk is er vrijwel geen debat over de rechtvaardigheid daarvan en wordt er weinig onderzoek gedaan naar de consequenties. Zie bijvoorbeeld ook de manier waarop de reclassering risico op recidive en kansen op rehabilitatie inschat (‘wonen, werk, wijf/wederhelft’), of het feit dat de regering vindt dat gedetineerden mee moeten betalen aan kosten van detentie, of (subtieler) de beoordeling van goed gedrag en motivatie. En dan heb ik het nog niet over alle extra aandacht van politie en justitie in ‘aandachtswijken’ en etnisch profileren.
Ongelijkheid bestaat in Nederland. Net als etnisch profileren kan klassenjustitie dus bewust en onbewust optreden, soms zelfs als gevolg van goede bedoelingen. Meer onderzoek naar en debat over klassenjustitie is inderdaad hard nodig.
Reacties (15)
Dat noemen ze in de VS corporate fascisme. Zoals bij ING.
Je kunt iedereen met een boete straffen, behalve bankiers. Die moet je echt tijd laten voelen. ’t Is niet anders.
@2: Alleen al het concept dat je een straf moet voelen duidt op klasseverschil. Een boete is voor een arm persoon soms bijna ondraagbaar terwijl rijkeren dat tussen de champagne en de amuses wegknippen.
Zo ook bij bankieren me dunkt. Boetes helpen niet om diezelfde logische reden. Maak de chef hoofdelijk aansprakelijk en eis het gevang. Over rehabilitatie hoef je je bij de graaiende klasse niet druk over te maken.
Overigens loont criminaliteit als de schaal maar groot genoeg is, want wat een bank verdient vs wat de overheid veroordeeld weet te krijgen rest een enorme (bonus)kloof.
@3: In Finland werken ze geloof ik met relatieve verkeersboetes (aan het inkomen gerelateerd), zodat door mensen met verschillen inkomens de boete meer vergelijkbaar wordt ervaren. Majava weet er vast het fijne van.
@4.
Ben ik groot voorstander van, betaal ik gelijk een stuk minder voor snelheidsboetes.
@4: Dat doen ze ieder geval in Zwitserland:
https://www.autoblog.nl/archive/2010/01/07/zwitserse-snelheidsduivel-krijgt-boete-van-201-590-euro
Prima systeem, moeten ze hier ook invoeren!
Hier heeft het OM een punt. De kwestie met ING heeft ook een merkwaardige kant. In feite heeft de overheid het toezicht op dubieuze transacties uitbesteed aan banken. Zij treden (dienen op te treden) als waakhond en hierin is ING ernstig tekort geschoten.
Enfin, de verantwoordelijke medewerkers zijn bestraft, van schorsing tot terug geven van een bonus. En het aantal medewerkers wordt uitgebreid. Plus de boete uiteraard.
Waar je deze casus mee moet vergelijken weet ik ook niet om van klassenjustitie te kunnen spreken. Ik heb immers als gewone man geen controlerende taak opgelegd gekregen. Als burger heb je normaliter ook niet te maken met justitie, afgezien van een onnozele verkeersboete die altijd terecht is, dus gewoon dokken.
Blijft over burgers die wetsovertreders zijn zoals Holleeder. Of mensen die frauderen met uitkeringen o.i.d. Voor misdadigers ga ik niet in de bres springen.
Hmmm denk dat een jurist hier meer over kan zeggen dan een sociale wetenschapper
en vindt dat je vervolging van ING en de ‘gewone man’ niet met elkaar kunt vergelijken.
hier gaat het toch over het verschil natuurlijk persoon rechtspersoon en niet “klasse”? Zou anders zijn als voor hetzelfde misdrijf een werknemer van ING anders wordt gestraft dan “de gewone man” ….
@5: figures.
@6: als we dan net zoals de Zwitsers een maximum tarief van de inkomensbelasting a 30% hebben vind ik het goed hoor.
@8: Ze is criminoloog. Wat is je punt?
@8: Wat heeft de inkomstenbelasting ermee te maken?
@9: mijn punt is duidelijk Joost. Of ING (=bedrijf) hetzelfde gestaft moet worden als “de gewone man” (=persoon) is in eerste instantie een juridisch vraagstuk. Sociale wetenschappers (dus ook criminologen) kunnen aanvullend daar wel interessante ideeen over hebben, maar de werking van de wet is het domein van de jurist.
@10: je hebt gelijk: staat er los van. mijn pet peeve: in nederland wordt al extreem genivelleerd. als je naar het buitenland wil kijken, bekijk dan het *hele* plaatje
Verkeersboetes zijn inderdaad wel klassejustitie. Want een boven modaal verdienende kan het zich meestal wel permitteren lekker hard gas te geven, wat interesseert hem nou een boete van een paar honderd euro. Dat is voor Jan modaal anders. Dus goed voorstel dat meer inkomensafhankelijk te maken.
ING is precies zo in vergelijking met het mkb. ING kan zich grove fouten tegen wetgeving permitteren, ze calculeren het al gewoon in. Ze hebben de nodige advocaten, juristen en netwerken. Want corruptie komt ook voor in Nederland.
@11 Je kunt uit het citaat afleiden dat het OM niet doelt op het verschil tussen een rechts- en natuurlijk persoon. Dat antwoord had ergens op geslagen, maar is dus niet gegeven.
Daarnaast is het mij onduidelijk waarom er een sneer richting richting de capaciteiten van de auteur moet gaan. Zelf de behoefte om basale kennis te etaleren?
De acties van bedrijven worden uiteindelijk door mensen van vlees en bloed geïnitieerd. Doorgaans dezelfde personen die ook optimaal van het bedrijf profiteren. Dus ja: de beslissingnemers hoofdelijk aansprakelijk stellen is zo gek nog niet.
Los van de verkeersboetes zal degene met een hoger inkomen zich ook veel meer auto kunnen veroorloven en gebruikt bij de brokken die hij daarmee maakt eerst de kreukelzone van de ander. Die schade wordt dus ook op een ander afgewenteld. Airbags zijn prachtig, maar voor de chauffeurspositie zouden ze verboden moeten worden, of in elk geval boven een bepaalde snelheid automatisch uitgeschakeld.
@8:
En men kan de verantwoordelijke directieleden,managers en/of andere medewerkers niet aanpakken?
Wat mij betreft de bak in met die lui en een verbod om ooit nog in die branche te werken.