COLUMN - De summer of love komt eraan, voorspellen kranten en tv-programma’s: we mogen weer los, en dat zullen we doen ook. Ik heb ’t inmiddels al zo vaak gelezen dat de vraag opkwam of het verslaggeving was, of aanmoediging.
Ook het kabinet is optimistisch. De mondkapjes kunnen binnenkort af, we mogen weer naar het werk (wat een onuitgesproken dedain: alsof honderdduizenden niet al die tijd op de werkvloer hebben gebikkeld: van pakjesbezorgers, vakkenvullers en kassières tot bouwvakkers, agenten en medisch personeel). We mogen weer naar cafés, restaurants, bioscopen en theaters. Alleen afstand houden, handen wassen en testen bij klachten houden we er voorlopig in – de rest laten we binnenkort varen.
Maar wat het kabinet mist, is een plan, net zoals bij het eind van de vorige lockdown, in juni 2020. Toen deden we ook maar wat: we gingen van nul naar negentig, in een paar weken tijd. We gooiden de teugels los, en koersten daardoor linea recta af op een heviger en langduriger golf dan we ons hadden kunnen voorstellen.
Met die dans zit het wel snor, maar de hamer – die vergeten we opnieuw. Is er een containment plan? Heeft de GGD nu voldoende capaciteit om alle geïdentificeerde besmettingen nauwgezet te traceren? Weet de GGD eigenlijk vroeg genoeg waar besmettingshaarden zitten en hoe die zich ontwikkelen, nu we steeds meer afgaan op zelftesten en sneltesten? En er zijn nog steeds geen goede regels voor reizigers die terugkomen uit landen met een hoog risico: ze worden vriendelijk verzocht na thuiskomst in quarantaine te gaan, en dat was het.
Het kabinet zet alles in op een enkele kaart: vaccinaties. Maar dat komt neer op quitte of dubbel spelen, en we doen dat – zoals dat gaat bij een nieuw, vlot muterend virus – geblinddoekt. We hebben geen idee hoe lang de vaccins bescherming bieden: dat moet de ervaring leren, en dat kan met pech een harde les worden.
Daarnaast baart de Delta-mutant epidemiologen en virologen grote zorgen. In Rusland, het Verenigd Koninkrijk en Portugal blijken inmiddels vrijwel alle nieuwe besmettingen die aan een sequentietest zijn onderwerpen, het gevolg van de Deltavariant te zijn. In het VK en Israël, allebei goed gevaccineerde landen, zijn nieuwe uitbraken. Onderzoek laat zien dat in het VK de eerste weken van juni zelfs mensen die hun tweede vaccinatieshot al ruimschoots voor hun besmetting met Delta binnen hadden, er ernstig ziek van kunnen worden en er zelfs aan kunnen overlijden. Erger: een derde van alle mensen die in de eerste twee weken van juni aan de Deltavariant stierven, was al minstens een paar weken volledig gevaccineerd.
Nu ‘pakt’ niet elk vaccin bij iedereen even goed, hebben sommige mensen sowieso een haperend immuunsysteem, en levert geen enkel vaccin volledige bescherming – maar dit zijn hogere cijfers dan we eerder hebben gezien.
Voorlopig lijkt het me wat vroeg voor uitspattingen – tenzij je het virus een nieuwe kans wilt geven om mee te feesten.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool. Eerdere columns op Sargasso hier.
Reacties (20)
…Met die dans zit het wel snor, maar de hamer – die vergeten we opnieuw…..
Karin verwisselt de hamer en de dans.
De “dans” is het traceren van contacten en testen, en karantaine van de besmette personen. Daarop zijn we niet voorbereid.
De hamer hebben we nooit echt gebruikt, want de “lockdown” was alleen bedoeld om de IC’s niet al te vol te krijgen.
Bij een echte “hamer” blijven zo weinig besmettingen over, dat bron- en contactonderzoek weer mogelijk wordt.
Verder slaat ze de spijker op z’n kop. Ik denk dat de “summer of love” kort duren gaat, en we van een koude kermis thuiskomen.
Dit moet natuurlijk gerelateerd worden aan de vaccinatiegraad. Bij de groep die aan covid overlijdt, de alleroudsten, is de vaccinatiegraad heel hoog. De overlijdens vallen dus voor het grootste gedeelte in de kleine groep die niet gevaccineerd is.
Daarnaast is het goed te laten zien hoe veel overlijdens er dan zijn. Dat zijn er nog heel weinig, echt van een totaal andere orde dan afgelopen winter:
https://ourworldindata.org/explorers/coronavirus-data-explorer?zoomToSelection=true&time=2020-12-16..latest&pickerSort=desc&pickerMetric=total_vaccinations_per_hundred&hideControls=true&Metric=Confirmed+deaths&Interval=7-day+rolling+average&Relative+to+Population=true&Align+outbreaks=false&country=EuropeanUnion~GBR
…De overlijdens vallen dus voor het grootste gedeelte in de kleine groep die niet gevaccineerd is….
De jongeren dus?
Maar u heeft gelijk dat handig kan zijn niet alleen te kijken of de slachtoffers gevaccineerd waren, maar ook hoe oud ze waren.
Dat er nog weinig mensen hier aan de Delta-variant overlijden, vind ik geen sterk argument: het gaat erom dat de Delta-variant zich razendsnel lijkt te verspreiden.
Het gaat bij de overlijdens vooral om ouderen die niet gevaccineerd zijn denk ik.
Waarom niet? Waarom zijn we zo bang voor de delta variant? Omdat mensen er ernstig ziek van kunnen worden en er aan kunnen overlijden, en dat in zo grote aantallen tegelijk dat ons zorgstelsel overbelast wordt. Het is dan natuurlijk juist relevant om te kijken naar of de stijging in besmettingen (op zichzelf niet erg; de meeste mensen houden er niets aan over) ook gevolgd wordt door stijging in ziekenhuisopnames en overlijdens (wel erg). Op dit moment stijgen beiden in het VK ook, maar op een niveau dat in de verste verte niet in de buurt komt van de aantallen tijdens eerste en tweede golf. Kan nog komen natuurlijk, maar door de vaccinaties kunnen we niet meer zomaar aannemen dat deze ook in die mate gaan stijgen.
Maar is de rest van Europa (dat deel met minder besmettingen en veel minder versoepelingen) dan gek? Of vind je dat er ook wel iets te zeggen is voor het voorzichtiger beleid dat de ons omringende landen voeren?
En kun je begrip opbrengen voor mensen die zich zorgen maken over de versoepelingen? Bijvoorbeeld omdat zij, of iemand in hun omgeving, extra risico lopen vanwege een verzwakt immuunsysteem? Is het niet heel begrijpelijk dat die groep voor zichzelf opkomt en zou daar niet ook eens naar geluisterd mogen worden?
Hoe kom je erbij dat andere landen veel minder versoepelen? Frankrijk opent in juli ook de discotheken bijvoorbeeld. Hieronder een overzicht van versoepelingen per land:
https://www.nu.nl/coronavirus/6140669/hoever-zijn-de-landen-om-ons-heen-met-het-versoepelen-van-de-coronaregels.html
In alle landen worden maatregelen versoepeld, en worden de versoepelingen naar voren gehaald, omdat de coronacijfers zo snel dalen vanwege de vaccinatiecampagnes. Nederland is misschien met de volgende stap iets sneller met het afschaffen van sommige maatregelen dan andere landen, maar als geheel zie je overal dezelfde beweging.
Daar kan ik zeker begrip voor opbrengen, ik vind het zelf ook spannend of de versoepelingen niet de weg weer open zetten voor een nieuwe golf.
Tegelijkertijd moeten die zorgen wel ergens op gebaseerd zijn. Het in stand houden van maatregelen levert ook kosten op, mensen hebben er last van. Het in stand houden of instellen van maatregelen moet wel onderbouwd worden, en uit de onderbouwing van de maatregel moet blijken dat deze proportioneel is. En dat besef mis ik dan wel bij alle mensen die voortdurend om vasthouden van of instellen van nieuwe restricties roepen.
Tot nu toe is er bij alle versoepelingen sinds april geroepen dat het te snel kwam, en tot nu toe is niet gebleken dat de maatregelen nog nodig waren. De coronacijfers geven geen enkele reden om niet een nieuwe stap versoepelingen te zetten. Het OMT (RIVM) ziet ook geen bezwaren. Ze waarschuwen wel voor het risico van de deltavariant, maar uit de modellering blijkt geen risico op de korte termijn.
Spannend? Uiteraard. De regering bij voorbaat al onverantwoordelijkheid verwijten? Daar zou ik dan wel een betere onderbouwing voor willen zien dan alleen roepen dat de delta-variant het gaat overnemen.
Hierom, bijvoorbeeld, over Frankrijk:
Dat is toch echt wat anders dan alles helemaal loslaten, zelfs als ook de discotheken volgende maand (en dus niet op 25 juni) weer opengaan. En je vergeet erbij te zeggen dat het aantal besmettingen daar nog wel wat lager is dan hier.
O, en hoorde ik nou De Jonge net in het Journaal alweer met het volgende holadijee, holadijoo verhaal: dat het binnenkort ook wel wat minder kan met de anderhalve meter afstand? Je krijgt niet bepaald de indruk dat het kabinet de bevolking duidelijk wil maken dat er wel degelijk nog risico’s zijn. Terwijl communicatie het enige is dat overblijft om gedrag te beïnvloeden, als verder alle maatregelen los worden gelaten. Onverantwoord, behaagziek amateurisme is het, en niks anders.
Nederland laat ook niet alles helemaal los, hoe kom je daarbij? Mondkapje in de ov blijft gewoon verplicht, net als wat zweden al een hele tijd heeft, ook toen ze nog hogere besmettingscijfers hadden dan wij. Dus blijkbaar is dat mondkapje in de supermarkt zo belangrijk niet.
En de discotheken in Frankrijk gaan wel één hele week later open, een enorm verschil inderdaad.
Nederland zit op het niveau waarop Frankrijk één hele week geleden zat. Is dat veel lager volgens jou? Gezien de dalende trend is dat verschil echt niet betekenisvol.
Nederland is trouwens niet meer rood op de europese coronakaart. Kunnen de versoepelingen wat jou betreft nu dan wel? Of moeten we wachten op groen, wat zou betekenen dat de in de noordelijke provincies alvast begonnen kan worden?
Europa zit grotendeels in dezelfde situatie: lage besmettingscijfers, (sterk) dalende trend, vaccinatiecampagne draait op volle toeren en versoepelingen die naar voren gehaald worden. Doen alsof Nederland heel erg afwijkt slaat nergens op.
Zucht. Zoals ik je in een eerdere discussie ook al heb uitgelegd begrijp ik best dat er ook goede redenen voor de versoepelingen zijn. Maar, zoals ik al eerder zei, als er dan gekozen wordt voor snel versoepelen, dan zou op zijn minst in de communicatie de nadruk veel meer moeten liggen op het feit dat het allemaal nog niet helemaal voorbij is. Dat doe je niet door, nog voor de nieuwe versoepelingen van kracht zijn, alweer te gaan speculeren over het loslaten van de anderhalve meter, zoals ik De Jonge vandaag hoorde doen. Want, laat ik dat dan ook nog maar eens herhalen, communicatie is het enige dat overblijft om gedrag te beïnvloeden als je (zo goed als) alle andere maatregelen loslaat.
Neem daar nog het systematisch afwijken van de eigen plannen bij en dan is mijn conclusie: ze doen maar wat. Maar goed, misschien mogen we ook niet meer verwachten van een kabinet dat wordt geleid door iemand die beweert dat hij geen visie heeft, en die schijnt te denken dat dat positief is.
Deze discussie ging deze keer niet over de communicatie, maar begon met deze vragen van jou:
“Maar is de rest van Europa (dat deel met minder besmettingen en veel minder versoepelingen) dan gek? Of vind je dat er ook wel iets te zeggen is voor het voorzichtiger beleid dat de ons omringende landen voeren?”
Ik heb op die vragen antwoord proberen te geven door te laten zien dat de aannames niet kloppen, dat Nederland zowel qua besmettingscijfers als qua beleid niet enorm afwijkt van andere Europese landen.
En nu zeg je dat je snapt dat er ook goede redenen voor de versoepelingen zijn.
Vat ik het goed samen dat je op zich wel achter verdere versoepelingen staat (misschien niet alles wat nu in het pakket zit, maar wel onderdelen daarvan), maar dat je alleen de communicatie niet goed vindt?
Nee, ik probeer duidelijk te maken dat je het een niet los kunt zien van het ander. Het hangt allemaal samen. Als je snel wil versoepelen, zorg dan in elk geval voor een doordachte communicatie-strategie. En als die er niet is, dan is dat een reden om niet te snel te versoepelen. Een regering die dat nog steeds niet beseft moet zich vooral eens gaan afvragen waar ze het afgelopen jaar mee bezig zijn geweest.
[ Heeft de GGD nu voldoende capaciteit om alle geïdentificeerde besmettingen nauwgezet te traceren? ]
Uhhh, ze stoppen er bijkans mee…
“Het contactonderzoek bij coronagevallen wordt binnenkort afgeschaald en het quarantaine-advies voor gevaccineerde huisgenoten en contacten komt te vervallen.
https://nos.nl/artikel/2386483-contactonderzoek-binnenkort-afgeschaald-quarantaine-voor-gevaccineerden-vervalt
Ik vind het logisch.
De redenen voor de lockdownmaatregelen waren het zo goed mogelijk beschermen van de kwetsbaren (ouderen) en het voorkomen van overbelasting in de zorg. De komende maanden zal volgens de verwachting de zorg niet overbelast raken door corona. Die doelen zijn daarmee bereikt en derhalve kan je de extra maatregelen niet meer in stand houden.
Het “maar wat nou als” argument om alles maar op slot te houden is bizar.
[ Het “maar wat nou als” argument [(=better safe than sorry)] om alles maar op slot te houden is bizar. ]
Hadden we maar zo “bizar” gehandeld in Januari 2020, hè?
Het is “bizar” alles in een noodtempo open te gooien terwijl we niet weten wat er met de Deltavariant gaat gebeuren, laat staan met de Delta+ variant.
Had je eerst de anti-lockdown wappies krijg je nu de lockdown wappies die tot in de lengte der dagen het land in een lockdown willen houden vanwege een Delta, Epsilon, Zeta etc. variant. Wetenschappers binnen het OMT vinden de versoepelingen prima.
[ … die tot in de lengte der dagen …]
Stropop.
Dat valt te bezien.
Wanneer kunnen we volgens jou dan wel maatregelen versoepelen?
Als het bestaan van een variant die mogelijk besmettelijker is voor jou reden is om niet te versoepelen, dan zou het wel eens dicht in de buurt kunnen komen van bookies ‘lengte van dagen’.
[ Dat valt te bezien. ]
Nee, dat valt niet te bezien. Ik ben geen “lockdown wappie” dat Bookie blijkbaar nodig heeft om nog een beetje repliek te kunnen geven.
Het plan is er. Het plan is door Rutte vorig jaar aangekondigd: (dat we het niet willen horen omdat het gewoon crimineel is, en zo erg is toch niemand? Dat is iets anders en de fout van de lezer/luisteraar, niet van Rutte)
“We sturen op IC bezettingsgraad. Daartoe ontwikkelen we een Corona Dashboard, daar zullen we onze maatregelen op baseren”
En dat is wat Rutte gedaan heeft. Niet sturen op uitroeien van het virus, niet sturen op de gezondheid van de bevolking, niet sturen op het beste voor de samenleving.
Nee sturen op IC bezettingsgraad.
DAT is de reden dat het beleid is wat het is, ook vorig jaar zomer. Laat besmettingen maar oplopen, zolang de IC het aan kan is het goed.
Laat de scholen maar open, laat de kinderopvang maar open. De jeugd merkt toch weinig van de effecten en belast daarom de IC toch niet.
En al met al, de Corona pandemie is over als we groepsimmuniteit hebben bereikt in Nederland. OOK door Rutte gemeld vorig jaar, nooit op terug gekomen. Steeds het beleid geweest.
Hoe bereik je dat het snelste? Door van onderaf (jongeren) de samenleving via actieve besmetting immuun te laten worden, en van bovenaf (ouderen/zwakkeren) te gaan vaccineren. De besmettingen van de jongeren sijpelt natuurlijk door naar de ouderen via de thuis omgeving en andere contacten. Dus zijn alle maatregelen om de druk op de IC te controleren gericht om dat te sturen. Het is namelijk dat doorsijpelen dat tot de IC bezetting leidt. Daarom werd het onderwijs personeel opgeofferd, de leraren waren kanonnenvoer in deze oorlog, die werden een geaccepteerd slachtoffer van de actieve besmetting van onder af. Maatregelen om scholen veilig te maken, zouden die actieve besmetting afremmen en werden dus genegeerd. Mooi praten voor de bühne, de verantwoordelijkheid bij de burgen leggen, eigen verantwoordelijkheid blijven benoemen (want de grap is, als iedereen zich had gehouden aan alle maatregelen, was de actieve besmetting niet gelukt. Rutte rekende op de eigenwijze/nuchtere houding van de Nederlander, dan zou de verspreiding doorgaan, maar lag de schuld bij de bevolking).
Alles met de gedachte dat als we maar zo snel mogelijk groepsimmuniteit hebben, want dan kan alles weer open en dat is goed voor de economie.
Gezondheid, de zorg en onze jeugd is opgeofferd om dat zo snel mogelijk te bereiken.
Gewoonweg misdadig. Maar verrast ben ik niet. 6 jaar nu na de eerste uitspraak in de Urgenda zaak heeft onze overheid nog niets gedaan om dat vonnis uit te voeren (er was hoger beroep, ook dat heeft de overheid verloren). Ook de toeslagen affaire en alle andere affaires leren ons keer op keer dat Rutte actief liegt, woorden verdraaid, suggestief manipuleert en de samenleving gebruikt om persoonlijk economisch voordeel te realiseren. Voor hem en/of zijn vrinden in het grootkapitaal.
Nederland mag er voor krom liggen, Nederland mag er voor bloeden. En gezien de verkiezingen en de huidige formatie, doet Nederland dat graag. Rutte vraagt ons voor over te buigen, en wij vragen hem vriendelijk om wel vaseline te gebruiken.
Zum kotsen, en naar mijn mening een misdaad tegen de mensheid. Een misdaad tegen onze samenleving.
Rutte zal eindigen als een gehaat man, ooit. Nederlanders zijn traag van begrip als het om politiek gaat.