Terwijl u van uw bureaustoel drijft en met een zorgelijke blik nog maar eens de trailer van Al Gore’s An Inconvenient Truth bekijkt kunnen wij u melden dat de klimaatverandering ook positieve aspecten heeft. Dankzij hogere temperaturen is de afgelopen tien jaar de populatie zandhagedissen in Nederland namelijk verdubbeld! In de Amsterdamse Waterleiding duinen is hun aantal van 25.000 in 1994 gestegen naar meer dan 50.000 tegenwoordig. Voor dit warmteminnende reptiel is Nederland de noordgrens van haar leefgebied, maar nu de zomers steeds warmer worden en de winters zachter consolideert de zandhagedis haar aanwezigheid in Nederland (nieuwsclip). Onderzoekster Annie Zuiderwijk coördinator van het reptielen meetnet RAVON ziet een spectaculaire toename van dit diertje dat leeft in de duingebieden van Nederland (Dijk en Duin, pdf). Naast de temperatuurstijging is het herstellen van zandverstuivingen overigens een tweede belangrijke factor die bijdraagt aan het succes van de zandhagedis, aldus Zuiderwijk.
Update: kritisch reaguurder ‘boog’ knutselde zelf een correlatie zomertemperaturen – aantal hagedissen in elkaar en kwam tot de conclusie dat koude zomers juist meer hagedissen opleveren, zie ook de comments.
Reacties (30)
Volgens het waarnemingenkaartje zit die zandhagedis meer in de bossen dan in de duinen…
Overigens heb ik hem (of een andere hagedissensoort) ook gezien en zelfs gevangen en mee naar huis genomen (ik was 7 en nog onwetend) bij mijn ouderlijk dorpje.
Welk kaartje? Zijn dat niet gewoon de zandverstuivingen op de Veluwe (=ook duingebied).
Kaartje dat gelinkt wordt in wikipedia. In de Veluwe zijn idd. de meeste waarnemingen.
Overigens is het wel goed nieuws dat een beaalde soort in aantal verdubbelt? Lijkt me nogal druk te leggen op het plaatselijke ecosysteem!
Ik vond er zelfs een bij Sassenheim naast de caravan, een maand geleden.
Ach, met meer hagedissen hebben de roofvogels ook weer meer te vreten.
Maar overall zal de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande verschuiving van de biomen op aarde een verschraling van soorten opleveren. Soorten die hechten een specifiek klimaat/biotoop leggen het loodje, gemakzuchtige profiteurs zullen andere soorten verdringen. Veel soorten kunnen niet meemigreren met de verschuivende klimaatzones omdat de klimaatverandering te snel gaat en het landschap te versnipperd is en snelwegen en woonwijken onoverkomelijke obstakels vormen. Momenteel geeft de klimaatverandering in Nederland echter nog een toename van soorten, maar dat komt omdat de verdwijnende soorten nog niet helemaal weg zijn. Nu staan vooral de zuidelijke nieuwkomers in de picture, net als in Den Haag…
Wat een ontzettend brak artikel zeg. Er is geen enkele moeite gedaan om een kwantitatieve relatie temperatuur-hagedissen op te stellen. Terwijl er niets eenvoudigers is (bv geaccumuleerde zomnerwarmte, met een degree-day approach). En ook het uitsplitsen van stuifzandoppervlak vs klimaat is niet al te moeilijk. Aangezien NL continue geremotesensed wordt is het totaal oppervlak aans stuifzand, en de interannuele variabiliteit daarin zeer eenvoudig vast te stellen.
Exact boog. Het bevorderen van zandverstuivingen zou volgens mij nog wel eens een veel grotere impact kunnen hebben dan die klimaatverandering. Alhoewel het natuurlijk niets afdoet aan de constatering dat de noordgrens van het leefgebied in Nederland loopt en dat deze grens de laatste decennia aan het verschuiven is.
Carlos is zelf al bijna een hoopje stuifzand, @boog.
Die herstelt zich snel !
Zou dat ook gaan gelden voor de vuursalamander?
Comments @Zuiderwijk svp, ik ben slechts een overbelast doorgeefluik.
Die Zuiderwijk in die nieuwsclip deed me trouwens sterk denken aan José van Oboema. Ik was even bang dat als ze dan een hagedis oppakt ze heel hard “DOOOOD MOET JE !!!” roept en vervolgens haar vingers stijf dichtknijpt *pats*…
En dan nog!
Ik probeerde even snel zelf de noodzakelijke hagedissen-klimaat grafiek te maken, met KNMI data (gemiddelde juni-juli-augustus temperatuur als eerste orde benadering van hagedis-relevante weercondities), zie ik dat de tellingen alleen in het interval 1994-2001 zijn! tot 5 jaar geleden dus!!!
(en waar ook geen temperatuur dagwaarden voor zijn te downloaden)
Maar goed, even via de KNMI jaaroverzichten de relevante temperatuurdata bij elkaar gesprokkeld, en voila:
Tot aller verbazing een negatieve correlatie. Hoe warmer de zomer, hoe minder hagedissen…
Kunde ge dan ook ff de spelfout in de titel verbeteren? Of is het verdubbelen nog bezig?
Wintertemperaturen al eens geprobeerd?
@boog, misschien vind je voor de winter ook wat.
@Gezellig: Nee dat staat daar bewust, check de andere media ook maar even.
? Ikke niet begrijpe…
het gaat toch over het verleden? 1994-nu? Het is dan toch verdubbel[b]d[bi]?
(miereneuken? exquise me)
In de andere nieuwskoppen staat het ook met een “t”. Bewust overgenomen deze keer, anders zou ik ‘deze fout’wel toegeven. Ik begrijp je punt met het verleden wel, maar het is een tikkeltje mierenneuken zoals je al aangeeft. Maar mieren lopen ook sneller met hogere temperaturen ;-)
Gemiddelde december-januari-bebruari (DJF) temperatuur geeft wel een positieve correlatie:
.
Wat op zich raar is, aangezien hagedissen koudbloedig zijn en ’s winters sowieso inactief zijn. Een graadje meer of minder in die periode maarkt dan niet zoveel uit, zou je denken.
Iemand een verklaring??
@boog 14,
” en waar ook geen temperatuur dagwaarden voor zijn te downloaden)”.
Die zijn er dus wel.Het knmi heeft juist het intiatief genomen om klimaatdata (dagwaarden van de meeste
populaire parameters) bij elkaar te voegen.
Juist de datareeksen van Nederland zijn over het algemeen het langst.
De site:
http://eca.knmi.nl/dailydata/predefinedseries.php
Simpel te downloaden en met een simpel scriptje kun je dan uitrekenen wat je wilt hebben.
Hoge temp = NSFW, ook voor hagedissen.
Als het klimaat meer hagedissen toelaat, maar ze zich niet snel genoeg vermenigvuldigen, loopt het aantal hagedissen achter op het potentieel. Als de temperaturen 95-01 hoger zijn dan, zeg 85-95, kan er nog steeds een positief verband bestaan tussen temperatuur en hagedissenbestand.
Maar ik ben erg voor de hypothese dat de temperatuur de afgelopen jaren wat is gedaald, terwijl het aantal hagedissen toevallig (= niet-temperatuurgerelateerd) is toegenomen.
Desalniettemin hulde voor boog.
Hmm, ik reageerde nog op eerdere postjes, maar u bent snel.
Excuses voor de driedubbele post.
@Boog, ik kan me voorstellen dat de hagedissen het beter doen als de tijd waarin de temperatuur constant hoger is dan een bepaalde waarde langer is. Als hogere wintertemperaturen zorgen dat de winter korter is, zouden de beestjes dus in aantal toe moeten nemen.
Hier in het koude Finland zijn trouwens zat hagedissen, dus ik snap al die drukte niet zo.
Bedankt @ salonsocialist.
Ik zat dus duidelijk op de verkeerde plaats te kijken.
Als ik tijd hen zal ik eens iets met voorjaar-gemiddelden of degree-day-with-threshold ofzo proberen.
Kristian: Gelukkig hebben wa altijd buitenlandreaguurders op Sargasso, die niet schromen om zaken in het juiste perspectief te zetten! Kunnen weer alle temperatuurspeculaties overboord.
@Kristian (26)
Dat is de Levendbarende hagedis die zit in Lapland tot aan de Noordkaap.
@ boog. Je kan de data van de jaren en het aantal hagedissen niet direct met elkaar in relatie brengen. Er zit een vertraging van een jaar in als gevolg van de populatiedynamiek.
Als je die er in brengt zal je de positieve relatie vinden tussen temperatuur en populatie omvang.
17 graden lijkt net aan dragelijk te kunnen zijn voor de soort als andere factoren meehelpen.