COLUMN - Door het schimmige proces van benoemingen zorgen de regeringsleiders ervoor dat de EU zich steeds verder van de kiezer vervreemdt.
Voor de EU zou deze week in het teken van benoemingen staan. Er vond echter maar één benoeming plaats. Zoals verwacht werd Juncker inderdaad voorzitter van de Europese commissie. De rest van de functies bleek vooralsnog te moeilijk om in te vullen. De regeringsleiders zijn er onderling nog niet uit.
Omdat Juncker toevallig precies de kandidaat is die het Europees Parlement eerder naar voren schoof, zien sommige commentatoren dit als een soort democratische doorbraak. Maar dat is natuurlijk onzin. Het benoemingsproces is en blijft uitermate schimmig, en kan bij de euro-kritische burger alleen maar irritatie en onbegrip opleveren. Het model van een set regeringsleiders die in een duister wandelgangencircus de topfuncties verdelen is dan ook volkomen ongeloofwaardig voor een Unie die door wil gaan als ‘democratisch’.
Sommigen menen dat het beter zou zijn als de mensen voor topfuncties gekozen zouden worden door het Europees Parlement. Maar om het vertrouwen van de bevolking terug te winnen lijkt mij dat niet genoeg. Dat parlement schuift immers nu Juncker naar voren omdat hij de leider is van de grootste fractie. Maar omdat we als bevolking voor het parlement alleen maar op landgenoten mogen stemmen heeft het merendeel van de kiezers nooit op deze kerel kunnen stemmen.
Het vertrouwen in de leiders van de EU kan maar op één manier hersteld worden: laat de burgers de mensen die het in Brussel voor het zeggen hebben rechtstreeks kiezen.
En dan geen verkiezingen per land, maar per kandidaat. Want juist het landen-afhankelijk stemmen is wat de Europese politiek verlamt en haar van de burger vervreemdt. Doordat wij alle stemmingen via de landelijke indeling laten verlopen blijft het Europese debat een discussie van een zich klein voelende natie over het ver gelegen Brussel.
Het idee dat de natie te pleasen zou zijn met een Nederlander in een hoge functie is daarbij absurd. Belangrijker dan de nationaliteit lijkt mij toch echt het programma van zo een persoon. Frits Bolkestein was jarenlang eurocommissaris, en maakte zich er met name sterk voor dat ondernemers uit lage lonenlanden tegen de voorwaarden van het land van herkomst hun diensten zouden mogen aanbieden in andere lidstaten. Alsof het verschijnsel van goedkope werknemers al niet genoeg onrust veroorzaakt.
Gelukkig zijn de Fransen daar voor gaan liggen.
De lobby van Balkenende voor het grondwettelijk verdrag behelsde met name zijn pogingen om God in de grondwet te krijgen. Jan-Kees de Jager liet de EU strak vasthouden aan de 3%-norm.
Ik bedoel maar. Het beste komt niet altijd uit Nederland.
Het beste wat de Europese leiders zouden kunnen besluiten voor de nog openstaande post van voorzitter van de raad van Europa is hier echte verkiezingen voor te organiseren. Laat de mensen die de hoogste functies in Europa ambiëren open en bloot aan de Europese burgers uitleggen wat zij nu werkelijk willen met de EU, in plaats van zich achter de coulissen in te likken bij regeringsleiders. Het is die openheid die in de EU ontbreekt.
Onze premier kraait echter vergenoegd uit dat hij het liefst zo lang mogelijk geheimzinnig blijft doen. Niemand weet wat voor spelletje hij namens ons allemaal speelt, en dat houdt hij graag zo. Ziehier het failliet van democratisch Europa.
Reacties (22)
EU Leiders direct verkiezen is kansloos, dan krijg je net als in de USA dat de partijen met het grootste marketingbudget ALTIJD winnen. De ene keer republikeinen, de andere keer Democraten, terwijl er in principe genoeg andere keuzes zijn. Daarbij heeft Europa geen homogene cultuur, hetgeen bijna onmogelijk maakt om een goede campagne op te stellen voor 1 persoon.
Nee, laat landelijke partijen zich maar aansluiten bij groeperingen binnen de EU en laat die maar campagne voeren, zoals nu. Dat is een stuk diverser per cultuur. Het enige wat echt mist is een vorm van invloed binnen de partijen, welke nu enorm gedistantieerd lijken van het dagelijks leven.
Laat liever het EP bepalen. Het hele achterkamertjesgebeuren komt juist doordat de nationale regeringen de keuze mogen maken en daarbij vooral denken aan het scoren van een “zware post” om in eigen land sier mee te maken (en het algemene EU-belang daar dus ondergeschikt aan maken). Rechtstreekse verkiezingen (een soort presidentieel systeem) zijn desastreus om de reden die #1 al noemt.
Schimmig?
En hoe zit het dan in Nederland? We mogen de Tweede Kamer kiezen en vervolgens houdt het op.
Zullen we dan maar eens beginnen om het kabinetsleden te gaan kiezen?
Waarom moet dat dan in de EU wel en bij ons niet?
Laten we ook de Tweedekamervoorzitter kiezen. Ik stem op Dion Graus.
@4
Graus is werkelijk een prima optie, mede omdat hij paranormaal beweert te zijn. Handig trucje als voorzitter, lijkt me zo.
https://pbs.twimg.com/media/Brr1MSCIEAA3VKX.jpg
Far to late and too little. Nee Klokwerk nu gaan we tot het putje en gaan we gewoon het kindje met het badwater weggooien zodat straks heel Europa aan de galemiezen ligt.
@0: “omdat we voor de EU alleen op landgenoten stemmen hebben veel kiezers nooit op deze kerel kunnen stemmen.”
– Je spreekt jezelf tegen,
het gaat om het program niet om personen!
@7 Nee hoor, ik zeg dat het gaat om het program van een persoon. Ik ben niet zo naïef te denken dat het niet uitmaakt wie het uitvoert. Ieder persoon heeft zijn eigen stijl, nuances, standpunten. Dat is belangrijk.
@3 Wanneer in Nederland bijvoorbeeld een districtenstelsel van kracht zou zijn, zodat ik alleen op Amsterdammers kon stemmen bij landelijke verkiezingen, zou ik ook voor het rechtstreeks verkiezen van de minister president zijn.
Voor de EU lijkt het mij daarbij extra urgent omdat het vertrouwen in de EU als orgaan (dus niet alleen de mensen zelf) bijna 0.0 is, en de EU omdat zij zo groot is extra gebaat is bij een herkenbaar gezicht. Zie het als een paardenmiddel.
Het rechtstreeks kiezen van een regering heeft overigens het voordeel dat parlementsverkiezingen dan niet standaard eindigen in een race om de grootste, zoals in Nederland vaak gebeurt. Het resultaat is dat de twee grootste partijen vlak voor de verkiezingen door strategisch stemmen veel groter zijn dan de steun in de samenleving van die partijen op zich rechtvaardigt. Het gaat de diversiteit tegen. We zien dat in deze periode met een onnatuurlijk grote PvdA en VVD.
Ik vind Nederland zelf trouwens ook niet democratisch genoeg, maar dat is een ander hoofdstuk.
@1 Ook parlementaire verkiezingen kunnen ‘gekocht’ worden, maar dat is nog geen argument dan maar van democratie af te zien. En in de VS stemt men per staat en gaat de winnaar door. Dat lijkt mij voor de EU niet zo een goed systeem, omdat het inderdaad dan steeds op twee kandidaten zal aankomen.
Het per land stemmen heeft als zeer groot nadeel dat de kiezer zich nooit met het totale parlement of zelfs maar een fractie daarvan zal identificeren. En dat is wel nodig voor een goed lopende democratie.
Ik denk dat het weghouden van de burger bij de politiek omdat er geen ‘gedeelde politieke cultuur’ zou zijn een self-fulfilling-prophecy is. Zolang we via landen blijven stemmen, blijft de burger wantrouwig naar dat waar eigenlijk voor gestemd wordt: het overkoepelende orgaan.
Leuk artikel maar ik blijf erbij dat deze EU bij elkaar gehouden wordt totdat ie klapt! Het democratische stadium is voorbij, hebben we jaren lang genegeerd, we zijn bezig met het volgende hoofdstuk zogenaamde “financiën en hervormingen” waar niets van terecht komt, de gemiddelde Europeaan leest niets, leert niets dus kan de elite zijn gang gaan. Hou je veilig!
Zolang uit de monden van de burgers alleen maar fatalistische opmerkingen komen en deze niet worden omgezet in concrete eisen, heeft de elite de macht en lacht ze in haar vuistje.
En klappen doet de EU toch niet. Er zijn veel te grote financiële belangen mee gemoeid. Braaf kiezen de nationale partijen ook voor een meegaande houding ten opzichte van de EU en de kiezer stemt gewoon op ze, omdat ze tijdens de landelijke verkiezingen al helemaal niet geïnteresseerd zijn in de EU. Opstanden? Volgens mij zijn we na de draconische hervormingen in het zuiden dat stadium al goeddeels voorbij. En mochten ze er komen dan gaat eerder het leger eroverheen dan dat de blauwe vlag gestreken wordt. Nee, we zullen toch echt die EU democratisch moeten hervormen. Ook daar ben ik pessimistisch over, maar dat houdt mij niet tegen te verkondigen wat volgens mij zou-moeten-zijn. De politieke sfeer slaat tenslotte wel eens vaker om, en wellicht ooit wel in het voordeel.
@10 en 11 precies daar gaat het om en daarom gaat de EU vroeg of laat door het putje, je snapt het wel!
maar… snappen we elkaar wel? :)
We verschillen van mening, zullen we het daarop houden.
@10: zolang er vanuit de burgers initiatieven komen die simpel tegen gehouden kunnen worden door de elite, lacht die elite tweemaal in het vuistje: er veranderd niets en de burger heeft het idee dat ie tenminste probeert om wat te veranderen en blijft dus verder wel koest.
Ik vind je naïeviteit in deze tijd niet alleen bizar maar bijna gevaarlijk.
Eens barst de bom, en ik ben geduldig.
“Ik vind je naïeviteit in deze tijd niet alleen bizar maar bijna gevaarlijk.”
Dat is dan wederzijds. Veel geduld toegewenst.
Succes met de stem die je als brave burger of vijf jaar weer mag uitbrengen, als je daarna maar weer je mond houdt. Zolang je maar de illusie hebt dat je wat in de pap te brokkelen hebt.
En dat terwijl ik me hierboven net uitspreek voor onder meer meer directe democratie ook hier in den lande. En je vindt jezelf scherp?
@8 Je geeft geen antwoord op de vraag waarom Brussel rechtstreeks gekozen moet worden en NL niet.
Vervolgens zeg je voor rechtstreeks kiezen MP zijn, maar blijkbaar niet voor rest kabinet. Brussel moet dus verder gaan. Eigenlijk is Brussel dus blijkbaar democratischer op dat punt dan NL.
Dus ieder land mag zijn eigen commissaris kiezen? Is dat het? En wat moet hij dan gaan doen? Mag je daar ook voor kiezen?
Voorbeeld van Bolkestein. Het moest in Europa allemaal veel kapitalistischer. Daar het het volk voor gekozen. De liberale wind waaide door Europa. Of het nu VVD, CDA, PvdA was, het maakte niet uit.
Bolkestein maakte zijn richtlijn en die is goedgekeurd door het Nederlandse parlement. Dat laatste vergeet men altijd.
Nu staat Bolkestein te blèren dat hij altijd tegen was geweest. Hij komt er mee weg. Dat is het totale falen van de democratie: men weet niets. Het enige wat men kan is jammeren over de elite. Elite is er altijd geweest en zal er altijd zijn. Het geroep over ‘de elite’ wordt nu juist gedaan door mensen die goedkoop willen scoren.
@Flip: ” Je geeft geen antwoord op de vraag waarom Brussel rechtstreeks gekozen moet worden en NL niet.”
Jawel hoor, sterker nog, ik geef daar welgeteld drie argumenten voor: 1. verschil in de aard van het systeem (de EU werkt met een soort districtenstelsel), 2. verschil in urgentie (de vertrouwenscrisis tussen burger en de EU is heel wat breder dan tussen de burger en DH), en 3. verschil in schaalgrootte (meer behoefte aan een herkenbaar gezicht).
Dat zijn argumenten waar je het niet mee eens kan zijn, maar ze staan er wel ;).
En daarbovenop stel ik nog dat ik directe verkiezingen ook voor Nederland bespreekbaar vindt, omdat ik van ons systeem ook een heel groot nadeel ontwaar (strategisch stemmen, wat de afspiegeling van werkelijke standpunten van de bevolking in het parlement verstoort).
Een en ander staat of valt voor mij bij zowel de EU als in Nederland natuurlijk bij de invulling en uitvoering. Zo heb ik nog niets gezegd over de voorselectie van kandidaten.
Ieder land zijn eigen commissaris kiezen staat in ieder geval haaks op wat ik hier wil beweren, want ik wil juist van die individuele landjes in het centrale orgaan af. Ik zou zeggen, je kan de premier kiezen, of de regerende partij, naast je stem voor het parlement. De winnende man of partij stelt vervolgens het kabinet samen, dat gecontroleerd wordt door het parlement, dat apart wordt gekozen.
Zoiets. Even snel een houtskoolschets, ik sta open voor verbeteringen. Zo zou het volgens mij voor zowel Nederland als Europa kunnen.
Over je analyse van het gebruik van het woord ‘elite’ – daarin geef ik je gelijk. Binnen de echte elite lopen bovendien vaak de meest vooruitstrevende hervormers rond, die ook meestal in hun eentje het ijzer niet kunnen breken, maar wel de betrokkenheid en inzet hebben. Het idee van een ‘kapitalistisch complot’ is een hopeloze versimpeling van de werkelijkheid. De captains of industry zouden willen dat ze zoveel macht hebben. Ze hebben om te beginnen met elkaar te copen. Het probleem van verandering is vaak juist dat de macht verdeeld is, en dat houdt verandering tegen.
Overigens nog ten opzichte van het landelijk stemmen: feitelijk zou ik dat ook uit de parlementsverkiezingen willen hebben (daar is gelukkig ook al een wat bredere lobby voor). Het is best als al die partijen hun best doen voor ieder land een kandidaat op de lijst te zetten en een alliantie aangaan met landelijke partijen zoals nu het geval is. Maar het is wel zo eerlijk naar de kiezer om op de lijst niet alleen de namen van die Nederlanders te zien staan, maar ook met welke vriendjes hij zich omringt, en de mogelijkheid te geven op een inspirerende Duitser, Spanjaard, Belg of Fransman (m/v) te stemmen. Wie per se op een Nederlander wil stemmen, kan dat natuurlijk gewoon blijven doen.