ANALYSE - Het wil maar niet lukken om een parlementaire meerderheid te krijgen voor een beter salaris voor zorgverleners. Bij herhaling is gevraagd het applaus dat de zorgmedewerkers in de frontlinie van de strijd tegen het coronavirus kregen, ook in klinkende munt te vertalen.
De Tweede Kamer wist er nog wel een eenmalige bonus uit te slepen, die waarschijnlijk pas per 1 oktober kan worden aangevraagd. Dat tot vijf keer toe de coalitiepartijen niet instemden met een salarisverhoging leidde tot kreten als dat ‘de politiek’ niet achter de zorgmedewerkers staan.
Dat is natuurlijk te kort door de bocht, want een deel van ‘de politiek’ wilde het dus wel en behalve loon waren er meer zaken die steun voor de zorg konden betekenen. Om daar enigszins beeld van te krijgen kijken we naar de stemmingsuitslagen van moties die betrekking hadden op de zorg en in de Tweede Kamer zijn behandeld vanaf begin maart tot en met 12 augustus (de laatste plenaire vergadering over de ontwikkelingen rond het coronavirus).
Bij 29 stemmingen is er over 28 moties gestemd. Eén motie is twee keer aan de orde geweest omdat bij eerste stemming de stemmen staakten (evenveel voor als tegen).
De meeste moties (9) gingen over voldoende beschermende middelen voor het zorgpersoneel. Zeven moties gingen over enige vorm van beloning. Nog eens zeven moties gingen over de capaciteit van bedden, IC-plekken en hoeveelheid personeel.
Twee moties gingen over de financiële situatie van de zorgaanbieders en verder was er een (1) motie die bepleitte dat zorgaanbieders noodzakelijke zorg blijven aanbieden aan zorgbehoevende mensen. Nog een (1) motie ging over het betrekken van ic-verpleegkundigen bij de besluitvorming. En er was nog een (1) motie “over oplossen van knelpunten in de waardering van verpleegkundigen”.
Die lichten we er meteen even uit, want dat was een motie ingediend door de vier coalitiepartijen.
Salaris is knelpunt
We citeren uit die motie:
“constaterende dat er veel knelpunten zijn om verpleegkundigen en verzorgenden beter te waarderen, zoals de functie/inschaling in het functie- en salarisgebouw, te weinig zeggenschap over de arbeidstijden en de onverminderd hoge administratieve lastendruk, onder andere door het ontbreken van eenduidige en adequate gegevensuitwisseling”
En wat willen de indieners Van den Berg (CDA), Bergkamp (D66), Veldman (VVD) en Dik-Faber (CU) daar mee? Ze verzoeken het kabinet
“intensiever in overleg te treden met de sociale partners om te bezien hoe de knelpunten, zoals ook door de SER verwoord, opgelost kunnen worden, vanuit ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid.”
Deze motie werd 25 juni ingediend en kwam ter stemming op 30 juni. Nog los van de vrijblijvende inhoud van de motie, zien we hier de angst van de coalitiepartijen om als gevoelloos jegens het zorgpersoneel versleten te worden, omdat ze eerder (16 en 23 juni) tegen de motie van Marijnissen en Asscher stemden, die een structureel beter salaris bepleitte.
Op 30 juni werd er ook gestemd over een tweede motie van Marijnissen en Asscher en een motie van Jesse Klaver, opnieuw met het doel een beter salaris oor de zorgmedewerkers te realiseren.
Wetende dat ze ook tegen deze moties zouden stemmen moeten de coalitiepartijen gedacht hebben niet helemaal achter te kunnen blijven en zijn dus met hun eigen vorm van solidariteit met het zorgpersoneel gekomen.
SP meeste moties, PvdA meeste ondersteuning
De SP diende het vaakst een motie voor de zorg in (10 x). gevolgd door de PVV (7), GroenLinks (3), PvdA (3), Krol (2), CDA (1), Van Kooten-Arissen (1), DENK (1) en FvD (1).
Die enkele keer dat, op initiatief van het CDA, de coalitiepartijen een motie indienden ter steun van de zorg was al zuinig, maar ook in de ondersteuning (mede ondertekenaars) van andere moties bleven de coalitiepartijen achter op andere partijen. De VVD ‘scoorde’ nog ‘als beste’.
De coalitiepartijen stemden een stuk minder ruimhartig dan de oppositiepartijen. Ze stemden 15 keer voor moties die op enigerlei wijze tot steun konden zijn voor de zorg of zorgpersoneel. Maar ook 14 keer tegen.
De voltallige oppositie stemde 24 keer voor zulke moties en waren in slecht vijf gevallen verdeeld.
Het resultaat van de 29 stemmingen over moties ten behoeve van de zorg en zorgpersoneel: 15 x unaniem aangenomen, 7 x verworpen en 7 x staakten de stemmen.
Voortschrijdend inzicht
Bij sommige moties zagen we ‘voortschrijdend inzicht’. Bijvoorbeeld toen het ging om beschermende materialen (handschoenen, schorten, mondkapjes, etc.) voor het zorgpersoneel.
10 maart. Motie van het lid Hijink (SP) verzoekt de regering de levering van beschermende middelen te garanderen voor zorgverleners die betrokken zijn bij de bescherming tegen het coronavirus en voor de reguliere zorg bij bijvoorbeeld tandartsen en verpleeghuizen.
59 voor 66 tegen (hoofdelijke stemming), aanwezige leden van de coalitiepartijen stemden tegen.
12 maart. Motie van het lid Krol c.s. verzoekt de regering, ook thuiszorgmedewerkers en wijkverpleegkundigen te voorzien van de nodige beschermingsmiddelen.
Unaniem aangenomen.
26 maart Motie 25295-197 van het lid Wilders c.s. constaterende, dat er een enorm gebrek is aan beschermingsmateriaal in zowel de ziekenhuiszorg, als in de thuiszorg, wijkverpleging, verpleeghuiszorg en andere zorginstellingen, verzoekt de regering, ervoor te zorgen dat er voor elke zorgmedewerker op de kortst mogelijke termijn voldoende beschermingsmiddelen beschikbaar zijn.
Unaniem aangenomen.
8 april Motie 25295-220 van het lid Wilders c.s. Wilders constateert dat de tekorten er nog steeds zijn en bepleit dus voldoende beschermingsmaterialen voor alle zorgmedewerkers in verpleeghuizen, wijkverpleging en huishoudelijke hulp op de kortst mogelijke termijn.
Unaniem aangenomen.
Liquiditeitsproblemen ziekenhuizen
Het is toch vreemd dat moties met gelijke strekking de ene keer worden verworpen en een andere keer worden aan genomen.
10 maart. Motie van het lid Hijink (SP) spreekt uit dat het kabinet in overleg met de zorgverzekeraars passende maatregelen moet nemen om te voorkomen dat ziekenhuizen in liquiditeitsproblemen of erger terechtkomen.
Verworpen met handopsteken, 74 voor, 76 tegen, coalitiepartijen en Van Haga stemden tegen.
26 maart. Motie van het lid Klaver c.s. verzoekt de regering, te voorkomen dat zorgaanbieders in acute liquiditeitsproblemen belanden en met zorgverzekeraars concrete afspraken te maken om dit te voorkomen, bijvoorbeeld door het behoud van omzet en vergoedingen.
Unaniem aangenomen.
Wel bonus, verder niets
Wisselend zijn ook de opvattingen over welke financiële tegemoetkoming het zorgpersoneel wordt gegund. Een verhoging van het salaris zit er dus niet in. Maar op 18 maart stemde men unaniem voor een eenmalige bonus.
En dat is alles want hoe verging het op 2 juli de motie van het lid Asscher c.s. over compensatie voor zorgmedewerkers voor het verlies van toeslagen?
“overwegende dat door gewerkte overuren de toeslagen voor zorgverleners kunnen worden teruggevorderd; verzoekt de regering zorgmedewerkers te compenseren als zij hun toeslagen verliezen ten gevolge van hun harde werk in de coronacrisis”.
Dat gaat vooralsnog niet door. Bij hoofdelijke stemming staakten de stemmen met 72 voor en 72 tegen. Alle aanwezige leden van de coalitiepartijen stemden tegen, alle andere stemden voor.
IC-capaciteit
De uitbreiding van capaciteit op de IC-afdelingen was hard nodig, maar het betekende vaak ook een nog hogere werkdruk voor het zorgpersoneel. Meer bedden is niet vanzelfsprekend meer handen, die ook niet op korte termijn binnen te halen zijn.
Een paar moties over de capaciteit, die hetzelfde ten doel lijken te hebben.
12 maart. Gewijzigde motie van Wilders (PVV) en Asscher (PvdA) over alle middelen inzetten om genoeg IC-capaciteit te bewerkstelligen t.v.v. 25295-131
Unaniem aangenomen
Dat kan zijn, maar wat wordt verstaan onder ‘alle middelen’? Deze niet:
12 maart. Motie van het lid Baudet (FvD) over onlangs gesloten ziekenhuizen als quarantaineziekenhuizen in werking stellen.
Verworpen met handopsteken, 28 voor (PVV, PvdD, Van Kooten-Arissen, Van Haga en FvD), 122 tegen (SP, GL, PvdA, SGP, DENK, 50PLUS en de coalitiepartijen).
18 maart. Motie van de leden Wilders en Agema (beiden PVV) over heropenen van gesloten ziekenhuizen.
Verworpen met handopsteken, 51 voor (PVV, SP, PvdA, PvdD, FvD, Van Haga en Van Kooten-Arissen), 99 tegen (GL, 50PLUS, DENK, SGP en de coalitiepartijen).
Misschien kunnen die twee voorstellen alsnog meegenomen worden bij de uitvoering van de volgende twee moties.
26 maart. Motie van het lid Wilders (PVV) c.s. over de IC-capaciteit dusdanig uitbreiden dat er geen tekorten ontstaan.
Unaniem aangenomen.
1 april. Motie van Asscher (PvdA) en Wilders (PVV) over mogelijkheden uitwerken om verder op te schalen ten aanzien van het aantal IC-bedden.
Unaniem aangenomen.
Mager resultaat voor de zorg
Tot slot:
Sinds begin maart zijn er dan honderd moties gepasseerd die betrekking hadden op aspecten van de coronacrisis. Nog geen kwart daarvan betrof de zorg en/of het zorgpersoneel. En daarvan werd iets meer dan de helft aangenomen. Was meer niet nodig?
Het is te hopen dat we daar nooit achter komen omdat verdere verspreiding van besmettingen en een tweede golf uitblijft. Maar als die er wél komt, zal blijken of er genoeg is geleerd van de eerste golf en of wat er dankzij de aangenomen moties is (en nog wordt) bewerkstelligd voldoende is.
Alle moties en details m.b.t. tot de zorg en de coronacrisis vind je in dit exceldocument.
Update 19 aug. 17:17 u.:
De motie van het lid Wilders (PVV) over structureel een forse salarisverhoging voor zorgmedewerkers is bij hoofdelijke stemming verworpen met 68 stemmen voor en 69 tegen.
Ook de motie van het lid Marijnissen (SP) c.s. over structureel beter waarderen van zorgverleners is met 68 voor en 69 tegen verworpen.
Reacties (10)
Misschien dat het zorgpersoneel zich kan organiseren in een collectief dat ze ‘KLM’ of ‘Schiphol’ noemen. Dan is de sky the limit, stromen de miljarden binnen en gaan alle regels overboord, voor onze nationale trots.
wat mij opvalt is dat generiek geformuleerd de motie aangenomen wordt. Is er echter een kosten component direct vernoemd, of wordt er een concrete actie benoemd dan wordt de motie verworpen.
Lijkt dus op makkelijk scoren.
Overigens viel me de bonus van 1000 euro op, Rutte vond het het vermelden waard dat dat 50 euro per inwoner is. Bij de KLM vergat hij dat te vertellen (bijna 200 euro per inwoner)
@1 Er staan dan ook geen banen op de tocht in de zorg. Als zorgtoerisme een grote bron van inkomsten was zoals in sommige landen het geval is, en die omzet valt in een klap weg, dan was dat wellicht een ander verhaal geweest. Beetje appels en perenverhaal.
@2 Makkelijk oppositievoeren inderdaad. Ik zeg altijd maar, als het Rutte puur om de stemmen ging dat jastte hij er vast wel allerlei dure populistischere maatregelen doorheen.
Kijk nou, Jesse Klaver dient een verzoek in om een debat te houden met de minister-president over de waardering van zorgmedewerkers. https://www.tweedekamer.nl/nieuws/kamernieuws/debat-aangevraagd-over-medewerkers-de-zorg
“De Kamer onderbreekt het zomerreces voor deze plenaire zitting. De regeling van werkzaamheden begint om 13.00 uur. GroenLinks wil het debat dezelfde middag nog houden. Als dat gebeurt, is het debat te volgen via de livestream van deze site en de app Debat Direct en wordt het live ondertiteld.
Hoofdelijke stemming
Na afloop van de plenaire bijeenkomst volgt een hoofdelijke stemming over een motie van Geert Wilders (PVV) voor een salarisverhoging voor zorgmedewerkers.”
Was ook niet het probleem van een loonsverhoging in de zorgsector dat dan niet enkel de verzorgenden, de helpenden en de verpleegkundigen een paar procent erbij krijgen, maar ook, en dat kost heel wat meer, de artsen, de specialisten en de managers. Of ligt dat tegenwoordig anders?
Dan herwaardeer je alleen de handen aan het bed met een hogere loonschaal.
Lijkt me best ‘haalbaar’.
De motie van het lid Wilders (PVV) over structureel een forse salarisverhoging voor zorgmedewerkers is bij hoofdelijke stemming verworpen met 68 stemmen voor en 69 tegen.
Ook de motie van het lid Marijnissen (SP) c.s. over structureel beter waarderen van zorgverleners is met 68 voor en 69 tegen verworpen.
Overigens: wie het live volgde kon de stemmen van de Kamerleden maar ten dele goed horen en kon de stemming dus niet in real time goed volgen. Jammer….
Ik denk dat een hoop politieagenten verpleger willen worden…
Verpleegkundige verdient meer dan agent, maar minder dan leraar
https://nos.nl/artikel/2344685-verpleegkundige-verdient-meer-dan-agent-maar-minder-dan-leraar.html
@1 @2 De KLM krijgt geen steun maar een lening, uiteindelijk kost dat de inwoner dus niet, of het levert hem zelfs geld op. Ik weet niet of verpleegkundigen op zo’n regeling zitten te wachten.
Al die voorstellen voor salarisverhoging klinken natuurlijk heel sympathiek maar de regering staat door de crisis een gigantische derving aan inkomsten voor de boeg. Bovendien heeft men in de zorg pas al een behoorlijke verhoging gehad dus is men eigenlijk nog helemaal niet aan de beurt.
Als straks door de toegenomen kosten de premie of het eigen risico weer omhoog moet staan diezelfde partijen net zo hard te zeiken, eigenlijk is het voorstel dus gewoon even goedkoop populistisch scoren aangevoerd door Wilders. De andere oppositie partijen zouden zich hier eigenlijk voor moeten schamen.
@9: KLM krijgt gewoon een bankgarantie van 2,4 miljard van de staat. Dat geld komt niet meer terug. Of die lening van 1 miljard nog terugkomt, valt ook nog maar te bezien. En dan hebben we het nog niet over de structurele (concurrentievervalsende) staatssteun aan KLM in de vorm van allerlei belastingkortingen.