Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Splinter.
Als Splinter in de Tweede Kamer komt gaat het van ‘au’, want daar staat Splinter voor:
Splinter is NIET voor “versplintering”. Splinter staat voor de figuurlijke “Splinter in de vinger” van de minister of staatssecretaris: scherp doorvragen tot we de antwoorden krijgen die we nodig hebben om het kabinet optimaal te kunnen controleren
Lijsttrekker Femke Merel van Kooten - Arissen nam in juli 2019 afscheid van de PvdD (Partij voor de Dieren). Om grotendeels dezelfde redenen als waarover Esther Ouwehand onlangs bonje had met het (inmiddels afgetreden) oude bestuur van de PvdD. Bij WNL - Op1 (11 september 2023) zei ze:
(…) ook ik heb met diezelfde krachten te maken gehad, tot ik het op een gegeven moment niet meer trok
Femke Merel van Kooten - Arissen ging in 2019 verder als eenpitter en nam haar zetel mee. De PvdD kon de ‘zetelroof’ niet waarderen en ontnam haar het lidmaatschap van de partij.
Alleen is maar alleen, samen sta je sterker. Na zich aanvankelijk aan te sluiten bij 50PLUS, ging Femke Merel van Kooten - Arissen korte tijd op avontuur met opportunist Henk Krol (VVD, 50PLUS, Partij voor de Toekomst, Lijst Krol en nu tweede op de lijst van de hobby van Wybren van Haga).
Femke Merel van Kooten - Arissen was weer alleen en richtte in 2020 toen maar zelf een partij op. Dat werd dus Splinter, gepresenteerd als een ‘groene, progressieve, sociaaldemocratische en liberale partij’.
Drie maanden na de oprichting deed Splinter mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Te kort dag voor een uitgebreide campagne. Op kieskring 20 na (Bonaire) werden genoeg ondersteuningsverklaringen binnengehaald om door het hele land mee te doen. Met een bescheiden kandidatenlijst (12 kandidaten), maar te weinig impact om een zetel te halen. De komende verkiezingen doet de partij wel in alle 20 kieskringen mee.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 deed Splinter alleen in Woerden mee en haalde daar één zetel.
Kandidaten
Lijsttrekker Femke Merel van Kooten - Arissen is de enige op de lijst met politieke ervaring op alle niveaus. Van fractiemedewerker voor de PvdD in gemeenteraden en Eerste en Tweede Kamer, tot gemeenteraadslid, Statenlid en Tweede Kamerlid.
Onder de overige dertig kandidaten bevinden zich zeven mensen die op enigerlei wijze ervaring hebben met het politieke reilen en zeilen. Bijvoorbeeld de fractiemedewerkers van Splinter in de Woerdense gemeenteraad. Of de gemeenteraadsleden in Renkum (voor Gemeentebelangen) en Valkenswaard (voor de PvdA [!]).
De lijsttrekker is niet de enige die ook de pijnlijke kanten van de politiek heeft ervaren. De nummer 17 op de lijst was wethouder in Aalsmeer en werd in maart gedwongen op te stappen nadat een lokale ondernemer een mailtje stuurde naar de burgemeester, waarin de wethouder werd beschuldigd van belangenverstrengeling.
De ontslagen wethouder ontkent tot op vandaag in alle toonaarden en is sinds juli weer terug in de Aalsmeerse politiek, nu als commissielid voor ‘Absoluut Aalsmeer’.
Iets meer dan een kwart van de kandidaten werkt in zorg-gerelateerde beroepen. Op de tweede plaats staat Nienke Ipenburg - Van Zelst. Zij (verpleegkundig specialist huisartsenzorg) was een van de leden van het Red Team, een groep zorgspecialisten en onderzoekers, dat het kabinet vaak te laks vond in de aanpak van de Covid-pandemie. In 2021 hief het Red Team zich op.
Overigens was het Femke Merel van Kooten - Arissen, momenteel werkzaam bij een beroepsorganisatie voor zorgprofessionals, die in maart 2020 met haar motie in de Tweede Kamer een bonus voor zorgpersoneel in de frontlinie van de Covid-ellende wist te bewerkstellingen. De praktische uitwerking van die motie was, geheel volgens traditie van de Rutte-doctrine, onduidelijk en traag.
Programma
Splinter afficheert zich als “het groene, progressieve, liberale, sociaaldemocratische geluid dat nu zo gemist wordt”.
In een vrij uitgebreid verkiezingsprogramma is in 22 thema’s, onderverdeeld in 123 punten, uitgewerkt wat dat moet inhouden. De meest uitgebreide thema’s zijn Zorg (18 punten), Democratische rechtsstaat (14) en Economie (11). We halen er wat punten uit.
Zorg
Het zal niet verbazen dat de zorg als eerste aan bod komt in het verkiezingsprogramma. Splinter begint bij preventie en wel op deze manier:
Preventie begint bij armoedebestrijding en zorgen voor een ander, mede om de gezondheidskloof te overbruggen en de bestaanszekerheid voor eenieder te garanderen
Ook niet verbazingwekkend is dat Splinter opkomt voor het zorgpersoneel op de werkvloer. Zorgprofessionals moeten meer te zeggen krijgen over hun werk en beter betaald worden.
Ondanks de recente salarisverhogingen in verschillende zorg CAO’s, is nog steeds de oude achterstand niet ingelopen. Dat moet echt veranderen. Het benodigde geld om de achterstanden voor verpleegkundigen en verzorgenden weg te werken, dient geoormerkt te worden zodat het niet verkeerd terecht komt
De stijgende zorgkosten denkt Splinter te dempen door het schrappen van “onnodige managementlagen, dure consultants en bestuurders die geen gevoel hebben bij wat de zorgprofessional op de werkvloer nodig heeft om optimaal het werk te doen”.
Democratische rechtsstaat
Als het aan Splinter ligt gaat de parlementaire democratie flink op de schop. De positie van de volledige Tweede Kamer kan volgens Splinter verstrekt worden door:
Een minderheidskabinet met een regeerakkoord op hoofdlijnen. Zo wordt voorkomen dat de oppositie 4 jaar lang buitenspel staat en alle voorstellen kunnen worden gedwarsboomd door de coalitie
Splinter wil de positie van individuele Kamerleden versterken. Onder andere door het budget voor beleidsondersteuning van individuele Kamerleden te verdubbelen en:
Het budget moet direct beschikbaar komen aan het Kamerlid, in plaats van aan de fractie. Zodoende wordt tevens de grip van partijen op hun Kamerleden verzwakt
Bijzonder voorstel: het “151ste Tweede Kamerlid.” In de (gewijzigde) Kieswet moet worden opgenomen dat
Bij tussentijds vrijwillig vertrek van een zittende volksvertegenwoordiger (…) niet automatisch de eerstvolgende op de kieslijst van dezelfde partij als vervanging wordt beëdigd, maar de kandidaat die bij de verkiezingen de meeste voorkeurstemmen heeft gekregen maar niet in de Kamer is gekomen. Dit kan dus ook een kandidaat van een andere partij zijn
Economie
Splinter wil een systeemverandering: de donut-economie, bedacht door econoom Kate Raworth. In het donutmodel combineerde zij de negen planetaire grenzen (volgens Johan Rockström e.a. en de Sustainable Development Goals (duurzame ontwikkelingsdoelen) van de VN. Doel is een economie de leefbaarheid van de aarde niet in gevaar brengt.
In haar verkiezingsprogramma vertaalt Splinter dat onder andere in:
- de vervuiler betaalt;
- armoede voorkomen (door o.a. iedereen een toereikend inkomen, geen onnodige verhoging van schulden, gratis kinderopvang);
- zorgen voor een zorgsysteem waarin niemand zorg hoeft te mijden omdat het eigen risico onbetaalbaar is.
De partij ziet wel wat in een basisinkomen en wil “een groot pilot naar het basisinkomen waarbij alleen mensen met een lager inkomen daadwerkelijk een basisinkomen ontvangen”.
Hoe vult Splinter de schatkist? De partij heeft een ‘melkkoe’ op het oog. Legaliseer recreatieve en medicinale cannabisproducten en zie daar:
Net als bij de consumptie van alcohol en tabak en bij autorijden wordt cannabisgebruik een belangrijke nieuwe inkomstenbron van de overheid waardoor andere lastenverhogingen worden afgewend
Van klimaat tot Caribisch Nederland
Neemt u zelf de overige 19 thema’s door. Van klimaat & energie tot Caribisch Nederland, van Migratie & Integratie tot Handel & Europa. Waarbij opgemerkt dat onder Buitenland & Defensie de partij een update heeft toegevoegd met een statement over Israël en Gaza (Splinter is voorstander van een tweestaten-oplossing).
Tot slot
Misschien bent u Splinter al tegengekomen bij het invullen van een of andere stemhulp? In acht kieswijzers is ook Splinter opgenomen: de Stemwijzer, de Echte Kieswijzer, de Technologie Kieswijzer, bij Young Voice, de kieswijzer van het AD, bij Stem op een Vrouw, de Kieswijzer Ouders en Verkiezingsprogramma's in Beeld.
Morgen het laatste deeltje uit deze serie over acht partijen die niet eerder een zetel in de Tweede Kamer hadden of nu voor het eerst aan de verkiezingen meedoen.
