Openbaarheid: vertrouwen is goed, maar burgers zijn beter

OPINIE - Geachte voorzitter, geachte leden van de Tweede Kamer, Geachte minister Plasterk, het is te gênant voor woorden dat ik, een burger, aan u, volksvertegenwoordigers, moet gaan uitleggen wat het belang is van openbaarheid in het besturen van dit land.
Het is al te gek voor woorden dat dit land een wet heeft die gaat over wat openbaar gemaakt mag worden en hoe. Het is helemaal van de zotte dat er nu een wet bij u ligt die eigenlijk alleen maar gaat over het verder beperken van die openbaarheid.

Immers, u en het volledige openbaar bestuur inclusief alle ambtenaren, bent er voor ons, burgers. U, de Staat, bent geen doel op zich. U dient het belang van alle burgers. Dat betekent dat alles wat u doet eigenlijk van ons is. Inclusief alle mail, documenten, foto’s, gesprekken, etc… die u daarvoor gebruikt. U zou dat alles op een eenvoudige manier direct steeds aan ons moeten aanbieden, met uitzondering van zaken die de privacy van andere burgers schaden. Van dat laatste heeft u overigens zelf best een handje, maar dat terzijde.

Maar u draait de zaak om. In plaats van te zeggen “alles is openbaar tenzij”, geeft u nu aan “alles is geheim, tenzij”.
En dat is het grootste brevet van onvermogen dat u als democratisch bestuurder kunt afgeven. U zegt daarmee namelijk de volgende zaken over burgers:
– U bent niet in staat om verantwoord met onze informatie om te gaan
– U bent niet in staat de informatie op waarde te schatten en goed te duiden
– U moet blind vertrouwen op ons, wij weten wat goed voor u is.

Terwijl het juist omgekeerd is. Iedere keer als u iets niet openbaar maakt, heeft u iets te verbergen. En iedere keer als u iets te verbergen heeft, kan het niet anders zijn dan dat het dus niet in het belang van de burger is. En dan doet u dus uw werk niet goed, want u bent er voor de burger.
En kom niet met het smoesje “in het belang van de onderhandelingen”. Daarmee zegt u eigenlijk dat uw argumenten en standpunten niet sterk genoeg zijn. En verder zit er dan waarschijnlijk een bedrijf tegenover u. Maar de belangen van bedrijven staan niet boven burgers in dit land, integendeel mag ik hopen.

Nu gaat u het misbruik dat enkele mensen van de huidige krakkemikkige WOB maken, misbruiken om de toegang tot in essentie publieke informatie verder te beperken met een nog krakkemikkiger wet.
Terwijl er een veel eenvoudiger oplossing is: maak alles openbaar.

U weet als geen ander wat het belang is van beschikbare informatie voor uw taak om te controleren. Hoe kunt u dan van ons als burgers verwachten dat we u kunnen controleren als u de beschikbare informatie afschermt. Moeten we u als volksvertegenwoordiger op de blauwe ogen vertrouwen? Best naïef. Vertrouwen is goed, burgers zijn beter.

Ga u schamen, laat het regentdenken los, veeg de wet van tafel en doe waarvoor we u gekozen hebben, optreden in het belang van alle mensen in dit land.