ELDERS - De meeste Nederlanders zijn om meerdere redenen best blij met de Europese Unie, blijkt uit de nieuwste Eurobarometer. Een van de meest genoemde redenen is de afwezigheid van grenscontroles.

Het afschaffen van de grenscontroles binnen Europa is anders dan velen denken geen besluit van de Europese Unie, maar komt voort uit een aparte regeling tussen Europese landen, het Verdrag van Schengen. Niet alle EU-landen zijn ook Schengen-landen. En enkele niet-EU landen zoals Zwitserland, IJsland en Noorwegen zijn dat wel. Het idee dat je binnen de Schengen-zone zonder problemen van het ene land naar het andere kunt reizen lijkt inmiddels echter achterhaald.

Vorige week reed ik vanuit Brezice in Slovenië via Zagreb in Kroatië naar Ptuj in Slovenië. Dat is de snelste weg, op papier, via autosnelwegen. Tweemaal de grens oversteken tussen Slovenië en Kroatië kostte echter urenlang oponthoud. Beide landen hechten aan grenscontroles met lange files als gevolg. Daarnaast zijn er in Kroatië ook nog aparte tolbetaalstations. Nu is Kroatië (nog) geen Schengenland, wel lid van de EU. Maar de passage van de grens tussen de twee Schengenlanden Slovenië en Oostenrijk enkele dagen later kostte ook lange wachttijden, eerst bij de grens en later bij een politiecontrole. En daar bleef het niet bij. Ook op de Duitse A3 bij Passau voerden (zwaar bewapende) agenten controles uit met lange files als gevolg. In alle gevallen stelde de controle overigens niets voor. Geen van de ambtenaren, die de auto’s met toeristen een voor een met een minzaam gebaar doorlieten, had interesse in paspoorten. Laat staan in degelijker controles.

Is het einde van ‘Schengen’ in zicht? Het Verdrag maakt grenscontroles in uitzonderingsgevallen wel mogelijk. Die moeten dan apart gemeld worden. Op het lijstje ‘uitzonderingsgevallen’ staan dit jaar naast Oostenrijk en Duitsland ook Noorwegen, Denemarken, Zweden en Frankrijk.  Slovenië ontbreekt.

Ieder voor zich

Brussel heeft al meerdere malen te kennen gegeven dat de grenscontroles moeten stoppen. Oostenrijk vroeg echter vorig jaar al om verlenging van de tijdelijke grenscontroles. Ook Duitsland wil ermee doorgaan, omdat volgens minister Horst Seehofer (CSU) nog steeds asielzoekers van de ene naar de andere lidstaat reizen. Ook Frankrijk gaat gewoon door met controles aan de grens. Parijs beroept zich op aanhoudende terreurdreiging.

Premier Rutte maakte aan de vooravond van de Europese verkiezingen duidelijk dat ook voor hem de grenscontroles in relatie staan tot de voortdurende immigratiecrisis. ‘Als Oost-Europese landen niet meer asielzoekers willen opvangen, sluiten landen meer in het westen van Europa mogelijk de grenzen. Het is niet acceptabel dat een paar landen de meeste vluchtelingen opvangen. Wat we als westelijke landen kunnen doen is onze eigen grenscontroles weer invoeren tussen dit deel van Schengen en dat deel.’ Rutte keert zich ook nog steeds als enige tegen uitbreiding van het Schengengebied met Bulgarije en Roemenië.

Het uitblijven van een gemeenschappelijk Europees asiel- en immigratiebeleid houdt hoge hekken met prikkeldraad en grenscontroles in stand. Elk land trekt zijn eigen plan, primair ingegeven door binnenlandse politieke sentimenten. En soms volledig in strijd met heersende internationale verdragen, zoals Kroatië laat zien. Slovenië is deze week begonnen met het plaatsen van 40 kilometer extra hekwerk op de grens met Kroatië. Het hek is bedoeld om migranten die via de Balkanroute naar Europa willen, tegen te houden (op de foto het bestaande hek aan de rivier de Kolpa). De acties van Kroatië en Slovenië betekenen dat nu nog meer mensen komen vast te zitten in Bosnië, geen EU-lid en een van de armste landen in Europa, waar de omstandigheden in de opvangcentra mensonwaardig zijn.

Tirol tegen sluipverkeer

Naast het oponthoud aan de grens hebben toeristen op de Inntal Autobahn door Tirol deze zomer in het weekeinde ook nog te maken met bijzondere maatregelen van de politie tegen sluipverkeer. Automobilisten die de tol en files op deze route naar Italië willen vermijden worden bij Kufstein en andere afritten tegengehouden. De politie wijst hen terug naar de snelweg. Daarnaast mogen er op drukke dagen maar 300 vrachtwagens per uur vanuit Beieren richting de Oostenrijkse stad Innsbruck rijden.

Deze laatste maatregel heeft met name tot flinke irritatie geleid bij de Duitse en Italiaanse autoriteiten. De Duitse minister van Verkeer Scheuer heeft zijn beklag gedaan in Brussel en na tussenkomst van de Commissaris voor Transport Violeta Bulc leek Oostenrijk enigszins in te binden. Toeristen de doorgang belemmeren is een ding, het handelsverkeer belemmeren in de Europese Unie staat zo ongeveer gelijk aan een doodzonde. Al die maatregelen die onbelemmerd reizen in de weg staan betekenen niet alleen het einde van ‘Schengen’, ze zetten de toch al zo broos geworden eenheid binnen de EU zelf op het spel. In elk geval zal het de tevredenheid van de Europese burgers over de EU bepaald niet doen toenemen.

Reacties (14)

#1 KJH

Wat een enorme onzin. Pietje rijdt van Den Haag naar Groningen en rijdt onderweg in een alcoholcontrole-fuik en dus zijn ‘de grenzen niet meer open’ en kan ‘Schengen in de prullenbak’? Flikker op. De grenzen binnen de VS tussen de staten zijn ook open, maar dat wil niet zeggen dat er niet zoiets bestaat als smokkel (via individuele wetgeving) en controles. Te veel mensen maken misbruik van de vrijheid om te reizen en dus te verdwijnen en dus te ontsnappen aan justitiële vervolging. Een beetje angst dat je onderweg toch nog onverwacht in je naas gepakt kan worden, kan helemaal geen kwaad.

  • Volgende discussie
#2 P.J. Cokema

@1: Met verkeerde been uit bed gestapt? Waarom die toon?

Je metafoor (ik neem tenminste aan dat je Pietje als metafoor is bedoeld om je punt te duiden) is in dit geval misplaatst want raakt voor geen meter de inhoud van het artikel. Grenscontroles zijn wat anders dan andere soorten controles.

De andere soorten oponthoud die in het artikel zijn genoemd zijn niet veroorzaaklt door controles maar door verkeersmaatregelen (omleiden verkeer). Ik zou zeggen, adem in, adem uit en als je dan toch nog iets on topic hebt toe te voegen, probeer het dan nog eens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 KJH

@2: ‘ Grenscontroles zijn wat anders dan andere soorten controles.’

Ik snap deze premisse noodzakelijk is voor je argument, maar waarom? Ik zie dat niet. De uitvoerende macht maakt de weg dicht en controleert op ongewenst gedrag. Of dat nu is: ‘je bent dronken’, ‘je wordt gezocht’, ‘je hebt te veel cash bij je’, ‘je hebt hier een gebiedsverbod’ of ‘je hebt geen geldige papieren’ maakt voor mij niet uit. Zou niet uit moeten maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos van Dijk

@3: Het gaat hier over grenscontroles binnen de EU. Toeristen en vrachtvervoerders verwachten vrij reizen binnen de EU. De lidstaten maken dat steeds minder waar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Le Redoutable

“‘Als Oost-Europese landen niet meer asielzoekers willen opvangen, sluiten landen meer in het westen van Europa mogelijk de grenzen. Het is niet acceptabel dat een paar landen de meeste vluchtelingen opvangen. ”

Die immigranten willen ook helemaal niet naar Oost-Europa, die willen naar de rijke delen met betere sociale voorzieningen, meer aanzien en mogelijk kans op werk, logisch waarom zou je met veel moeite naar een land willen emigreren waar de bevolking zelf emigreert omdat het ergens anders beter is? Ze landen in Italië of Griekenland en reizen dan rechtstreeks door via Oostenrijk naar Duitsland, vandaar die grenscontroles. Duitsland en Frankrijk doen naar buiten toe wel heel erg vroom over immigratie, maar het moet in de praktijk niet al te gek worden natuurlijk.

Verplichte spreiding gaat daarbij niet helpen juist vanwege Schengen, zodra ze een verblijfsvergunning in een arm EU land gescoord hebben, zijn ze immers alsnog vrij om zich alsnog in een rijk land te vestigen. De keuze is dus of om de buitengrenzen gezamenlijk beter te bewaken en immigratie aanvragen in het land van afkomst af te handelen of de binnengrenzen weer te herstellen, dat laatste gebeurt nu onofficieel automatisch. In Engeland hebben ze Schengen al opgegeven en het zuiden van Europa, waar de immigranten binnenkomen, kiest men steeds meer voor partijen die het zelf regelen en niet meer op de EU wachten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Wim

@0: “best blij met de Europese Unie”. Aldus Eurobarometer. Wel een WC eend onderzoek. Heeft er denk ik vooral mee te maken dat het over het algemeen economisch redelijk tot goed draait en er rust in de tent is. Dat komt m.n. door het massaal geld printen door de ECB en de extreem lage rente die de zuidelijke landen uit de wind houd. Maar dat kan natuurlijk niet altijd zo door gaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Co Stuifbergen

@5: mogelijk kans op werk
Ook ik denk dat asielzoekers dat willen.

zodra ze een verblijfsvergunning in een arm EU land gescoord hebben, zijn ze immers alsnog vrij om zich alsnog in een rijk land te vestigen.
Volgens mij moeten ze dan eerst werk in zo’n rijk land werk vinden.

Want iemand met de nationaliteit van een Schengen-land kan naar een ander land gaan, maar heeft niet altijd recht op gebruik van de sociale voorzieningen.
Daarvoor moet iemand er eerst een tijd gewerkt hebben (of er iemands echtgenoot zijn geweest, vermoed ik).

Mij lijkt sterk dat zoiets niet geldt voor erkende asielzoekers uit andere Schengen-landen.
Als ik mij vergis, hoor ik dat graag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Henk Smout

Meer dan tien jaar geleden heb ik in een gewone passagierstrein van Duitsland naar Nederland toch echt een heuse paspoortcontrole voor iedereen meegemaakt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Co Stuifbergen

@8: Ik werd een paar jaar geleden nog gecontroleerd.
D.w.z. in de trein van D naar NL werd iedereen in de wagon gecontroleerd, ik weet niet of in andere wagons ook gecontroleerd werd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jos van Dijk

@5:

zodra ze een verblijfsvergunning in een arm EU land gescoord hebben, zijn ze immers alsnog vrij om zich alsnog in een rijk land te vestigen

Zoals Co al suggereert gaat dat niet vanzelf. Zie hier de details en de voorwaarden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 beugwant

Met al die hekken langs spoorwegen en op de stippellijntjes op de kaart kan het wild ook niet meer vrij bewegen en krijgen de jagers uiteindelijk alleen nog maar inteelt in het vizier.
Hebben de heren populisten natuurlijk niet aan gedacht, bang als ze voor negers zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 KJH

@4: Nogmaals, ik snap dat het voor je argument belangrijk om een verschil te maken tussen reguliere politie-controles, zij het langs de weg (‘fuiken’) of in de trein, en grens-controles (met hokjes en slagbomen enzo), maar ik zie dat niet. Wat als de controle wel (semi-)permanent is, maar vijftig kilometer van de grens? Wat als grenscontroles ook gaan over dronken rijden? Ik zie gewoon een grote overlap tussen de twee en ik kan me best voorstellen dat er een legaal kader te verzinnen is, waar ze allebei binnen vallen. En wat moet je dan met je principes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

@12: “Wat als de controle wel (semi-)permanent is, maar vijftig kilometer van de grens?”
Dat is inderdaad een bekende Schengentruc en dus (bijna) net zo erg, maar verder ben je wel erg kleurenblind als je het verschil niet kunt zien tussen (zeer) tijdelijke controles op min of meer willekeurige locaties en permanente controles aan of vlakbij de grens. Het hoofddoel is duidelijk anders en het effect (permanente extra drempels voor grensoverschrijdend verkeer) is heel anders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 KJH

@13: Ok. Laat ik het omkeren. Ik zou het verdomd jammer vinden als na, zeg, een Bataclan 2.0 de vluchtende islamistjes ditmaal weliswaar worden aangehouden, maar moeten worden vrijgelaten, omdat een of andere Brusselse drol heeft besloten dat dat eigenlijk tijdens een crypto-grenscontrole was gebeurd, en dus illegaal.

Ik vind het helemaal niet zo’n slecht idee dat je af en toe moet laten zien wie je bent / dat je geen smokkelwaar bij je hebt / niet dronken bent / etcetera. Zo groot is mijn vertrouwen in mijn medemens nou ook weer niet. Brusselse (waan-)idealen wat dit betreft ten spijt.

  • Vorige discussie