Onbegrepen gedrag

COLUMN - Is het u ook opgevallen ? We lezen steeds minder over ‘verwarde personen’ en steeds meer over mensen met ‘onbegrepen gedrag”.

Dat gaat niet over dat u niet begrepen wordt door uw partner, of uw chef of buurman. Zeker, we kennen dat allemaal wel dat we ons soms wat onbegrepen voelen, ja zelfs af en toe echt niet begrepen zijn.

Maar dat is allemaal flauwekul, vergeleken bij ‘mensen van onbegrepen gedrag’ waar het hier over gaat. Het gaat nog steeds over ‘verwarde mensen’. Of, zoals het ministerie van VWS meldt: ‘Zorgwekkend Gedrag’.

Afgelopen 19 augustus startte het ministerie een campagne om meer bekendheid te geven aan het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag:

Het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag helpt mensen als er geen sprake is van spoed maar zij zich wel zorgen maken over iemand in hun omgeving die verward of onbegrepen gedrag vertoont. Door te bellen met het landelijk meldnummer krijgen zij advies van deskundigen die meedenken of een melding maken bij de juiste hulpinstantie.

De campagne duurt tot en met 15 september.

Een andere label voor hetzelfde begrip, leidt dat ook tot verbeteringen? In een artikel op Sociale Vraagstukken vragen Monique Kremer (hoogleraar Actief Burgerschap) en Radboud Engbersen (expert sociale basis bij Movisie) zich dat af:

Betekent deze taalvernieuwing en -verfijning vooruitgang? Zijn groepen met het nieuwe label beter af?

Het artikel op Sociale Vraagstukken gaat vooral over uitbreiding van termen, waardoor er risico bestaat dat hulpbehoevende mensen tussen wal en schip dreigen te raken als ze net niet onder het ene of het andere label vallen.

Wie is wel ‘arm’ en  wie niet? En wie is een mens ‘met een beperking’ en wanneer ben je dat niet? Dat kan allemaal gevolgen hebben voor de mate waarin hulp wordt georganiseerd en al dan niet wordt geboden.

Die vragen kunnen we ook stellen over het hernoemen van het begrip ‘verward gedrag’ naar ‘onbegrepen gedrag’. Daar valt een heel scala aan gedragingen onder die niet direct te herkennen zijn als fysieke aandoeningen zoals een gebroken been of een hartaanval.

Het kan gaan om psychoses, dementie, verwardheid door alcohol- of drugsgebruik. Maar evengoed kan het gaan om een epilepsieaanval, desoriëntatie door oververmoeidheid of ‘bevriezing’ door overmatige hoogtevrees.

In die zin is de term ‘onbegrepen gedrag’ toepasselijk. We zien iemand met een gedrag waarvan we oorzaak en betekenis niet weten. Het ‘onbegrepen’ slaat echter niet op een gebrek aan kennis of inzicht, maar op de toestand van iemand die hulp nodig heeft.

De term ‘onbegrepen gedrag’ klinkt natuurlijk veel milder dan ‘verward gedrag’. Die laatste term heeft een behoorlijk negatieve bijklank gekregen ‘dankzij’ nieuwsberichten  over met huisraad gooiende of met bijlen en messen zwaaiende mensen.

Dat is van een ander kaliber dan demente mensen die bij een wandeling de weg naar huis niet meer weten te vinden. Of iemand die dag en nacht op hetzelfde bankje in het buurtpark blijft zitten. Dat burgers daar niet meteen 112, maar dat landelijke meldpunt voor bellen lijkt me een goede zaak.

Voor zowel bezorgde burgers als hulpbehoevenden is het te hopen dat een ander, milder label niet tot minder adequate hulp leidt.

Wat ik alleen niet begrijp: waarom zie of hoor ik zo uitermate weinig over deze campagne?